Hufiec ZHP Ziemi Gliwickiej
| ||
| Organizacja harcerska | Związek Harcerstwa Polskiego | |
| Rodzaj jednostki | hufiec | |
| Jednostka nadrzędna | Chorągiew Śląska ZHP | |
| Jednostki podległe | gromady zuchowe – 10 drużyny – 25 kręgi – 2 | |
| Rok powstania pierwszych drużyn |
1920 | |
| Komendant (przewodniczący) | hm. Patryk Rempała | |
| Adres siedziby | aleja Przyjaźni 9/9 44-100 Gliwice | |
| Strona internetowa | ||
Hufiec Ziemi Gliwickiej im. gen. Jana H. Dąbrowskiego – terytorialna wspólnota gromad, drużyn, kręgów i innych jednostek harcerskich Związku Harcerstwa Polskiego, której zasięg terytorialny jest następujący: Gliwice, Gierałtowice, Knurów, Pilchowice, Pyskowice, Rudziniec, Sośnicowice, Toszek, Wielowieś.
Władze Hufca[edytuj]
Komenda Hufca[edytuj]
- harcmistrz Patryk Rempała - Komendant Hufca
- podharcmistrzyni Katarzyna Moskała - Zastępczyni Komendanta Hufca
- podharcmistrzyni Antonina Mielcarek - Skarbnik Hufca
- harcmistrz Michał Janerka - Członek Komendy Hufca
- podharcmistrzyni Alicja Janicka - Członkini Komendy Hufca
- przewodniczka Paulina Król - Członkini Komendy Hufca
- przewodnik Jacek Rakotny - Członek Komendy Hufca
Komisja Rewizyjna Hufca[edytuj]
- harcmistrz Tomasz Rawski - Przewodniczący Komisji Rewizyjnej
- harcmistrzyni Magdalena Kobryń - Zastępczyni Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej
- podharcmistrz Adam Dersiewicz - Zastępca Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej
- podharcmistrzyni Sylwia Dziarmaga - Członkini Komisji Rewizyjnej
- przewodnik Damian Sifczyk - Członek Komisji Rewizyjnej
Komendanci Hufca[edytuj]
- harcmistrz Patryk Rempała - od 25.02.2015 r.
- harcmistrzyni Magdalena Kobryń - od 10.09.2011 r. do 25.02.2015 r.
- harcmistrz Tomasz Rawski - od 21.01.2006 r. do 10.09.2011 r.
- harcmistrz Marian Kampka
- harcmistrz Andrzej Jaśniok
- harcmistrzyni Jadwiga Kramarz - od 12.02.1967 r.
- harcmistrz Bogdan Żelazko - od 1964 r. do 1967 r.
- harcmistrz Włodzimierz Matecki - od 1961 r. do 1963 r.
- harcmistrz Stanisław Ciechanowski - od 1958 r. do 1960 r.
- harcmistrz Józef Wieszczek
Historia Harcerstwa na Ziemi Gliwickiej w Latach 1920-1947[edytuj]
Wstęp[edytuj]
Wiadomości o skautingu i powstających drużynach skautowych docierały na Górny Śląsk, gdzie przeważała ludność polska, dosyć wcześnie z terenów dwóch zaborów: austriackiego i rosyjskiego. Górny Śląsk, znajdujący się w przeważającej części w państwie pruskim, był podatnym terenem na hasła tego ruchu, gdyż trwała tu nieustanna walka o utrzymanie polskości i niepoddawanie się wynaradawianiu przez Niemców. Gliwicka młodzież brała czynny udział w walce o narodowe wyzwolenie i utrzymanie polskości na Ziemi Gliwickiej. Kolebką skautingu było Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" i ruch etyczny propagujący bezwzględną wstrzemięźliwość "Eleusis". Przy tych organizacjach powstawały pierwsze zastępy skautowe, które w latach 1918-1920 przekształciły się w drużyny. Działalność skautingu rozwinęła się tutaj po głośnym procesie gliwickich "Elsów", w którym skazano grupę młodych robotników Polaków na więzienie, za czytanie literatury polskiej i za działalność w duchu narodowym. Pomoc materialną, lokalową i instruktorską miały powstające grupy skautowe w Gniazdach Sokolich. Bogaty gliwicki "Sokół" organizował kursy skautowe, bądź wysyłał kandydatów do innych gniazd sokolich, a nawet do "Sokoła-Macierzy" we Lwowie; a także udostępniał młodzieży swoje dobrze wyposażone obiekty sportowe. W skautowych kursach informacyjnych we Lwowie i Krakowie w 1918 r. brali udział: Antoni Powiecka, Jan Bek i Jan Grzbiela z Ziemi Gliwickiej.
