Kajetan Kuczyński
| ||
 Kajetan Kuczyński (1901-1979) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 6 lutego 1901 Gielusznik | |
| Data i miejsce śmierci | 9 października 1979 Przejma Wielka (dawniej Gielusznik) | |
| Miejsce spoczynku | cmentarz w Becejłach | |
| Zawód, zajęcie | rolnik | |
| Rodzice | ojciec Włodzimierz, matka Józefa (Józefata) (z d. Wasilewska) | |
| Małżeństwo | żona Helena (z d. Majewska) | |
| Dzieci | Roman, Krystyna, Ryta, Jan, Antoni, Jadwiga (adoptowana) | |
Kajetan Kuczyński (ur. 6 lutego 1901 r. w osadzie Gielusznik (obecnie Przejma Wielka) - zm. 9 października 1979 r. w Przejmie Wielkiej - dawniej Gielusznik) - rolnik, działacz samorządowy, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
Życiorys[edytuj]
Kajetan Kuczyński urodził się w rodzinie Włodzimierza i Józefy (z Wasilewskich) Kuczyńskich. Rodzice zajmowali się uprawą roli i hodowlą. Prowadzili gospodarstwo w niewielkiej osadzie Gielusznik obecnie Przejma Wielka.
W latach 1909-1914 uczęszczał do szkoły powszechnej w Becejłach i Pawłówce[1].
W latach 1915-1918 z rodziną przebywał w Samarze nad Wołgą (jako uciekinier przed działaniami wojennymi - bieżeństwo). Tam też skończył dwie klasy gimnazju. W 1919 r. powrócił do Polski, do Gielusznika. W tym też roku został powołany do służby wojskowej, którą odbywał w Wilnie i Osowcu, gdzie jako artylerzysta konny (III Dywizjon Artylerii Konnej) dosłużył się stopnia kaprala. Po przejściu do cywila przejął gospodarstwo rolne po rodzicach. W listopadzie 1925 r. ożenił się z Heleną Majewską z Gawarca (córka Wojciecha i Michaliny z Ołdaków). W latach 1927-1939 urodziły się kolejno jego dzieci: Roman, Krystyna, Ryta, Jan i Antoni (na początku lat 50. XX w. w rodzinie pojawiła się adoptowana córka Jadwiga).
Wraz z żoną prowadził 20 hektarowe gospodarstwo rolne. Żywo interesował się nowymi metodami uprawy roli, hodowlą rasowego bydła, świń i owiec. Miał duży sad owocowy i pasiekę pszczół. Czytał i prenumerował prasę rolniczą, korzystał z porad instruktorów rolnych.
W 1939 r. jako jeden z pierwszych rolników w okolicy zajął się intensywną uprawą łąk.
Był członkiem założycielem Spółdzielni Mleczarskiej w Szypliszkach (zainicjował prace przy wzniesieniu budynku mleczarni w tej miejscowości), należał też do aktywnych członków Kasy Stefczyka. Działał również jako samorządowiec we władzach powiatu suwalskiego. Po wybuchu II wojny światowej w dalszym ciągu prowadził gospodarstwo rolne[2].
W kwietniu 1940 r. został aresztowany przez hitlerowców, po czym trafił do obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen w Austrii. Udało mu się przeżyć. W sierpniu 1945 r. wrócił do Polski, do Gielusznika gdzie wspólnie z rodziną prowadził gospodarstwo. W latach siedemdziesiątych XX w. przeszedł na rentę rolniczą natomiast gospodarstwo przejął najmłodszy syn Antoni.
Kajetan Kuczyński zmarł 9 października 1979 r. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Becejłach.
W obozie Mauthausen-Gusen[edytuj]
Kajetan Kuczyński został aresztowany 20 kwietnia 1940 r. Jak podaje w swoim pamiętniku w gminie aresztowano wówczas ok. 40 osób, wśród nich byli m. in. nauczyciele, przedwojenni policjanci, wójt, działacze samorządowi i in[3]. Aresztowanych przewieziono do Suwałk, a po ok. 4 dniach przetransportowano do obozu przejściowego do Działdowa, gdzie Kuczyński był kolejny raz przesłuchiwany (bicie i znęcanie się fizyczne).
W początkach maja 1940 r. wraz z innymi więźniami trafił do obozu koncentracyjnego Oranienburg - Sachsenhausen. Na początku czerwca 1940 r. w grupie około 1000 więźniów został wywieziony do Mauthausen-Gusen w Austrii.
