Hufiec ZHP Ziemi Rybnickiej
| ||
| Organizacja harcerska | Związek Harcerstwa Polskiego | |
| Rodzaj jednostki | hufiec | |
| Jednostka nadrzędna | Chorągiew Śląska ZHP | |
| Jednostki podległe | gromady zuchowe – 6 drużyny – 11 kręgi – 4 szczepy-1 | |
| Rok powstania pierwszych drużyn |
1923 | |
| Komendant (przewodniczący) | phm. Aneta Filipowska | |
| Adres siedziby | ul. Szafranka 7 44-200 Rybnik | |
| Strona internetowa | ||
Hufiec ZHP Ziemi Rybnickiej im. hm. Józefa Pukowca jednostka terytorialna Związku Harcerstwa Polskiego działająca w strukturze Chorągwi Śląskiej. Obejmuje swym zasięgiem miasto Rybnik oraz gminy: Gaszowice, Jejkowice, Lyski i Świerklany[1].
Władze Hufca[edytuj]
- dh. hm. Martyna Kowacka - komendantka hufca[2]
- dh. Marzena Bluszcz - skarbnik hufca
- dh. phm. Aneta Froehlich - z-ca komendantki ds. programu i pracy z kadrą
- dh. pwd. Aleksander Grzenia - członek komendy
Komisja Rewizyjna Hufca[edytuj]
- pwd. Aneta Filipowska - przewodnicząca[3]
- pwd. Krzysztof Popek - członek
- phm. Katarzyna Lenczewska - członek
- phm. Michał Sztoner - członek
- phm. Artur Robek - członek
Sąd Harcerski Hufca[edytuj]
- hm. Tadeusz Musiolik - przewodniczący[4]
- hm. Krystyna Barańska - członek
- hm. Zygmunt Grossek - członek
- hm. Tadeusz Knura - członek
- hm. Brygida Nowakowska - członek
Komendanci Hufca[edytuj]
| Lp. | Stopień Instruktorski | Imię i nazwisko | Okres sprawowania | |
|---|---|---|---|---|
| od | do | |||
| 1. | - | Zofia Krasińska | 03.09.1923r. | 01.04.1927r. |
| 2. | podharcmistrz | Józef Pukowiec | 01.04.1927r. | 01.09.1935r. |
| 3. | podharcmistrz | Stanisław Szymański | 01.09.1935r. | 01.09.1939r. |
| 4. | podharcmistrz | Tadeusz Zgrabczyński | 15.10.1959r. | 01.03.1971r. |
| 5. | harcmistrz | Walenty Kaczmarczyk | 01.03.1971r. | 01.09.1971r. |
| 6. | harcmistrz | Zbigniew Soroczan | 01.09.1971r. | 02.03.1991r. |
| 7. | harcmistrzyni | Teresa Knura | 02.03.1991r. | 08.12.2007r. |
| 8. | podharcmistrzyni | Ilona Stasiak | 08.12.2007r. | 04.03.2011r. |
| 9. | harcmistrzyni | Teresa Knura | 04.03.2011r. | 28.10.2011r. |
| 10. | harcmistrz | Jan Bochenek | 28.10.2011r. | 27.06.2015r. |
| 11. | harcmistrzyni | Martyna Kowacka | 27.06.2015r. | aktualnie |
| Hufiec Żeński (1930-1949) | ||||
| 1. | - | Emilia Wenglarzówna | 1930r. | Wrzesień 1945r. |
| 2. | podharcmistrzyni | Maria Pluta | Wrzesień 1945r. | 1949r. |
Historia Hufca[edytuj]
Lata 1920-1922 - Początki harcerstwa na Ziemi Rybnickiej[edytuj]
24 kwietnia 1920 roku na terenie Rybnika powstaje I Męska Drużyna im. Adama Mickiewicza, natomiast niecały miesiąc później, gdyż 19 maja powstaje I Żeńska Drużyna im. Emilii Plater w Paruszowcu.
W nocy z 2 na 3 maja wybucha III Powstanie Śląskie w którym biorą udział również Rybniccy harcerze.
17 października 1922 roku do Rybnika przyjeżdża hm. gen. Józef Haller ówczesny Przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego.
Lata 1923-1939 - Hufiec ZHP Rybnik[edytuj]
3 września 1923 roku powstaje Hufiec ZHP Rybnik którego komendantem zostaje dh. Zofia Krasińska. By uczcić to wydarzenie 5 dni później w dniach 7-9 września odbywa się I Zlot Hufca Rybnik, nad stawami Ruda. W listopadzie 1923 r. powstaje Koło Przyjaciół Harcerstwa.
