Złoczyńca

Typowe przedstawienie **złoczyńcy**, który knuje niecne plany - szaleńczy wyraz twarzy, wściekłe spojrzenie, czarny ubiór, ostre rysy twarzy i typowe elementy twarzy (tu: zakręcone wąsy)

Złoczyńca – w utworach fabularnych negatywna postać będąca uosobieniem zła (czyniąca zło).

Złoczyńcy stają na drodze bohaterów, którzy zmuszeni są podjąć z nimi walkę; są rodzajem antagonistów, a dokładniej czarnych charakterów.

Złoczyńca w całości swoich działań dąży do osiągnięcia władzy, potęgi, pieniędzy, najczęściej nie zważając na koszty, potrzebne poświęcenie i skutki swoich działań. Często celem działań złoczyńcy jest kreacja zła w czystej formie: krzywdzenie, zadawanie bólu, szerzenie nienawiści.

Wyraz złoczyńca jest w pewnym sensie rzeczownikiem odczasownikowym od frazy czynić zło.

Stereotypy[edytuj]

Stereotypowy złoczyńca w opozycji do doskonałego bohatera często posiada odrzucające cechy wyglądu zewnętrznego, takie jak np. zdeformowane ciało, które może reprezentować również jego zdeformowaną mentalność.

W filmach złoczyńcy nieraz charakteryzują się specyficznym śmiechem, który jednocześnie reprezentuje szalone usposobienie jak i złą naturę.

Antybohater jest protagonistą, mającym niekiedy pewne cechy złoczyńcy.
Antyzłoczyńca stanowi nawiązanie do antybohatera i jego odwrotność, pomaga złoczyńcom, ale ma na swój sposób szlachetne zamiary. Jest postacią bardziej heroiczną niż antybohater, ma swój honor.
Arcywróg to odwieczny przeciwnik i wróg bohatera.
Femme fatale jest kobiecym, zazwyczaj czarnym charakterem, którego uroda i zdolność uwodzenia są jej najsilniejszą bronią, przez którą bohaterowie płci męskiej wpadają w pułapki bądź kłopoty.
Mroczny Władca stanowi prawie niemożliwego do pokonania złoczyńcę, którego marzeniem jest panowanie nad całym krajem, światem, galaktyką lub wszechświatem, w którym jego złe idee byłyby prawem. Poza jego żądzą panowania, charakteryzuje go posłuszna mu liczna i potężna armia gotowa na każdy jego rozkaz. Przykładami są Palpatine z sagi Gwiezdne wojny, Sauron z Władcy Pierścieni, Thanos oraz Lord Voldemort z serii książek Harry Potter.
Psychopata to podstępna postać krzywdząca, a nawet zabijająca przypadkowe bądź celowe osoby z powodu swoich zaburzeń psychicznych, np. Hannibal Lecter, czy większość przestępców z serii komiksów Batman.

Szalony naukowiec jest bardzo często przedstawiany jako złoczyńca. Jest to postać, której pogląd na otaczający ją świat jest zniszczony przez maniakalne podejście do nauki i która pracuje nad stworzeniem wynalazku albo odkryciem sposobu na uzyskanie władzy lub pokonanie bohatera. Typowym zakończeniem fabuły jest obrócenie się wynalazku wobec samego naukowca albo poprzez błąd w jego zamyśle lub przez wykorzystanie wynalazku przez bohatera. Przykładami szalonych naukowców są Dr Evil, Dr Frankenstein, Dr Eggman czy Dr Doom.
Zły bliźniak stanowi postać identyczną lub uderzająco podobną do bohatera. Ich zdolności są do siebie zbliżone, ale jak sama nazwa wskazuje, jest to złoczyńca. Przykładem złego bliźniaka jest Liquid Snake z serii gier Metal Gear.