Początki harcerstwa na Ziemi Gliwickiej[edytuj]
Pierwsze drużyny na Śląsku powstały w 1913 r. w Szarleju, Piekarach i Królewskiej Hucie. Założył je Teodor Ludyga z Piekar Śląskich. Ich działalność została przerwana I wojną światową. Jeszcze przed jej wybuchem na Śląsk przybyli Wincenty Lutosławski oraz Tadeusz Strumiłło, którzy rozmawiali z przedstawicielami organizacji młodzieżowych, w tym z Wiechułą z Pawłowa i Szymałą z Wójtowej Wsi. Jako pierwsza na Ziemi Gliwickiej powstała męska drużyna harcerzy w Wójtowej Wsi. Drużynę założył Franciszek Powiecka. Swą działalność rozpoczęła 4 kwietnia 1920 r. przyjmując za patrona Tadeusza Kościuszkę. Pierwszym drużynowym zastał w drodze wyborów Jan Grzbiela. Oprócz tego powstały drużyny św. Salomei w Sośnicy, Emilii Plater w Wójtowej Wsi, Królowej Jadwigi w Knurowie i Henryka Dąbrowskiego w Knurowie. Zbiórki odbywały się na "Wilczych Dołach", w budynku użyczonym przez Niemca Zwonky lub w domach instruktorów.
Do drużyny należeli chłopcy starsi pracujący w rzemiośle lub gliwickich zakładach przemysłowych oraz uczniowie starszych klas miejscowej szkoły. Drużyna szybko osiągnęła liczbę 60 członków. Najaktywniejsi to: Jan i Wincenty Bek, z Łączy Jan Grzbiela i jego bracia Józef i Wilhelm, Franciszek Powiecka i jego brat Antoni.
W dniu 14 listopada 1920 r. odbyło się pierwsze przyrzeczenie harcerskie.
Okres powstania drużyny im. Tadeusza Kościuszki to okres walki ludu śląskiego o przyłączenie prastarych ziem piastowskich do odrodzonej w 1918 r. niepodległej Polski.
Etapami tej walki były:
W związku ze zbliżającym się plebiscytem dowódca POW na Górnym Śląsku, Alfons Zgrzebniok w informował władze o planie stworzenia organizacji skautowej.
Harcerze odmawiali roznoszenia niemieckich ulotek, ściągali propagandowe plakaty, a nawet pomagali przy transporcie broni z Sośnicowic.
W stolicy zostały zorganizowane kursy dla instruktorów, dzięki którym zaczęły powstawać kolejne drużyny:
- 1 kwietnia 1920 – w Szczygłowicach
- 4 kwietnia 1920 – w Wójtowej Wsi (org. Jan Bek).
Na koniec kursu w Patoce dla chłopców 27 września-7 października 1920 r. odbyło się przyrzeczenie harcerskie, na którym delegat Naczelnictwa ZHP ks. Jan Mauserberger wręczył harcerzom biało-czerwony sztandar, który miał swój chrzest bojowy w III powstaniu w bitwie pod Łabędami.
W październiku 1920 roku Inspektorat Harcerski został przekształcony w Inspektorat Okręgu Górnego Śląska, teren na którym działały wcześniejsze drużyny podzielono na powiaty, z oddzielnymi kierownikami danych powiatów i tak powołano na kierowników:
- na powiat toszecki Mateusza Łebka,
- na powiat gliwicki i północ rybnickiego Jana Beka,
- na rybnicki Piotra Panderę.
