Białostocka Izba Rolnicza
Białostocka Izba Rolnicza – jednostka samorządu gospodarczego i instytucja publiczno-prawna, która powstała w celu zorganizowania zawodu rolniczego na rzecz obrona interesów rolnictwa i podejmowania środków w zakresie wspierania rolnictwa.
Powołanie Izby[edytuj]
Na podstawie rozporządzenie Rady Ministrów z 1933 r. o utworzeniu izb rolniczych z siedzibami w Białymstoku, Kielcach, Lublinie, Lwowie, Łodzi, Łucku i Wilnie oraz o ustaleniu okręgów działalności tych izb ustanowiono Izbę Rolniczą w Białymstoku, z okręgiem działalności obejmującym obszar województwa białostockiego[1]. Statut Izbie nadał Minister Rolnictwa i Reform Rolnych w 1933 r., którą w 1939 r. znowelizował[2][3].
Powołanie Izby miało ścisły związek rozporządzeniem Prezydenta RP z 1928 r. o izbach rolniczych[4][5][6].
Siedziba izby znajdowała się w Białymstoku.
Organy Izby[edytuj]
Organami Izby były[2]:
- rada Izby,
- zarząd Izby,
- prezes Izby.
Rada Izby[edytuj]
Rada Izby składała się z 24 radców z wyboru oraz z radców z nominacji Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych, w tym 12 radców z wyboru wybierało zgromadzenia wyborcze w okręgach wyborczych oraz 12 radców wyłonionych przez społeczne organizacje rolnicze[2].
Rada Izby była organem uchwalającym i kontrolującym.
Do zakresu działania rady Izby należało:
- wybór członków zarządu Izby oraz ich zastępców;
- wybór członków komisji rewizyjnej i finansowo-budżetowej;
- uchwalanie preliminarzy budżetowych;
- uchwalanie wydatków nieprzewidzianych w budżecie oraz przewidzianych w niewystarczającej wysokości z równoczesnym wskazaniem źródeł pokrycia tych wydatków;
- zatwierdzanie na podstawie wniosków komisji rewizyjnej rocznych zamknięć rachunkowych wraz z bilansem i przyjmowanie rocznych sprawozdań z działalności Izby;
- ustalanie na rzecz Izby opłat, których wprowadzenie lub określenie wysokości, w jakiej mają być pobierane, uzależnione jest w myśl obowiązujących przepisów od decyzji izby rolniczej;
- uchwalanie zaciągania pożyczek, nabywania, zbywania i obciążania nieruchomego majątku Izby oraz przyjmowania na rzecz Izby darowizn i zapisów;
- uchwalanie przejmowania od społecznych organizacji rolniczych całego majątku tych organizacji lub poszczególnych praw, zobowiązań, zakładów i urządzeń w celu właściwego ich zużytkowania oraz przejmowania od osób fizycznych i prawnych, a w szczególności publiczno-prawnych, poszczególnych praw, zakładów i urządzeń;
- wyrażanie zgody na przejęcie do dalszego prowadzenia pozostających po a zarządem Państwa zakładów oraz wszelkiego rodzaju urządzeń z zakresu objętego właściwością izb rolniczych;
- powoływanie komisji i określanie ich zadań;
- określanie największej ilości osób, które mogą być kooptowane przez poszczególne komisje;
- zatwierdzanie uchwał komisji w sprawach niezleconych komisjom do samodzielnego załatwienia oraz tych uchwał komisji w sprawach zleconych komisjom do samodzielnego załatwienia, których wykonanie zostało wstrzymane przez prezesa Izby;
- uchwalanie przepisów o prawach, obowiązkach i odpowiedzialności pracowników Izby, o warunkach zawiązywania i rozwiązywania z nimi stosunku służbowego, o ich uposażeniu służbowym oraz zaopatrzeniu emerytalnym;
- uchwalanie wniosków w sprawie zmian statutu Izby;
- uchwalanie wykluczenia z rady radcy w przypadkach, przewidzianych w obowiązujących przepisach o izbach rolniczych;
- uchwalanie regulaminu obrad rady Izby i jej komisji;
- -ustalanie porządku obrad rady Izby.
