Chinizm
Chinizm – ustrój panujący w Chinach określany przez Grzegorza W. Kołodko mianem chinizmu[1] wychodzi poza przyjęty w literaturze dualny podział na kapitalizm albo socjalizm lub kapitalizm z chińską specyfiką albo socjalizm z chińską specyfiką i ujmuje chiński model, jako przekroczenie dotychczas obowiązującego schematu. Podobnie jak nowy pragmatyzm, chinizm podważa zasadność aplikowania, kojarzonego z neoliberalizmem konsensu waszyngtońskiego[2] i opowiada się za podążaniem własną drogą, spójną z wewnętrznymi i zewnętrznymi uwarunkowaniami.
Charakterystyka[edytuj]
Chinizm podobnie jak nowy pragmatyzm[3] poszukuje kompromisu między formułowaniem długofalowych celów polityki gospodarczej sprzyjających spójności społecznej i ich realizacją w warunkach globalizacji. Ważnym fundamentem chinizmu, charakterystycznym także dla tygrysów azjatyckich, jest silny związek z kulturą, filozofią taoizmu i konfucjanizmu oraz tradycją[4][5].
Cechy charakterystyczne chinizmu:
· kontekstualność
· kompleksowość
· system wartości
· adaptacyjność
· normatywność
W ujęciu chinizmu mechanizm rynkowy stanowi jeden z kluczowych elementów służących realizacji celów polityki gospodarczej. W opozycji do neoliberalizmu i nowego pragmatyzmu według chinizmu państwo w relacji do rynku odgrywa nadrzędną rolę. W praktyce przejawia się to między innymi większą w stosunku do przedsiębiorstw prywatnych ilością przedsiębiorstw państwowych i przedsiębiorstw z przeważającym udziałem własności państwowej. Ważną cechą chinizmu jest z jednej strony, wzrost liczby przedsiębiorstw państwowych i ich udział w przychodach ogółem, z drugiej zaś, rosnący wzrost zatrudnienia w sektorze prywatnym (powyżej 80% w 2018 roku) i inwestycji (ponad 60% inwestycji dokonano przez inwestorów prywatnych)[6]. Z innej zaś strony warto zauważyć, iż w roku 2018 na liście Fortune Global 500 znalazło się 129 chińskich firm (10 z nich to są firmy Tajwańskie), z których 82 przedsiębiorstwa to są przedsiębiorstwa państwowe, gdyż w roku 2004 na tej liście było tylko 49 firm, z których 14 to były przedsiębiorstwa SOE (state-owned enterprises)[7].
Przypisy[edytuj]
- ↑ Grzegorz Kołodko, Chinizm, czyli pożegnajmy schematy, „Rzeczpospolita”, 2018.
- ↑ Witold M. Orłowski, Czy globalizacja, którą znamy, przetrwa? w Bałtowski M, 2016, Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko PWN, Warszawa, s. 222.
- ↑ Grzegorz Kołodko, Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa, 2008.
- ↑ Henryk Chołaj, Kapitalizm konfucjański. Chińskie reformy ekonomiczne a globalizacja, Poltext, Warszawa, s. 49, 2014.
- ↑ Henry Kissinger, O Chinach, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, s. 18, 2014.
- ↑ 刘明, China’s private sector contributes greatly to economic growth: federation leader – Chinadaily.com.cn, www.chinadaily.com.cn [dostęp 2020-04-26].
- ↑ ‘Does China rule the Fortune 500?’, www.chinadebate.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
Bibliografia[edytuj]
- Kołodko, G. W., & Mączyńska, E. 2018. Czy Chiny zbawią świat?. Warszawa: Prószyński i S-ka.
- Orłowski Witold M., 2016, Czy globalizacja, którą znamy, przetrwa? w Bałtowski M, 2016, Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko PWN, Warszawa, s. 222.
- Kołodko, Grzegorz W., 2008, Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa
- Kissinger, Henry, 2014, O Chinach, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, s. 18
- Chołaj Henryk, 2014, Kapitalizm konfucjański. Chińskie reformy ekonomiczne a globalizacja,Poltext, Warszawa, s. 49
- Kolodko, G. W. 2020. China and the Future of Globalization: The Political Economy of China’s Rise. Bloomsbury Publishing.
This article "Chinizm" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Chinizm.
