Greniuch

Tomasz Greniuch (ur. 1982 w Lewinie Brzeskim), polski historyk, doktor nauk humanistycznych, działacz społeczny, były pracownik Instytutu Pamięci Narodowej. W młodości związany z Obozem Narodowo Radykalnym, co wywołało kontrowersje medialne w 2019 i 2021 roku.

Biografia

Jest prawnukiem legionisty Józefa Piłsudskiego, obrońcy Lwowa. Jego stryjecznym dziadkiem był Marian Greniuch, więzień polityczny KL Auschwitz, rozstrzelany przez Niemców 11 listopada 1941 r. Siostra Mariana - Genowefa ps. Pik”/”Kropka” podczas niemieckiej okupacji pełniła funkcję kierowniczki Narodowej Organizacji Kobiet w Bochni. Po wojnie, podczas okupacji sowieckiej, była łączniczką Armii Narodowej „Pogrom”. Brat Mariana - Adam, będąc uczniem liceum w 1946 r. rozklejał w Krakowie plakaty „Wiwat 3 Maj!”. Poszukiwany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego ukrywał się na ziemiach zachodnich.

Z ruchem narodowym związany od 1999 r. W latach 2003-2013 Tomasz Greniuch był członkiem Obozu Narodowo Radykalnego, m.in. pełnił funkcję rzecznika prasowego organizacji oraz kierownika struktur opolskich, będąc organizatorem wielu manifestacji i demonstracji o zabarwieniu nacjonalistycznym.

Absolwent Wydziału Historyczno-Pedagogicznego Uniwersytetu Opolskiego. W okresie studiów na Uniwersytecie Opolskim założył i pełnił funkcję prezesa Polskiej Korporacji Akademickiej „Silesia Opolensis”, której dewizą była sentencja „Silesia Sempre Polonia”.

W 2018 r. obronił rozprawę doktorską pt. Historia Zgrupowania Oddziałów Leśnych VII Okręgu Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem kpt. Henryka Flamego "Bartka” na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim im. Jana Pawła II pod kierunkiem dr hab. Tomasza Panfila. Recenzentami przewodu doktorskiego Greniucha byli prof. dr hab. Jan Żaryn i dr hab. Krzysztof Szwagrzyk.

W 2019 r. w Radio Opole prowadził audycję Wszystko o literaturze.

W maju 2022 r. został fundatorem i prezesem Fundacji "Zwołać po Imieniu". W ramach Fundacji Greniuch organizuje Opolski Festiwal Pamięci i stawia w Beskidach tablice edukacyjne projektu "Śladami Bartka. Niepodległość odciśnięta w Beskidach" i "Śladami Bartka. Niepodległość odciśnięta w dolinach", będąc beneficjentem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Jana Ignacego Paderewskiego. Prowadzi również Rajdy Górskie "Śladami Bartka".

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Przez środowiska lewicowe, podtrzymane przez media, Greniuch oskarżony został o sympatie neo-nazistowskie i faszystowskie za sprawą zdjęć wykonanych w latach 2006 i 2007 na których wykonuje salut rzymski utożsamiany z gestem hajlowania. Wydaną w 2013 r. "Drogę Nacjonalisty" poświęcił pamięci Leona Degrelle, belgijskiego kolaboranta i oficera Waffen-SS oraz Corneliu Zelea Codearnu, rumuńskiego przywódcy antysemickiej i faszystowskiej Żelaznej Gwardii. W publikacji Greniuch propaguje treści antysemickie i nacjonalistyczne.

Praca w IPN[edytuj | edytuj kod]

w 2018 r. Greniuch został zatrudniony w Biurze Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej w Opolu. Tam wyróżnił się, odnajdując szczątki żołnierza NSZ, Mieczysława Inglota ps. "Odważny". 1 listopada 2019 r. objął stanowisko Naczelnika opolskiej Delegatury IPN. Nominacja ta już wówczas wzbudziła kontrowersje, lecz Greniuch w wywiadzie dla Radia Opole stwierdził, że człowiek w końcu dojrzewa. Co miało być przyzaniem Greniucha do odcięcia się od kontrowersyjnych zachowań z przeszłości. 6 listopada 2019 r. złożył hołd opolskim ofiarom Nocy Kryształowej.

Pracę Greniucha na stanowisku Naczelnika Delegatury IPN w Opolu recenzował ówczesny Prezes Instytutu, dr Jarosław Szarek:

W tym okresie działalność delegatury zbierała duże pochwały, począwszy od mediów przez organizacje, z którymi współpracujemy. Uczynił z delegatury opolskiej jedną z najaktywniejszych placówek, a co dla nas szczególnie ważne, otworzył ją na wszystkie chętne do współpracy środowiska – szkolne, samorządowe, harcerskie, społeczne. To jest dla nas szczególnie ważne, bo to jeden z naszych podstawowych celów. Chcemy pomagać budować, a często odkrywać, wspólnotę historycznych losów, lokalną i ogólnopolską. Podam przykład: to dzięki jego pomysłom udało się ożywić pamięć o II powstaniu śląskim na Opolszczyźnie. To jego doskonała współpraca z lokalnym samorządem spowodowała, że prezydent Opola przekazał lokal na Przystanek Historia, gdzie miała ruszyć energicznie działalność edukacyjna powstrzymana przez ograniczenia sanitarne.