Zarząd Izby[edytuj]
Zarząd Izby był organem wykonawczym i składał się z 7 członków, wybieranych przez radę Izby na trzy lata[2]. Każdy członek zarządu miał zastępcę, wybranego przez radę Izby na ten sam okres czasu.
Zarząd Izby na pierwszym posiedzeniu wybierał ze swego grona prezesa i wiceprezesa..
Do zakresu działania zarządu Izby należał:
- wybór prezesa i wiceprezesa Izby;
- wykonywanie uchwał rady Izby i komisji;
- zarządzanie majątkiem Izby;
- przedstawianie radzie Izby wniosków o wprowadzenie na rzecz Izby opłat, których wprowadzenie lub określenie wysokości, w jakiej mają być pobierane, uzależnione jest w myśl obowiązujących przepisów od decyzji izby rolniczej;
- prowadzenie gospodarki finansowej Izby;
- uskutecznianie wydatków, nieprzewidzianych w budżecie lub przewidzianych w niewystarczającej wysokości, w sposób i przypadkach, określonych w obowiązujących przepisach o izbach rolniczych;
- ustanawianie opłat i ich wysokości za świadczenia i usługi, oddawane przez Izbę:
- układanie i przedstawianie radzie Izby oraz komisji finansowo - budżetowej preliminarza dochodów i wydatków Izby, spodziewanych w następnym roku budżetowym;
- przedstawianie radzie Izby oraz komisji rewizyjnej rocznych zamknięć rachunkowych wraz z bilansem;
- przedstawianie radzie Izby rocznych sprawozdań z działalności Izby oraz z działalności zarządu Izby;
- uchwalanie tworzenia przez Izbę rolniczych zakładów specjalnych;
- sprawowanie ogólnego kierownictwa zakładami i urządzeniami Izby oraz kontroli nad działalnością tych zakładów i urządzeń;
- układanie i przedstawianie radzie Izby przepisów o prawach, obowiązkach i odpowiedzialności pracowników Izby, o warunkach zawiązywania i rozwiązywania z nimi stosunku służbowego, o ich uposażeniu służbowym oraz zaopatrzeniu emerytalnym;
- ustalanie przepisów o budżetowaniu oraz przepisów rachunkowo-kasowych;
- ustalanie statutu organizacyjnego biura Izby;
- układanie porządku obrad rady Izby;
- uchwalanie planu pracy Izby w zakresie wszystkich zadań Izby;
- decydowanie w sprawie powoływania i zwalniania dyrektora oraz stałych pracowników biura Izby.
Poza powyższymi sprawami zarząd Izby decydował we wszystkich innych sprawach, nie należących do zakresu działania rady i prezesa Izby oraz niezastrzeżonych przez radę do jej właściwości.
Prezes Izby[edytuj]
Prezes Izby wybierany był przez zarząd Izby na czas piastowania mandatu członka zarządu[2].
Do zakresu działania prezesa Izby należało:
- reprezentowanie Izby na zewnątrz;
- zwoływanie posiedzeń rady i zarządu Izby;
- przewodniczenie na posiedzeniach rady i zarządu Izby;
- czuwanie nad wykonaniem uchwał rady i zarządu Izby;
- zawieszanie radcy w prawach członka rady Izby z powodu wdrożenia przeciwko niemu postępowania karno- sądowego wskutek popełnienia przezeń jednego z czynów;
- powoływanie i zwalnianie dyrektora biura Izby - na podstawie uchwały zarządu Izby za uprzednią zgodą Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych; stałych pracowników - na wniosek dyrektora biura Izby, uchwalony przez zarząd Izby, oraz pracowników czasowych - na wniosek dyrektora biura Izby;
- sprawowanie nadzoru nad działalnością biura i zakładów Izby;
- podpisywanie wraz z jednym co najmniej członkiem zarządu Izby wszelkich dokumentów, ustanawiających dla Izby zobowiązania prawno-majątkowe;
- składanie Ministrowi Rolnictwa i Reform Rolnych sprawozdań o stanie rolnictwa w okręgu Izby;
- występowanie do rady Izby o wykluczenie z rady radcy, który bez usprawiedliwienia opuścił trzy z kolei posiedzenia rady Izby;
- wyznaczanie rzeczoznawców na żądanie władz lub osób zainteresowanych;
- aprobowanie i podpisywanie wszelkich aktów, które prezes zastrzeże do swej kompetencji;
- załatwianie spraw przekazanych prezesowi przez zarząd Izby.