Jan Bek zostając instruktorem powiatowym stał się pierwszym komendantem Hufca Gliwice.
23 października 1920 r. organizacja przyjęła nazwę Związku Harcerstwa Polskiego na Górnym Śląsku.
Członek drużyny im. Tadeusza Kościuszki Alfons Powiecka brał czynny udział w trzech powstaniach, a w II był dowódcą kompanii szturmowej, która zdobyła Ostropę i Wójtową Wieś. W III powstaniu z drużyny im. Tadeusza Kościuszki na 72 członków aż 25 uczestniczyło z bronią w ręku.
Młodsi brali udział w służbach pomocniczych powstania m.in. w ramach batalionu harcerskiego Stanisława Mastalerza.
Po powstaniach i plebiscycie Gliwice zostały przyznane Niemcom, wielu harcerzy opuszcza strony rodzinne w obawie przed represjami i aresztowaniami.
Do odbudowania poprzedniego stanu harcerstwa na Śląsku przystąpili Jan Przybyła, Jan Bek, Wanda Jordanówna i Jan Grzbiela. Dwójka z nich (Grzbiela i Bek), wyjechali na 1,5 miesięczny kurs do Piwnicznej. Po powrocie udało się im ożywić 19 z 63 drużyn działających przed plebiscytem i powołać 5 nowych np. w Ostropie, Żernikach czy Sośnicy i Kozłowie (Rufin Kulczyk). Drużyna im. Tadeusza Kościuszki na pewien okres zawiesiła swoją działalność, ale wkrótce na nowo rozpoczęła pracę. W 1924 r. drużynowym został Antoni Powiecka.
W Wójtowej Wsi dziewczęta utworzyły pierwszy zastęp żeński, który wkrótce przerodził się w drużynę im. Emilii Plater. Założycielką zastępu była Brygida Bek – miejscowa nauczycielka. Późniejszą drużynową była siostra Jana Grzbieli – Franciszka Grzbielanka.
W 1924 r. drużyna harcerzy im. Tadeusza Kościuszki z Wójtowej Wsi redagowała pisemko "Myśl Nasza". Autorem artykułów wstępnych był Antoni Powiecka.
Hufiec Gliwicko-Zabrski w latach 1924-1939[edytuj]
Na terenie Niemiec w 1924 r. ukonstytuował się Związek Harcerstwa Polskiego w Prowincji Górny Śląsk, a po nawiązaniu kontaktu z drużynami w Berlinie powołano Związek, który w 1927 r. przyjął nazwę Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech.
Na początku lutego 1924 r. utworzony został Hufiec Harcerski Śląska Opolskiego. Obejmował on powiaty: gliwicki i zabrski, i dlatego znany był jako hufiec gliwicko-zabrski.
W 1925 r. nastąpił podział tego hufca na:
- Hufiec Gliwicko-Zabrski – hufcowym do 1936 r. był Antoni Powiecka. W 1937 r. hufcowym został Stanisław Cwołek. W skład hufca wchodziły 2 drużyny męskie z Wójtowej Wsi, drużyny z Gliwic, Zabrza, Mikulczyc i Żernik, a także drużyny żeńskie z Wójtowej Wsi i Zabrza.
- Hufiec Bytomski
- Hufiec Berliński
- Samodzielna Drużyna w Opolu
Łącznie dało to 9 drużyn harcerzy i 5 drużyn harcerek.
Niektóre wydarzenia z działalności hufca gliwicko-zabrskiego:
- Rok 1925 – w Zlocie Chorągwi Poznańskiej w Poznaniu bierze udział żeńska reprezentacja z Wójtowej Wsi.
- 19 lutego 1927 – w Opolu na zebraniu ZHP w Niemczech do Zarządu weszli z Wójtowej Wsi: Antoni Powiecka jako sekretarz, Wincenty Zygor jako członek Komisji Rewizyjnej, a Wilhelm Grzbiela został członkiem Sądu Harcerskiego.
