Adam Potocki (1804–1890)
| ||
 Pilawa Złota | ||
| Rodzina | Potoccy | |
| Data i miejsce urodzenia | 1804 Buczacz | |
| Data i miejsce śmierci | 1890 Podpieczary | |
| Ojciec | Marceli Potocki (1781-1851) | |
| Matka | Teresa Oborska (1780-1862)[1] | |
| Żona |
Filipina Dittmayer von Rusfelden (1815-1900) | |
| Dzieci |
Emil (1837-1912), Artur (1843–1917), Oskar (1845–1913) | |
Adam Potocki herbu Pilawa Złota (ur. w 1804 r. w Buczaczu - zm. w 1890 r. w Podpieczarach) – polski hrabia, c.k. podkomorzy[2] major wojsk austriackich[2][3], działacz społeczny, propagator pracy organicznej[potrzebny przypis][uwaga 1], kolator, właściciel dóbr ziemskich w Buczaczu.
Syn Marcelego i Teresy z domu Oborskiej herbu Pierzchała[4]. Ożenił się z Filipiną Dittmayer (Dittmajer), baronówną von Rusfelden[2], z którą miał trzech synów: Artura, Emila i Oskara[2]. W genealogii rodziny Potockich dał początek tzw. II szczepowi Pilawy Złotej, II linii Lwowskiej oraz III gałęzi rodu[5]. Był kolatorem parafii rzymsko- i greckokatolickich w Buczaczu, Nagórzance i Sorokach[6][uwaga 2].
Adam Potocki wspólnie z synami (m.in. Oskarem) przyczynił się do rozwoju rzemiosła tkackiego w Buczaczu, gdzie połowie XIX w. sprowadził tkaczy[7][uwaga 3]. W manufakturach zwanych persjarniami, wytwarzano pasy kontuszowe w technice taqueté façonné[8]. Powstawały również makaty buczackie, tkaniny z lnu, bawełny, jedwabiu oraz materiał na żupany. Makaty buczackie początkowo dekorowane były wzorami geometrycznymi na wzór makat wschodnich przez sprowadzonych przez Oskara tkaczy ormiańskich. Później pojawiły się stylizowane motywy roślinne przypominające wzory znane z pasów kontuszowych[7]. Wyroby manufaktury były sygnowane naszywkami z wytkanym herbem Pilawa Potockich i nazwą manufaktury „Buczacz”. Na początku XX wieku manufakturę prowadził Artur Potocki (1843-1917), syn Adama. Pracownia w Buczaczu działała do 1939 r.[7]
Adam Potocki zmarł w 1870[9]. W literaturze podaje się, że zmarł 27 grudnia 1890 w Podpierczarach[10].
Uwagi[edytuj]
- ↑ Jako właściciel majątku prowadził działania na rzecz rozwoju gospodarczego ludności ziem polskich, tworzył miejsca pracy.
- ↑ Błędny numer ISBN.
- ↑ Jeśli tkacze zostali sprowadzeni do Buczacza w połowie XIX w., to tylko przez Adama Potockiego (1804–1890), ponieważ w roku 1850 jego synowie byli jeszcze dziećmi: Emil 13 l., Artur 7 l., Oskar 5 l.
Przypisy[edytuj]
- ↑ herbu Pierzchała
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Teodor Żychliński: Złota księga szlachty polskiéj. R. 14, s. 97.
- ↑ Reyowie, wspomnienia XIX-XX w., Mielec 2009, s. 50 przypis 42.
- ↑ Teodor Żychliński: Złota księga szlachty polskiéj. R. 14, s. 96-97.
- ↑ Odee-odee pl / Strony internetowe, Juliusz Kossak | Portret Adama Hr. Potockiego z Buczacza, 1849 r., www.sda.pl [dostęp 2023-02-27] (pol.).
- ↑ Władysław Szklarz, Życiorysy Buczaczan, 2007, s. 428, ISBN 978-83-918764-8-7.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Anna Piskorz Makata buczacka z salonu Estreicherów
- ↑ J. Chruszczyńska, Pasy kontuszowe z polskich manufaktur i pracowni w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Warszawa 1995, s. 13.
- ↑ Sadok Barącz: Pamiątki buczackie. Lwów 1882, s. 38.
- ↑ Genealogisches Handbuch des Adels. T. 35. 1965, s. 254.
This article "Adam Potocki (1804–1890)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Adam Potocki (1804–1890).