Biuro Izby[edytuj]
Biuro Izby załatwiało czynności biurowe i wykonawcze, związane z działalnością Izby[2]. Na czele biura Izby stał dyrektor.
Dyrektor biura Izby podlegał bezpośrednio prezesowi Izby, przed którym za działalność biura był odpowiedzialny. Dyrektor uczestniczył w posiedzeniach rady i zarządu Izby, referował na nich sprawy, wypowiadał opinie lub udzielał potrzebnych wyjaśnień.
Gospodarka finansowa Izby[edytuj]
Rok budżetowy izby zaczynał się i kończył równocześnie z rokiem budżetowym Państwa[2]. Gospodarka finansowa Izby obracała się ściśle w granicach ustalonych w budżecie Izby.
Ordynacja wyborcza[edytuj]
Do rady Izby wybrano osoby bez różnicy płci, które czyniły zadość następującym warunkom[2]:
- ukończyły 30 lat życia,
- byli właścicielami, dzierżawcami (użytkownikami) lub kierownikami położonych w okręgu Izby gospodarstw rolnych,
- pracowali w okręgu Izby w dziedzinie rolnictwa i posiadali wykształcenie wyższe lub wykształcenie rolnicze co najmniej średnie.
Radcami Izby nie mogli być:
- osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego;
- osoby pozbawione całkowicie lub częściowo własnowolności oraz upadli dłużnicy w czasie trwania stanu bezwłasnowolności lub upadłości;
- osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądowym za czyny, pociągające za sobą utratę prawa wybierania do Sejmu,
- czynni pracownicy Izby.
Okręgi wyborcze[edytuj]
Dla przeprowadzenia wyborów radców ustanowiono 12 następujących okręgów wyborczych[2]:
- I – augustowski,
- II – białostocki, Białystok,
- III – bielski,
- IV – grodzieński, Grodno,
- V – łomżyński, Łomża,
- VI – ostrowski,
- VII – ostrołęcki,
- VIII – sokólski,
- IX – suwalski, Suwałki,
- X – szczuciński,
- XI – wołkowyski,
- XII – wysokomazowiecki.
Przypisy[edytuj]
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1933 r. o utworzeniu izb rolniczych z siedzibami w Białymstoku, Kielcach, Lublinie, Lwowie, Łodzi, Łucku i Wilnie oraz o ustaleniu okręgów działalności tych izb. Dz.U. z 1933 r. nr 7, poz. 44
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 lutego 1933 r. o nadaniu statutu izbie rolniczej z siedzibą w Białymstoku. M.P. z 1933 r. nr 56, poz. 71
- ↑ Zarządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 10 lipca 1939 r. o zmianie statutu Białostockiej Izby Rolniczej. M.P. z 1939 r. nr 158, poz. 377
- ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o izbach rolniczych. Dz.U. z 1928 r. nr 39, poz. 385
- ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. o zmianach w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o izbach rolniczych. Dz.U. z 1932 r. nr 94, poz. 817
- ↑ Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 22 listopada 1932 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o izbach rolniczych. Dz.U. z 1933 r. nr 2, poz. 16
This article "Białostocka Izba Rolnicza" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Białostocka Izba Rolnicza.
