CZYTAK - odtwarzacz cyfrowych książek mówionych dla osób niewidomych i słabowidzących produkowany przez Spółdzielnię „Nowa Praca Niewidomych” – Cepelia.
Przez wiele lat osoby niewidome i słabowidzące mogły korzystać z książek zapisanych w postaci publikacji drukowanych pismem Braille'a, w formie powiększonego druku lub jako książki mówione. Te ostatnie początkowo zapisywane na taśmach szpulowych (obecnie nieudostępniane), później na kasetach magnetofonowych (wypożyczane do dnia dzisiejszego) wymagały niezwykłej tężyzny fizycznej od słuchacza jak i wielkiej powierzchni do ich przechowywania w pomieszczeniach Biblioteki Centralnej Polskiego Związku Niewidomych (obecnie od 2013 roku Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego). Kasety przechowywane były w pudełkach mieszczących po 15 kaset. Zbiór GBPiZS liczy około 500 tysięcy kaset[1].
Z początkiem XXI w. uznano, iż konieczne jest zabezpieczenie dotychczasowych nagrań poprzez ich zapis w postaci cyfrowej. Dzięki rozwojowi technologii i coraz łatwiejszemu dostępowi do komputerów i nośników danych stało się to dość proste. Problem jednak stanowiło odtwarzanie cyfrowych nagrań.
Z pomocą przyszła Spółdzielnia NPN prezentując nowy odtwarzacz książek mówionych. Urządzenie proste w obsłudze poprzez nowatorskie przypisanie klawiszy numerycznych pod konkretne funkcje:
Klawisz 2 – odtwarzanie / zatrzymanie z zakładką
Klawisz 5 – głośniej
Klawisz 8 – ciszej
Klawisz 1 - w trakcie odtwarzania przewijanie w tył
Klawisz 3 – w trakcie odtwarzania przewijanie w przód
Klawisz 4 – przejście do poprzedniego odcinka
Klawisz 6 – przejście do następnego odcinka
Klawisz 7 – przejście do poprzedniej książki
Klawisz 9 – przejście do następnej książki
Klawisz gwiazdka (*) – klawisz funkcyjny (np. *7 przejście do pierwszej książki etc.)
Klawisz 0 - odtwarzanie ciągłe / odtwarzanie po odcinku
Klawisz hash (#) – w nowszych modelach data, godzina, poziom baterii.