9 lutego 2021 r. Prezes IPN powołał dr Greniucha na stanowisko p.o. szefa wrocławskiego oddziału IPN. Decyzja ta wywołała kontrowersje i spotkała się z ostrą krytyką ze strony opozycji politycznej, historyków, dziennikarzy, ocalałych z Holokaustu i Izraela. W odpowiedzi Greniuch przeprosił za swoją "młodzieńczą brawurę" i przytoczył listę krewnych, którzy padli ofiarą nazistów. Choć IPN początkowo podtrzymał jego nominację, podkreślając jego przeprosiny i wolność słowa, dwa tygodnie później przyjął jego rezygnację i zwolnił go za podważanie zaufania publicznego do instytucji.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

W 2018 r. był głównym konsultantem historycznym fabularyzowanego filmu dokumentalnego pt. Lawina w reżyserii Jędrzeja Lipskiego i Piotra Mielecha. W 2020 r. wystąpił w filmie dokumentalnym Ulotki i Kamienie wyprodukowanym przez TVP 3 Katowice. W 2020 r. napisał scenariusz krótkometrażowego filmu "To był twardy Polak. Świadek Terroru" wypodukowanego i emitowanego przez TVP 3 Opole w ramach kampanii edukacyjnej opolskiej delegatury IPN.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

• Król Podbeskidzia. Biografia kpt. Henryka Flamego "Bartka", Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2008.
• Droga Nacjonalisty, Wydawnictwo Michał Olszewski, Siemianowice Śląskie 2013.
• Natal 1899-1900, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2016.
• Pod komendą "Bartka". Byli postrachem komunistów na Żywiecczyźnie i Śląsku Cieszyńskim, Wydawnictwo Mireki, Kraków 2016.
• U boku "Bartka" - hołd muzyczny dla Zgrupowania NSZ, Wydawnictwo Miles, Kraków 2017.
• Śmiertelni. Historia oparta na faktach, Wydawnictwo Miles, Kraków 2017.
• Chrystus za nas, my za Chrystusa. Historia Zgrupowania Oddziałów Leśnych Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem kpt. Henryka Flamego "Bartka", Wydawnictwo Miles, Kraków 2018.
• Groźni. Ostatni żołnierze. Pierwsi zdrajcy, Wydawnictwo Miles, Kraków 2019.
• Mjr. Seweryn Jędrysik. "Wallenstein", Ojciec Wincenty OP (1893-1942), Instytut Pamięci Narodowej, Opole 2020.
• Henryk Antoni Flame (1918-1947), Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 1, Warszawa 2020.
• Rudolf Marszałek (1911-1948), Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 1, Warszawa 2020.
• Jan Sabin ps. "Wiewiórka" (1926-1991). Najdłużej z nas prowadził walkę przeciwk komunie, Instytut Pamięci Narodowej, Opole 2021.
• Jerzy Kozarzewski (1913-1996),Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 2, Warszawa 2021.
• Stanisław Kocem (1913-1979),Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 4, Warszawa 2022.
• Janusz Regulski (1887-1983),Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 4, Warszawa 2022 .
• Historyczny Przewodnik Turystyczny, Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy VII Okręgu Narodowych Sił Zbrojnych, Opole 2022.
• Zemsta. Biografia por. Stanisława Kopika 1914-1948, Wydawnictwo Sindruk, Opole 2022.
• Antoni Biegun (1924-2001),Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 5, Warszawa 2023.
• Teodor Glensk (1901-1942), Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 5, Warszawa 2023.
• Stanisław Kopik (1914-1948), Słownik Biograficzny Polskiego Obozu Narodowego, t. 5, Warszawa 2023.
• Niepodległość odciśnięta w dolinach, Wydawnictwo Sindruk, Opole 2023.
• Jaszczurka. Symbol Narodowych Sił Zbrojnych, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, Warszawa 2023.
• Z Bogiem i Narodem. Historia Katolickiego Stowarzyszenia "Przyjaźń" w Jaworznie, Stowarzyszenie Katolickie "Przyjaźń Jaworznicka", Jaworzno 2023.

Wystawy[edytuj | edytuj kod]

Greniuch był autorem opolskich segmentów (Brzeg, Kluczbork, Krapkowice Opole, Nysa) ogólnopolskiej wystawy IPN Tu rodziła się "Solidarność". W 2023 r., w ramach fundacji "Zawołać po Imieniu", w 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego, opracował wystawę Wyklęci 63' - Oni mieil tyranów Moskali, a my mamy tyranów Bolszewików.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

• W 2015 r. został odznaczony Krzyżem Zasługi Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z okazji 25-lecia powstania Związku.
• Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 22 stycznia 2018 r. został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi za zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej.
• Uchwałą Zarządu Okręgu Opolskiego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z 30 września 2020 r. został odznaczony Medalem Pamiątkowym za zasługi dla Okręgu opolskiego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
• Dezycją premiera Mateusza Morawieckiego 11 listopada 2018 r. odznaczony Medalem pamiątkowym 100. rocznicy odzyskania niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej.
• W 2019 r. odznaczony Srebrnym Medalem kpt. Romualda Rajsa "Burego" w dowód uznania za dużą aktywność w utrwalaniu prawdy historycznej i pamięci kpt. Romulada Rajsa "Burego" oraz propagowania etosu Żołnierzy Wyklętych.
• W 2021 r. został odznaczony Medalem Pamiątkowym z okazji 75-lecia Narodowych Sił Zbrojnych.

Przypisy

This article "Greniuch" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Greniuch.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• Michał Piegzik
• Maria Kwaśny
• Edward Szydło
• Jacek Kordel
• Tomasz Wąsik
• Jan Knapik (filozof)
• Ludmiła Figiel

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• Greniuch in English