1 kwietnia 1927 roku zostaje zmieniona władza w hufcu i komendantem zostaje phm. Józef Pukowiec. 23 maja 1929 r. Komenda Chorągwi tworzy trzy samodzielne hufce Rybnik, Knurów oraz Rydułtowy. Rybnicki hufiec liczył wówczas 22 drużyny zrzeszające około 700 harcerzy. W 1929 roku Rybniccy harcerze wzięli udział w III Światowym Zlocie Skautów (Jamboree) odbywającym się w od 29 lipca do 12 sierpnia w Birkenhead (Wielka Brytania). W tym zlocie wzięło udział ponad 30 tysięcy skautów z całego świata. W 1930 roku od Rybnickiego Hufca odłącza się hufiec żeński, którego komendantką zostaje dh. Emilia Wenglarzówna. W roku 1932 w Chwałowicach powstaje pierwszy zastęp wodniaków (Harcerzy specjalności wodnej, żeglarskiej), którego baza wodna mieściła się nad stawem Mośnik. W dniach 10-22 lipca 1935 roku harcerze z Rybnika biorą udział w Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale dla uczczenia 25 rocznicy powstania harcerstwa.
1 września 1935 roku – Komendantem hufca zostaje dh phm. Stanisław Szymański. Od 4 do 6 czerwca 1938 roku z okazji 15-lecia istnienia rybnickiego hufca zorganizowano zlot na Rudzie, w którym uczestniczyło ok. 700 harcerzy. W 1939 roku Męski Hufiec Rybnik liczył: 22 czynnych instruktorów, 8 kręgów starszoharcerskich (95 członków), 9 drużyn skautów (149 członków), 17 drużyn harcerskich (540 członków), 13 gromad zuchowych (212 członków).
Podczas okupacji niemieckiej w latach 1939-1945 podczas pełnienia służby zginęło co najmniej 72 harcerzy i harcerek z podziemnego Rybnickiego hufca.
Lata 1945-1950 - Powojenne odrodzenie Hufca Rybnik[edytuj]
W Kwietniu 1945 roku dh. phm. Jan Klama organizuje Komendę Hufca w Rybniku, która skupia 14 drużyn. Od 20 do 22 września 1945 roku odbył się pierwszy po wojnie zlot hufca Rybnik. 24 września 1945 roku wszystkie drużyny rybnickiego hufca (męskie i żeńskie) uczestniczą w Zlocie 25-lecia Harcerstwa Śląskiego w Katowicach, w którym łącznie wzięło udział około 40 tysięcy harcerzy. We wrześniu także dh. phm. Maria Pluta zostaje komendantem Hufca Żeńskiego w Rybniku. W 1946 roku Szczep harcerzy w Ligocie rozpoczął budowę Domu Harcerza. 2 maja 1947 roku Podczas obchodów rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego na maszerujących ulicą Gliwicką harcerzy napadli funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa (PRL). W 1949 roku władze komunistyczne zlikwidowały ZHP i na jej miejsce stworzyli podlegającą ZMP, Organizację Harcerską Polski Ludowej.
Lata 1956-1989 - Hufiec ZHP Ziemi Rybnickiej[edytuj]
W grudniu 1956 roku zaraz po przywróceniu ZHP hm. Jan Klama reaktywuje Hufiec Rybnik. Miesiąc po reaktywowaniu Hufca Rybnik liczył on już 7 drużyn żeńskich i 5 drużyn męskich. 10 listopada 1957 roku powołano przedwojenne Koło Przyjaciół Harcerstwa.
15 października 1959 roku połączono Hufiec Rybnik Miasto i Hufiec Rybnik Powiat w Hufiec Ziemi Rybnickiej, którego komendantem został phm. Tadeusz Zgrabczyński. Hufiec liczył 2320 członków (91 instruktorów, 56 Drużyn Harcerskich i 26 Gromad Zuchowych). Od 22 do 23 czerwca 1963 roku odbył się Zlot Hufca Rybnik z okazji jubileuszu 40-lecia oraz 750-lecia Rybnika. 1 września 1964 roku oficjalnie rozpoczyna swoją działalność Poczta Harcerska Rybnik, której naczelnikiem został dh hm. Zbigniew Rusiński. W tym samym roku z inicjatywy dh hm. Longina Musiolika harcerze ze Smolnej przystąpili do budowy przy SP 2 sali gimnastycznej oraz harcówki.
1 marca 1971 roku komendantem hufca został dh hm. Walenty Kaczmarczyk. W lipcu 1971 roku po raz pierwszy rozbito namioty na polanie pod Szyndzielnią w Wapienicy, gdzie do dziś znajduje się całoroczny ośrodek Hufca Ziemi Rybnickiej.