- 1928 – w kursie instruktorskim w Górkach Wielkich pod Skoczowem uczestniczyli: Antoni Powiecka z Wójtowej Wsi, Witczak z Bytomia, Płanetorz z okręgu kozielskiego.
- Lipiec 1929 r. – w Zlocie Narodowym w Poznaniu uczestniczyli: Zofia Grzbielanka-Tłuczykontowa oraz grupa męska z Janem Grzbielą.
- 11 listopada-1929 r. – Drużynowa z Wójtowej Wsi Franciszka Grzbielanka wyszła za mąż za Rufina Fulczyka.
- 2 lutego 1930 – W Gliwicach odbył się Walny zjazd ZHP w Niemczech, na którym z Gliwic wybrano na zastępcę przewodniczącego Artura Aulicha, a na sekretarza Antoniego Powieckę.
- 27-28 sierpnia 1932 – w Ziemięcicach odbył się I Zlot Harcerstwa Polskiego w Niemczech, którego organizatorem był powiat Bytomski. W zlocie wzięło udział ok. 2 tys. osób. Według stanu z tego Zlotu ZHPwN liczył 13 drużyn.
- 1933- Antoni Powiecka jako drużynowy drużyny reprezentacyjnej ZHPwN udał się do Gödöllő na Światowe Jamboree.
- 10 maja 1934- hufiec zabrsko-gliwicki liczył 3 drużyny męskie i 1 żeńską.
- 1937- podział hufca zabrsko – gliwickiego na dwa osobne hufce (Hufiec Zabrski – hufcowy Satnisław Cwołek, Hufiec Gliwice – Antoni Powiecka).
Wybory przedstawicieli środowiska harcerskiego Wójtowej Wsi i Gliwic do władz naczelnych ZHP w Niemczech, a także udział młodzieży harcerskiej w licznych zlotach, wystąpieniach i imprezach dobrze świadczą o poważaniu, jakim cieszyli się przedstawiciele tego środowiska jak i sile organizacji harcerskiej w Wójtowej Wsi.
W latach trzydziestych, po dojściu Hitlera do władzy w Niemczech, życie drużyn harcerskich staje się coraz trudniejsze, odczuwało się strach i niepewność. Z początku pozwolono na odbywanie się zbiórek w siedzibie Banku Ludowego przy Wilhelmstrasse (obecnie Zwycięstwa). W 1936 r. ukazała się ustawa o Hitlerjugend, na mocy której wychowaniem faszystowskim miały zostać objęte dzieci w wieku od 10 do 14 lat, spowodowało to zwiększenie pracy w drużynach zuchowych (obawa przed wynarodowieniem) i zorganizowanie kursu wodzów zuchowych w hufcu zabrsko-gliwickim. W 1937 r. wprowadzono zakaz noszenia mundurów harcerskich, organizowania zebrań, śpiewu i mowy polskiej na ulicy. Praca drużyn z Wójtowej Wsi i Gliwic była utrudniona, ale nadal trwała. Zbrojne bojówki hitlerowskie często napadały na harcerzy. W 1937 r. harcerze drużyny z Wójtowej Wsi jadący na rowerach na wycieczkę do Sośnicowic, zostali zaatakowani i dotkliwie pobici przez liczną grupę hitlerowców. W 1938 roku przypadło 25-lecie ZHPwN, udało zorganizować się uroczystości w Opolu, jednakże w związku z wydanymi rozkazami odwołano zlot na Górze św. Anny. Pomimo szykan i trudności drużyna im. Tadeusza Kościuszki z Wójtowej Wsi pracowała do 1 września 1939 r., to jest do wybuchu II wojny światowej.
Na początku września 1939 r. ZHP w Niemczech został niemal całkowicie zniszczony, a 7 września 1939 formalnie rozwiązany. Działacze i harcerze zostali prześladowani, wielu zginęło lub zostało zesłanych do obozów. W Ostropie, dzielnicy Gliwic, w ścianie domu przy ulicy Piekarskiej nr 6 wmurowana jest metalowa tablica z lilijką i napisem: "W tym domu w latach 1920-1921 zbierali się pierwsi harcerze z Ostropy i okolic." Tablicę wykonano z inicjatywy byłego drużynowego drużyny w Ostropie Stanisława Borszcza i przybocznego Józefa Magiery (wdowa po Józefie Magierze jeszcze w latach 80. mieszkała w tym domu). Brak jest danych o tym, że w czasie wojny 1939-1945 na terenie Gliwic lub w okolicy działały zorganizowane konspiracyjne grupy harcerskie.
