Krystalizacja przestrzeni
Krystalizacja przestrzeni- nazwa otwartego cyklu rzeźb Ludwiki Ogorzelec, polskiej artystki na stałe mieszkającej w Paryżu. Rzeźby z cyklu Krystalizacja przestrzeni były prezentowane na ponad 80 indywidualnych i zbiorowych wystawach na całym świecie. Cykl został zapoczątkowany w 1990 w Hudson Walker Gallery w Provincetown. Od ponad 30 lat jest konsekwentnie rozwijany, rzeźby były wystawiane na pokazach indywidualnych m.in. w Andorze, Belgii, Czechach, Grecji, Hiszpanii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, Włoszech i Wielkiej Brytanii, poza Europą w Australii, Chinach, Japonii, Korei Południowej, a także w Kanadzie i USA. Rzeźby z cyklu Krystalizacja przestrzeni są prezentowane w galeriach, muzeach, a także w przestrzeni publicznej. Wpisują się w nurt sztuki site-specific, ponieważ zazwyczaj powstają w konkretnym miejscu, ingerują w zastaną przestrzeń i mają efemeryczny charakter. Zaliczane są także do nurtu sztuki ziemi, której głównym kontekstem jest środowisko naturalne[1].
Ewolucja cyklu[edytuj]
Pierwsze prace z cyklu Krystalizacja przestrzeni zostały zaprezentowane na początku lat 90., ale były kontynuacją Przyrządów równoważnych, cyklu zapoczątkowanego w 1980 jeszcze w czasie studiów artystki na ASP we Wrocławiu[2]. Przyrządy równoważne są bliskie tradycyjnej definicji rzeźby, ale już w nich zaznacza się w charakterystyczne dla późniejszego cyklu wykorzystanie linii. Początkowo podstawowym tworzywem rzeźb były materiały naturalne, przede wszystkim drewno[3]. Po raz pierwszy celofan został wykorzystany w rzeźbie prezentowanej w 2002 w Saint-Circ Lapopie we Francji[4]. Struktury szklane tworzące układy przypominające przezroczyste chmury powstają od początku drugiej dekady XXI w[5]. Cykl bardzo szybko zaczął wykraczać poza tradycyjnie pojętą przestrzeń wystawienniczą. Już w 1993 rzeźba w postaci szklanej piramidy powstała na kamiennym brzegu Krety. Od tamtego czasu rzeźby powstają w przestrzeni przyrodniczej (w parkach, ogrodach, lasach) i publicznej (na ulicach, placach, dziedzińcach). Dzięki swojej uniwersalnej formie rzeźby dobrze wpisują się w otoczenie nowoczesnych biurowców, a także nawiązują dialog z architekturą dawną. W 1997 rozległa instalacja z pędów bluszczu wypełniła przestrzeń gotyckiej kaplicy św. Ludwika w Bar-le-Duc we Francji. Od tamtego czasu rzeźby były pokazywane na terenie europejskich zamków m.in. w Dreźnie, Exeter w Anglii czy w Malborku.
Główne założenia cyklu[edytuj]
Rzeźby nie posługują się anegdotą i są wolne od funkcji dydaktycznej[2]. Mają charakter uniwersalny, co sprawia, że są zrozumiałe dla odbiorców z różnych kręgów kulturowych. Ich celem jest przekraczanie opozycji pomiędzy naturą a sztuką, poprzez wykorzystanie materiałów naturalnych i przemysłowych, a także opozycji zamknięte – otwarte, poprzez zarzucenie podziału na rzeźbę galeryjną a plenerową[4]. Głównym środkiem wyrazu cyklu jest linia i otaczająca ją przestrzeń, uznawana za równoprawne tworzywo twórcze[6].
Cechy cyklu[edytuj]
Rzeźby z cyklu Krystalizacja przestrzeni wykonywane są własnoręcznie przez artystkę. Tworzą wyraźny rysunek w przestrzeni za pomocą linii wykonanych z materiałów naturalnych (drewno, szkło, metal, tkanina, papier) lub tworzyw sztucznych (celofan, pleksi). Materiały charakterystyczne dla klasycznej rzeźby są obrabiane w nietypowy sposób (np. rozszczepianie drewna wzdłuż włókien)[2]. Rzeźby oddziałują w sposób wizualny i fizyczny na widzach, wymuszając na nich „dostosowanie swojego ciała do sytuacji przestrzennej”[7]. Otoczenie zewnętrzne i warunki pogodowe są wykorzystywane jako element współtworzący ostateczną formę rzeźb, jak w przypadku rzeźb „Przezroczystość” instalowanych na skalistych brzegach wysp[4]. Rzeźby zazwyczaj mają charakter efemeryczny, są prezentowane tylko przez czas trwania wystawy. Ich efemeryczność wyraża się także w ażurowej formie przypominającej gęsto utkane pajęczyny. Delikatna forma rzeźb kontrastuje ze sposobem ich funkcjonowania w przestrzeni, ponieważ instalacje niejednokrotnie wypełniają, niejako anektując, sale galerii i muzeów. Kontrast jest jednym ze środków wyrazu Krystalizacji przestrzeni. Rzeźby często łączą w elementy cienkie i grube, napięte i swobodne. Dobrym przykładem jest Napięcie intelektualne – rzeźba zawieszonej nad księgozbiorem w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, w której dwie rozległe struktury były połączone pojedynczą celofanowa linią, wyglądającą jakby miała za chwilę pęknąć. Dzieło to ewokowało skojarzenie z freskiem Stworzenie Adama Michała Anioła[6], co dowodzi, że Krystalizacja przestrzeni nie stroni od metafory i czerpie z dziedzictwa kulturowego, aby przekładać znane motywy na abstrakcyjne formy.
Przypisy[edytuj]
- ↑ https://www.researchgate.net/profile/Krzysztof-Herman/publication/320618010_Korzenie_wspolczesnej_architektury_krajobrazu_Rewolucja_Harvardzka_w_architekturze_krajobrazu/links/59f1062fa6fdcc1dc7b8f614/Korzenie-wspolczesnej-architektury-krajobrazu-Rewolucja-Harvardzka-w-architekturze-krajobrazu.pdf.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://galeriamuzalewska.pl/katalogi-artystow/Ogorzelec_Laboratorium_Emocji.pdf.
- ↑ http://karnet.up.wroc.pl/~zimny/chob-og.html.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://culture.pl/pl/tworca/ludwika-ogorzelec.
- ↑ https://u-jazdowski.pl/program/wystawy/ludwika-ogorzelec?tid=katalog.
- ↑ 6,0 6,1 https://u-jazdowski.pl/program/wystawy/ludwika-ogorzelec/katalog/619260017.
- ↑ https://zacheta.art.pl/rzezba/0055.html.
This article "Krystalizacja przestrzeni" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Krystalizacja przestrzeni.