1 września 1971 roku Komendantem hufca został dh hm. Zbigniew Soroczan. 8 października 1971 roku Rybniccy harcerze-pocztowcy organizują „3 Zlot Poczt Harcerskich” w Rybniku. W kwietniu 1973 roku Hufiec Ziemi Rybnickiej organizuje chorągwianą imprezę „Harcerskie Dni ROW”. W 1975 roku w wyniku wprowadzenia reformy administracyjnej państwa Hufiec Ziemi Rybnickiej podzielono na hufce: Rybnik, Knurów, Leszczyny, Żory oraz na osiem gminnych związków drużyn W 1979 roku Hufiec Ziemi Rybnickiej zrzeszał 8 664 zuchów harcerzy i harcerek oraz instruktorów. 14 listopada 1980 roku Podczas Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej Hufca podjęto uchwałę poprzez aklamacje o nadaniu hufcowi im. hm. Józefa Pukowca. (W 1971 r. – podjęto działania zmierzające do nadania w czerwcu 1972 roku rybnickiemu hufcowi im. hm. Józef Pukowca, jednak trwające przygotowania zostały przerwane i zakazane przez KP PZPR w Rybniku.) W sierpniu 1982 roku w Wapienicy odbył się zlot instruktorów seniorów, na którym powołano Krąg Instruktorów Seniorów pod komendą dh hm. Benedykta Kotyrby. 25 września 1982 roku na rybnickim Rynku Komendant Katowickiej Chorągwi nałożył na sztandar Hufca błękitną szarfę z imieniem patrona hm. Józefa Pukowca. 24 września 1983 roku odbywają się obchody 60-lecia Hufca Ziemi Rybnickiej, podczas których po raz pierwszy wręczono odznakę „Za Zasługi dla Hufca Rybnik”. Hufiec zostaje odznaczony odznakami „Zasłużony w Rozwoju Województwa Katowickiego”, „Zasłużony dla Rybnika”, „Krzyżem za Zasługi dla ZHP”. W maju 1984 roku podczas mszy pogrzebowej dh hm. Jana Klamy, został poświęcony sztandar hufca. We wrześniu tego samego roku Naczelnik ZHP przyznaje 6 HDŻ „Patent Harcerskiej Drużyny Żeglarskiej”. W 1984 roku następuje również połączenie Hufca Gaszowice z Hufcem Ziemi Rybnickiej.
Lata 1990-2015[edytuj]
2 marca 1991 roku odbył się I Zjazd Hufca, który wybrał na komendanta Hufca Ziemi Rybnickiej dh. hm. Teresę Knurę. W grudniu 1992 roku po raz pierwszy rybniccy harcerze przekazują mieszkańcom Rybnika „Betlejemskie Światło Pokoju”. W kwietniu 1994 roku Ośrodkowi Obozowemu Hufca Ziemi Rybnickiej w Bielsku-Białej Wapienica nadano imię dh hm. Stanisława Szamańskiego. W uroczystości wzięła udział jego żona Klara. 10 października 1998 roku zostaje powołany Krąg Seniora w Chwałowicach, któremu w kwietniu 1999 roku nadano nazwę „Czarne Diamenty”. 9 września 1999 roku rozpoczęto budowę Domu Zucha w Wapienicy, na którą dh phm. Klara Szymańska przekazała cały swój majątek. Od 3 do 12 sierpnia 2000 roku Rybniccy harcerze biorą udział w Światowym Zlocie Harcerstwa Polskiego "Gniezno 2000". 11 października 2003 roku nadano Klubowi Kultury „Harcówka” w Ligocie im. hm. Benedykta Kotyrby. 1 kwietnia 2004 roku w Edynburgu w domu dh. Klary Szamańskiej odbyło się spotkanie harcerskich pokoleń, podczas którego dh phm. Klara Szamańska otrzymała Krzyż "Za Zasługi dla ZHP" oraz pamiątkową chustę z okazji 80 –lecia Hufca Ziemi Rybnickiej. 22 lipca 2005 roku zmarła zasłużona dla Hufca Ziemi Rybnickiej dh phm Klara Szamańska. 26 listopada 2005 roku Rybniccy harcerze biorą udział w Zlocie Śląskiej Chorągwi ZHP w 85 rocznicę powstania śląskiego harcerstwa. 28 stycznia 2006 roku harcerze z Gotartowic biorą udział w akcji ratunkowej na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich. 14 lipca 2007 odbyły się obchody 45-lecia Harcerskiej Akcji Obozowej Klimczok w Wapienicy.
8 grudnia 2007 odbył się VIII Zjazd Hufca Ziemi Rybnickiej, na którym wybrano dh. phm. Ilonę Stasiak komendantem Hufca. 11 listopada 2008 roku odbyły się obchody 85-lecia Hufca Ziemi Rybnickiej. 23 listopada 2009 roku odbył się zjazd sprawozdawczy Hufca Ziemi Rybnickiej. We wrześniu 2010 roku odbyła się pierwsza msza harcerska w kościółku akademickim w Rybniku. 14 sierpnia 2010 roku odbyło się uroczyste otwarcie Domu Zucha w Wapienicy. Od 16 do 24 sierpnia Rybniccy harcerze brali udział w Jubileuszowym Zlocie Stulecia Harcerstwa „Kraków 2010”. 15 grudnia 2010 zmarła dh. Komendant phm. Ilona Stasiak.