Odrodzenie harcerstwa na Ziemi Gliwickiej po zakończeniu II wojny światowej i jego działalność do końca 1949 roku[edytuj]
W styczniu 1945 Śląsk, a wraz z nim Ziemia Gliwicka, został wyzwolony z niewoli niemieckiej. Do Gliwic zaczynają napływać ludzie, którzy wraz z ocalałą miejscową ludnością polską odradzają na tych ziemiach polskie życie i polską państwowość. W działaniach tych nie zabrakło harcerstwa. Odradzające się harcerstwo organizuje się samorzutnie na zasadach obwiązujących w Polsce do 1939 r., a więc powstają oddzielnie hufiec harcerek i hufiec harcerzy.
Początek działalności[edytuj]
Pod wpływem apeli władz państwowych o pomoc dla Ziem Odzyskanych, w Hufcu Harcerzy w Krzeszowicach (woj. krakowskie) pełniący obowiązki hufcowego phm. Tadeusz Święcimski postanawia, wraz z niewielką grupą współpracowników, udać się na ziemie zachodnie aby nieść pomoc w odbudowie polskości na tych terenach.
14 maja 1945 r. grupa w składzie: phm. Tadeusz Święcimski, Józef Godyń HR, Zygmunt Banach HR, Przemysław Wilkosz HO, melduje się z Komendzie Śląsko-Dąbrowskiej Chorągwi Harcerzy w Katowicach. Organizator, a późniejszy Komendant Chorągwi, hm. Wojciech Niederliński skierowuje tę grupę do Gliwic. 15 maja 1945 r. grupa zgłasza się u Prezydenta Miasta pana Spaltensteina. Okazało się wówczas, że Kierownik Personalny Zarządu Miasta Józef Norek, przedwojenny podharcmistrz, który przybył do Gliwic z pierwszym rzutem polskiej administracji, zabezpieczył już wcześniej dla harcerstwa kilka obiektów na terenie miasta, a mianowicie:
- willę przy ul. Kozielskiej nr 10a,
- duże gospodarstwo rolne "GARDEL",
- obiekt rozrywkowy "SZWAJCARIA",
- dwa największe domy w Starych Gliwicach.
Phm. Tadeusz Święcimski i jego ekipa obejmują we władanie budynek przy ul. Kozielskiej 10a i tutaj rozpoczynają organizować hufiec harcerzy w Gliwicach i powiecie gliwickim.
Równocześnie okazało się, że jeszcze przed przybyciem do Gliwic grupy phm. Święcińskiego pracująca w gliwickim Inspektoracie Oświaty instruktorka phm. Maria Konasiewicz rozpoczęła organizację hufca harcerek. W przejętej willi przy ul. Kozielskiej otrzymały pomieszczenia: Komenda Hufca Harcerek na I piętrze, a Komenda Hufca Harcerzy na parterze. Dzień 15 maja 1945 r. – kiedy obydwa hufce otrzymały swoje stałe siedziby, należy zatem uznać za początek działalności odradzającego się harcerstwa na ziemi gliwickiej.
Następuje gwałtowny rozwój harcerstwa. Wstępuje do niego przede wszystkim napływająca do Gliwic młodzież repatriowana z kresów wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, a także młodzież przybywająca z Polski centralnej. Z tamtych stron pochodzą też zgłaszający się do pracy instruktorki i instruktorzy harcerscy. Niewielki jest natomiast napływ młodzieży miejscowej, nie zgłaszają się również miejscowi działacze harcerscy sprzed wojny, których, jak się później okazało, spora grupa żyła jeszcze w Gliwicach i okolicy. Po tragicznych przejściach wojennych i powojennych byli oni bardzo nieufni wobec władz państwowych.