Ten obozowy etap w życiu Kuczyńskiego należał do najtragiczniejszych i najbardziej okrutnych. Jak pisał we wspomnieniach zaledwie 15% tych, którzy zostali z nim aresztowani przeżyło. Pozostałe 85% w bestialski sposób zamordowano. Ciągły głód, zimno, praca ponad ludzkie możliwości, bicie i choroby dziesiątkowały więźniów. Nieliczni doczekali końca wojny. 5 maja 1945 r. alianci oswobodzili obóz. O godzinie 5tej po południu stojeliśmy na apelu liczebnym i usłyszeliśmy łoskot czołgów. Z cicha dyskutując, że ostatnie faszystowskie czołgi wieją. O cudo! nie były to niemieckie ostatnie, a pierwsze alianckie dwie małe zwiadowcze tankietki. Nie prosząc o otwarcie bramy pierwszy uderzył taranem w mocne żelazne bramy (...) z zapałem wjechała i druga tankietka na apel-plac. W pierwszym momencie więźniowie zachowali wzorową dyscyplinę[4]. Dalej Kuczyński relacjonował W obozie zrobiło się zamieszanie. Wiedzieliśmy, że jesteśmy wolni. Za chwilę pojawiły się flagi narodowe (...). Za półtorej godziny opustoszał obóz, silni i zdrowi pobiegli do magazynów ubraniowych (...). Niektórzy grupami poszli na piechotę w kierunku Polski do domu(...). Ja osobiście z grupą więźniów z Suwałk i Sejn w liczbie 15 udaliśmy się do Lintzu (15 km od obozu). Czekaliśmy aż się ustabilizuje władza aliantów i ułatwią powrót do kraju[5].
Kajetan Kuczyński, więzień numer 43958, spędził w niemieckich obozach koncentracyjnych 5 lat i 15 dni. Przeżył, po latach spisał swoje wspomnienia w niepozornym szarym brulionie [6].
Przypisy[edytuj]
- ↑ R. Mitros, Majewscy i Kuczyńscy z dokumentami z obozu, Suwałki
- ↑ R. Kuczyński, Informacje o autorze [w:] K. Kuczyński, Wspomnienia więźnia hitlerowskich obozów koncentracyjnych 1940-1945, spisane w latach 1970-75, s. 2.
- ↑ K. Kuczyński, Wspomnienia więźnia hitlerowskich obozów koncentracyjnych 1940-1945, spisane w l. 1970-1975
- ↑ K. Kuczyński, Wspomnienia więźnia..., s. 62.
- ↑ K. Kuczyński, Wspomnienia więźnia..., s. 64.
- ↑ Pamiętnik Kajetana Kuczyńskiego został zdigitalizowany i obecnie w formie elektronicznej jest dostępny w zbiorach Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. Oryginałem dysponuje pani Ryta Mitros (córka Kajetana Kuczyńskiego).
Bibliografia[edytuj]
- Gruszka-Zych B., Poddany mordowaniu, „Gość Niedzielny” 2018, nr 33.
- Kuczyński K., Wspomnienia więźnia hitlerowskich obozów koncentracyjnych 1940-1945, spisane w latach 1970-75.
- Kuczyński R., Raptularz wspomnień, Suwałki 2016.
- Kuczyński R., Wojenne peregrynacje, Wspomnienia zostały spisane w roku 2001.
- Mitros R., Dzieje Rodziny MAJEWSKICH : od Franciszka (1831-1897) do Adama (*2014)i Skrót Dziejów Rodziny KUCZYŃSKICH, Suwałki 2015.
- Mitros R., Dzieje Rodziny MAJEWSKICH : od Franciszka (1831-1897) do Adama (*2014)i Skrót Dziejów Rodziny KUCZYŃSKICH, Wyd. II, poszerz. o Raptularz wspomnień i drzewo genealogiczne rodziny Kuczyńskich - linię Włodzimierza, Suwałki 2017.
- Mitros R., Majewscy i Kuczyńscy z dokumentami z obozu, Suwałki
- Nowikowski J., Istotne zapamiętane zdarzenia z własnego życia spisane w latach 2008-2009, Suwałki 2017.
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Kajetan Kuczyński https://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/80119 [dostęp: 27.06.2019]
- Poddany mordowaniu https://www.gosc.pl/doc/4947500.Poddany-mordowaniu [dostęp: 27.06.2019]
This article "Kajetan Kuczyński" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Kajetan Kuczyński.