4 marca 2011 roku odbył się Nadzwyczajny Zjazd hufca Ziemi Rybnickiej w celu wyboru wszystkich władz hufca. Komendantem hufca została dh. hm. Teresa Knura. 3 kwietnia 2011 odbyła się I Harcerska Droga Krzyżowa w parku na górce przy Kościółku Akademickim.
28 października 2011 roku odbył się Zjazd Hufca na którym wybrano nowego komendanta dh. hm. Jana Bocheneka. 24 grudnia 2011 odbyła się I Harcerska Pasterka w Kościółku Akademickim. 24 stycznia 2012 hufiec zmienił swoją siedzibę z ul. Kościuszki na ul. Szafranka. 16 lutego 2012 odbyło się oficjalne otwarcie nowej siedziby Hufca Ziemi Rybnickiej. 3 maja 2013 odbyły się obchody 90-lecia Hufca Ziemi Rybnickiej.
27 czerwca 2015 roku odbył się Zjazd Nadzwyczajny Hufca który wybrał na komendanta Hufca Ziemi Rybnickiej dh. pwd. Martynę Kowacką.
Ośrodek obozowy Hufca Ziemi Rybnickiej w Wapienicy[edytuj]
Po raz pierwszy Wapienica gościła harcerzy w 1971 roku. Obóz położony był na prywatnym terenie na stoku Dębowca i Szyndzielni. Decyzję o wykupieniu tego terenu podjęto dwa lata później. W 1974 roku Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego poleciło kopalni „Borynia” wykupić teren o powierzchni 2,64 ha. Właścicielem była więc kopalnia, lecz w rzeczywistości hufiec użytkował wapienickie polany. Wspólnym wysiłkiem harcerzy i przy pomocy rybnickich zakładów pracy, które były zrzeszone w Ruchu Przyjaciół Harcerstwa, zagospodarowano miejsce przyszłych obozów harcerskich. Wybudowano jadalnię z kuchnią, izolatkę, magazyn sprzętu, budynek komendy, łaźnię. Wykonano także instalację elektryczną, wodociąg oraz drogi. W roku 1982 doprowadzono do ośrodka gaz ziemny. W latach 1986–1990 wybudowano 7 kampingów i przeprowadzono rozbudowę sanitariatów. W następnym sześcioleciu zmodernizowano ośrodek przez dobudowanie kolejnych domków kampingowych, wykonanie ogrodzenia oraz doposażenie w urządzenia chłodnicze i kuchenne. W namiotach pojawiły się (zgodne z wymogami) drewniane podesty. W dniu 30 kwietnia 1994 roku Ośrodkowi Obozowemu w Bielsku Białej – Wapienicy nadano imię hm. Stanisława Szymańskiego. Wstęgę przecięła dh. phm. Klara Szymańska (żona dh. Stanisława, na stałe mieszkająca w Szkocji, Dama Orderu Uśmiechu), która wyszła z inicjatywą budowy w Wapienicy Domu Zucha z prawdziwego zdarzenia, będącego zalążkiem centrum europejskiego upowszechniania idei skautingu oraz siedzibą Klubu Kawalerów Orderu Uśmiechu Śląska i Opolszczyzny. Dh. Klara Szymańska zadeklarowała również pomoc materialną, przekazując na budowę cały swój majątek – w ten sposób stała się głównym sponsorem budowy ośrodka. Komenda Hufca przygotowała plan zagospodarowania ośrodka i podjęła decyzję o budowie Domu Zucha z zapleczem socjalnym i kuchennym. W 1994 roku podpisano akt notarialny, na którego mocy Hufiec Ziemi Rybnickiej uzyskał wieczyste użytkowanie tego terenu.
Przypisy[edytuj]
- ↑ Zenon Bielaczek, O nas, www.rybnik.zhp.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
- ↑ Zenon Bielaczek, Komenda, www.rybnik.zhp.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
- ↑ Tomasz Smolnik | szef Zespołu Promocji i Informacji, Komisja Rewizyjna, www.rybnik.zhp.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
- ↑ Tomasz Smolnik | szef Zespołu Promocji i Informacji, Sąd Harcerski, www.rybnik.zhp.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
Bibliografia[edytuj]
- Historia na podstawie: "Historia Rybnickiego Harcerstwa w Pigułce" - 5 Drużyna Harcerska "Podziemni"
This article "Hufiec ZHP Ziemi Rybnickiej" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Hufiec ZHP Ziemi Rybnickiej.