W błyskawicznym tempie powstają drużyny harcerskie przy szkołach. Młodzież z entuzjazmem garnie się do pracy w organizacji, która cieszy się ogromnym zaufaniem starszego społeczeństwa i ogólną sympatią. W dniu 1 czerwca 1945 r. hufce żeński i męski liczyły łącznie 260 harcerek i harcerzy. 6 czerwca 1945 r. odbyło się poświęcenie Domu Harcerza, tak nazwano willę przy ul. Kozielskiej. Poświęcenia dokonał kapelan stacjonującej w Gliwicach Brygady Pancernej ks. Mjr Bartkowiak. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele władz i społeczeństwa, Komendant Śląsko-Dąbrowskiej Komendy Harcerzy hm. Wojciech Niedreliśnki oraz delegacje hufców: Katowice, Chorzów, Bytom i Zabrze. Po południu na terenie "Szwajcarii" zapłonęło pierwsze po wojnie ognisko harcerskie. 28 czerwca 1945 r. phm. T. Święcimski przekazuje hufiec krzeszowicki swemu następcy i odtąd zajmuje się wyłącznie gliwickim hufcem harcerzy. Fakt, że przez pewien czas był równocześnie hufcowym w Krzeszowicach (chorągiew krakowska) i w Gliwicach (chorągiew śląsko-dąbrowska) spowodował bliską współpracę tych hufców i chorągwi.
W lipcu 1945 r. gliwicki hufiec męski zorganizował w swej posiadłości w Starych Gliwicach obóz dla hufca krzeszowickiego, a w sierpniu 1945 r. hufiec krzeszowicki zorganizował obóz dla hufca gliwickiego w Dolinie Będkowskiej koło Ojcowa.
Pierwszą hufcową Hufca Harcerek w Gliwicach została phm. Maria Konasiewicz. Początki pracy hufca żeńskiego były bardzo trudne, bowiem na terenie miasta brak było instruktorek i przeszkolonych drużynowych. Jedną z nielicznych instruktorek pomagającą w organizowaniu hufca harcerek była Zofia Jonaszowa. W jednym z zabezpieczonych przez phm. J. Norka budynków w Starych Gliwicach powstał Harcerski Dom Dziecka prowadzony przez Żeńską Komendę chorągwi Ślasko-Dąbrowskiej. Kierowniczką domu została phm. Jadwiga Kupkowa.
Rok harcerski 1945/1946[edytuj]
W dalszym ciągu trwa gwałtowny rozwój harcerstwa na Ziemi Gliwickiej. Wzmaga się bowiem napływ ludności wysiedlanej z kresów wschodnich, a także ludności ze zniszczonych w czasie wojny rejonów Polski centralnej szukającej pracy i dachu nad głową na bogatych Ziemiach Zachodnich. Znaczny udział w rozwoju harcerstwa ma również młodzież akademicka powstającej latem 1945 r. Politechniki Śląskiej.
- Hufiec Harcerek
Hufcową zostaje phm. Izydora Kuhnowa – nauczycielka.
Współpracowniczki Komendy Hufca:
- Zofia Jonaszowa
- Helena Śledź
- phm. Jadwiga Kupkowa
- Regina Rzeźnicka
- Danuta Kasztelewicz – namiestniczka zuchowa
- Maria Kobylańska – sekretarka
W październiku 1945 r. Zofia Jonaszowa prowadzi kurs zastępowych.
W ciągu roku powstają dalsze drużyny harcerek, liczba ich dochodzi do 11. Niektóre z nich to:
- I ŻDH – przy Gimnazjum Żeńskim – drużynowa Dulębianka
- II ŻDH – przy Szkole Handlowej – drużynowa Zofia Jonaszowa
- III ŻDH – przy Liceum Pedagogicznym – drużynowa Maria Fremelówna
- VII ŻDH – drużynowa Teresa Janion
- X ŻDH – przy Gimnazjum Żeńskim – drużynowa Wiesława Masłowska
W lecie 1946 r. część harcerek brała udział w obozach organizowanych przez Komendę Chorągwi. Hufiec Harcerek nie organizował akcji obozowej.
