You can edit almost every page by Creating an account. Otherwise, see the FAQ.

Osoby czarnoskóre

Z EverybodyWiki Bios & Wiki
Skocz do:nawigacja, szukaj

Osoby czarnoskóre - grupa ludzi sklasyfikowanych ze względu na kolor skóry w przedziale od brązowego po czarny. Nie wszystkie "czarnoskóre osoby" są czarne. Jednak, w pewnych krajach, często w społecznych systemach opartych na segregacji rasowej w tzw. Zachodnim Świecie, określenie to jest używane do opisywania osób będących ciemniejszymi w porównaniu do reszty populacji. W najbardziej rozpowszechnionym użyciu funkcjonuje określenie ludzi pochodzących z Afryki Subsaharyjskiej oraz rdzennych mieszkańców Australii, Oceanii, Azji Południowej oraz Indii.

Różne społeczności stosują odmienne kryteria względem tego, kto może zostać określony mianem "czarny", w dodatku te konstrukty społeczne zmieniły się w czasie. W kilku krajach przynależność do określonej klasy społecznej była tak samo stygmatyzująca jak kolor skóry. W Wielkiej Brytanii synonimem słowa "czarny" było "kolorowa osoba - (ang. person of color)" - podstawowe miano osób o nieeuropejskim pochodzeniu. Natomiast w innych regionach np. Australii, osiedleńcy określali tak wszystkich autochtonów ich państwa.

Dla wielu innych osób, społeczności, krajów słowo "czarny" odbierane jest jako uwłaczająca, przestarzała, upraszczająca, a jednocześnie niereprezentacyjna etykieta, dlatego nie jest używane ani definiowane w kulturach afrykańskich, które mają za sobą kolonialną przeszłość.

Afryka[edytuj]

Północna Afryka[edytuj]

Rzymianie podbili część Mauretanii, Maroka, zachodnią Algierię i Hiszpańskie miasta - Ceutę oraz Melillę podczas okresu klasycznego, z czego wynika, iż musieli posiadać kontakty z osobami czarnoskórymi. Ludzie regionu zostali przez zdobywców, w klasycznej literaturze nazwani Mauri - w języku polskim Maurowie.

W Północnej Afryce występują liczne społeczności osób o ciemnej skórze, niektóre datowane na czasy prehistoryczne. Inne to ludność napływowa, która znalazła się tak przez wędrówkę historycznym trans-saharyjskim szlakiem handlowym lub osiedliła się tak po inwazji Arabów na Afrykę Północną w VII wieku, często jako niewolnicy z arabskiego handlu ludźmi[1][2]

W XVIII wieku marokański sułtan Moulay Ismail zwany "Wojowniczym Królem" stworzył oddział wojska, liczący 150 000 żołnierzy nazwany Czarną Gwardią[3].

Sahara[edytuj]

Na Saharze rdzenni mieszkańcy - Tuaregowie posiadali "czarnych" niewolników, spośród których większość była z pochodzenia Nilotami. Tuaregyjska elita nabywała swoje sługi na targach ludźmi w Zachodnim Sudanie lub zdobywała podczas grabieży i łapanek[4].

Róg Afryki[edytuj]

W części Rogu Afryki, w której mówiło się językami z grupy afroazjatyckiej przez długi czas przestrzegano bardzo podobnych tradycji i obyczajów, co na Saharze, w Dolinie Nilu oraz w Afryce Zachodniej. W Etiopii i Somalii, klasa niewolna składała się głównie z ludność Bantu i Nilotów, których zbiorczo określano jako Shanqella i Adone, przy czym oba z nich oznaczały "czarny"[5].

Południowa Afryka[edytuj]

W Afryce Południowej okres kolonizacji zaowocował licznymi małżeństwami pomiędzy europejskimi mężczyznami a kobietami z plemion z grup Bantu i Khoisan. W efekcie urodziło się wiele dzieci o mieszanym pochodzeniu rasowym.

Przypisy[edytuj]

  1. Amel Benammar-Elgaaied i inni, Ancient Local Evolution of African mtDNA Haplogroups in Tunisian Berber Populations, „Human Biology”, 82 (4), 24 listopada 2010, s. 367–384, ISSN 1534-6617 [dostęp 2019-08-18] (ang.).
  2. Publikacja w otwartym dostępie – możesz ją bezpłatnie przeczytać Nourdin Harich i inni, The trans-Saharan slave trade - clues from interpolation analyses and high-resolution characterization of mitochondrial DNA lineages, „BMC Evolutionary Biology”, 10, 2010, s. 138, DOI10.1186/1471-2148-10-138, ISSN 1471-2148, PMID20459715, PMCIDPMC2875235 [dostęp 2019-08-18].
  3. Internet History Sourcebooks Project, sourcebooks.fordham.edu [dostęp 2019-08-18].
  4. Johannes Nicolaisen, Ecology and Culture of the Pastoral Tuareg: With Particular Reference to the Tuareg of Ahaggar and Ayr, National Museum of Copenhagen, 1963 [dostęp 2019-08-18] (ang.).
  5. J. Spencer Trimingham, Islam in Ethiopia, Routledge, 13 września 2013, ISBN 978-1-136-97022-1 [dostęp 2019-08-18] (ang.).


This article "Osoby czarnoskóre" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Osoby czarnoskóre.



Read or create/edit this page in another language[edytuj]