- Hufiec Harcerzy
Komenda Hufca:
- phm. Tadeusz Święcimski – hufcowy
- phm. Adam Tarnawski – przyboczny
- hm. Władysław Ciosek – wizytator Komendy Hufca
- phm. Fryderyk Koziarz – referent finansowy
- HO Zbigniew Gregorowicz – członek Komendy
- HO Jacek Węgrzynowicz – członek Komendy
- HR Józef Godyń – członek Komendy
- HR Zygmunt Banach – członek Komendy
- HO Przemysław Wilkosz – członek Komendy
- Włodzimierz Granowski – członek Komendy
- phm. Stanisław Hauzer – członek Komendy
Latem 1945 r. rozpoczyna w Gliwicach pracę Politechnika Śląska. Zjechały tu wówczas setki młodzieży pragnące rozpocząć studia. Wśród nich wielu dawnych harcerzy i członków Szarych Szeregów. We wrześniu 1945 r. kilku inicjatorów organizuje spotkanie chętnych do pracy harcerskiej, na którym to spotkaniu zapada decyzja o powstaniu drużyn szkoleniowych przy Politechnice Śląskiej. Powołano Komendę Drużyn szkoleniowych przy Politechnice Śląskiej w składzie: Komendant – HO Zbigniew Gregorowicz, Z-cy Komendanta – HO Jacek Węgrzynowicz i Zygmunt Hüpsch, Sekretarka – Krystyna Szmyd. Opiekunem drużyn z ramienia Politechniki został prof. hm. R. P. Michał Affanasowicz – były drużynowy IV Lwowskiej Drużyny Harcerzy.
Powstałe drużyny:
- męska żeglarska – drużynowy -HO Dominik Woajszel,
- męska szybowcowa – drużynowy Zygmunt Hüpsch,
- męska turystyczna – drużynowy Zdzisław Dziędzielewicz,
- żeńska – drużynowa Wanda Wittówna.
Program działania drużyn:
- Szkolenie specjalnościowe wewnątrz drużyn,
- Udział w życiu Uczelni,
- Kontakt z młodzieżą śląską,
- Pomoc hufcom gliwickim w szkoleniu młodzieży harcerskiej.
Najefektywniej realizowano punkty 1 i 4 tego programu.
Hufiec harcerzy liczył w tym czasie 19 drużyn, z tego 12 drużyn w Gliwicach, 2 drużyny w Toszku, po jednej w Sośnicy, Pyskowicach, Pławniowicach, Pilchowicach i Łabędach.
W dniu 3 maja 1946 r. miała miejsce w Gliwicach potężna patriotyczna manifestacja dla uczczenia dnia Konstytucji 3 maja, który to dzień był wówczas dniem państwowego święta. Manifestację rozpoczęła po mszy św. młodzież akademicka Politechniki Śląskiej, dołączyła do niej młodzież szkół gimnazjalnych i harcerstwo. Po kilku godzinach manifestacji na ulicach miasta, milicji i służbie bezpieczeństwa z największym trudem udało się rozproszyć zwarte, maszerujące czwórkami oddziały młodzieży. Harcerki i harcerze maszerujący drużynami stanowili znaczną część demonstrującej młodzieży. Po tej demonstracji władze zaczynają mniej przychylnie traktować harcerstwo.
- 28 maja 1946 phm. Tadeusz Święcimski rezygnuje z kierowania hufcem harcerzy. Obowiązki hufcowego przejmuje phm. Adam Tarnawski I – instruktor ze Lwowa.
- 15 lipca-20 sierpnia 1946 r. Obóz szkoleniowy Gliwickiego Hufca Harcerzy w Głuchołazach. Uczestniczy w nim 120 harcerzy.
- Komendant obozu: phm. Adam Tarnowski,
- Oboźny: Jacek Węgrzynowicz HO,
- Członek Komendy: phm Edward Wiecek.
Był to na wysokim poziomie zdyscyplinowany, forsowny obóz szkoleniowy, który stanowił dobre przygotowanie kadry dla następnych lat pracy harcerskiej. Obóz zaowocował dużą ilością zdobytych stopni i sprawności. W przyszłości, gdy rozpatrywano kandydaturę harcerza na jakąś funkcję podstawowym pytaniem było: "Czy byłeś na obozie w Głuchołazach?"
Rok harcerski 1946/1947[edytuj]
- Hufiec Harcerek
Komenda Harcerek:
- Hm. Izydora Kuhnowa -hufcowa Maria Fremelówna
- Danuta Kowalska
- Halina Koziarz
- Zofia Jonaszowa
- Anna Waligórska
- Danuta Kasztelewicz – namiestniczka zuchowa
Wszystkie członkinie oprócz pracy w komendzie prowadziły własne drużyny. Następuje dalszy wzrost ilościowy hufca: we wrześniu 1946 r. hufiec liczył 220 harcerek, w czerwcu 1947 r. – 400 harcerek.
W lipcu 1947 r. Gliwicki Hufiec Harcerek prowadzi obóz szkoleniowy w Moszczance koło Głuchołaz. Komendantką obozu jest hm I. Kuhnowa. Uczestniczy 160 harcerek.
- Hufiec Harcerzy
We wrześniu 1946 r. hufcowym hufca harcerzy został instruktor od najmłodszych lat związany z harcerstwem śląskim, pedagog, związany ze szkolnictwem zawodowym miasta Gliwice – hm. Józef Wieszczek.
Skład Komendy:
- hm. Józef Wieszczek- hufcowy
- phm. Adam Tarnawski – I przyboczny
- Zbigniew Gregorowicz HO – II przyboczny
- Phm. Edward Więcek – Ref. Drużyn
- Dominik Wajszel – Ref. Drużyn wodnych
- Jacek Węgrzynowicz HO – Ref. Gospodarczo-Skarbowy
- phm. Stanisław Hauzer – Ref. Przysposobienia Wojskowego i W.F.
- hm. Zbigniew Malecki – Ref. Informacji i Imprez
- Mirosław Piechowicz HO – Ref. Służby zdrowia
- hm. Władysław Ciosek – Ref. Wizytacyjny
Rok ten przyniósł dalszy znaczny wzrost ilości harcerzy w drużynach. Doskonałe szkolenie na obozie w Głuchołazach zaowocowało w ciągu roku wzrostem liczby funkcyjnych w drużynach. Sprężysta praca Komendy hufca, w której głównymi postaciami byli: Zbigniew Gregorowicz HO i Jacek Węgrzynowicz HO, stwarza bardzo dobre warunki dla pracy i rozwoju drużyn.
Wielka liczba harcerzy w drużynach spowodowała powstanie wiosną 1947 r. pierwszych szczepów.
- 1. Szczep XIII Męskiej Drużyny Harcerzy im. Jana Kilińskiego. Szczepowy- phm. Stanisław Zembaczyński I HO
- XIII M. Drużyna Starszoharcerska przy II Gimnazjum Męskim drużynowy – ćwik Jerzy Mazurek
- XIIIa M. Drużyna Młodszoharcerska przy Szkole Powszechnej przy ul. Tarnogórskie- drużynowy – ćwik Zenon Romaniszyn
- XIIIb M. Drużyna Młodszoharcerska przy Szkole Powszechnej przy ul. Sobieskiego- drużynowy – Henryk Ślązak HO
- 2–gi Szczep III Męskiej Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki. Szczepowy – Stanisław Kozak HO
- III M. Drużyna Skautowa – drużynowy Stanisław Kozak HO
- III M. Drużyna Harcerska – drużynowy ćwik Zbigniew Balwierczak
- III M. Drużyna Lotnicza – drużynowy ćwik Janusz Grabiański
W czasie Letniej akcji obozowej silne drużyny organizują indywidualne obozy, do takich należą drużyny: III, XII, XIII. Drużyny słabsze wyjeżdżają na Zgrupowanie Hufca do Rud Raciborskich.
This article "Hufiec ZHP Ziemi Gliwickiej" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Hufiec ZHP Ziemi Gliwickiej.
