Kwatery Hitlera (serial dokumentalny)
| ||
| Gatunek | Serial dokumentalny | |
| Kraj produkcji | Polska | |
| Oryginalny język | polski | |
| Twórcy | Jakub Sebastian Bałdyga, Bartłomiej Bałdyga, Łukasz Kazek | |
| Główne role | Łukasz Kazek | |
| Liczba odcinków | 10 | |
| Liczba serii | 1 | |
| Produkcja | ||
| Produkcja | Jakub Sebastian Bałdyga | |
| Reżyseria | Maciej Gajewski | |
| Scenariusz | Bartosz Sztybor | |
| Wytwórnia | Tv Working Studio | |
| Pierwsza emisja | ||
| Kraj oryginalnej emisji | Polska | |
| Data premiery | 5 kwietnia 2019 | |
| Stacja telewizyjna | Canal+ Discovery | |
| Lata emisji | 2019 | |
| Status | zakończony | |
| Format obrazu | 16:9, HD | |
| Strona internetowa | ||
Kwatery Hitlera – fabularyzowany polski serial dokumentalny, emitowany na Canal+ Discovery, w którym Łukasz Kazek, odkrywa sekrety hitlerowskich kryjówek i siedzib zlokalizowanych na terenie Polski i Europy. Cykl został zrealizowany przez dom produkcyjny Tv Working Studio [1], w oparciu o pomysł Łukasza Kazka. Seria wyreżyserowana została przez Macieja Gajewskiego na podstawie scenariusza napisanego przez Bartosza Sztybora. Producentem wykonawczym programu jest Bartłomiej Bałdyga, a autorem formatu i producentem kreatywnym Jakub Sebastian Bałdyga.[2]
Opis Serii[edytuj]
Tematem każdego odcinka jest inna z kwater Adolfa Hitlera, w których podczas II wojny światowej zapadały kluczowe dla Polski oraz reszty świata decyzje. Siedziby te budowane były specjalnie dla naczelnego wodza III Rzeszy na potrzeby przesuwającego się frontu wojennego. Cechą charakterystyczną serii jest wprowadzenie fabularyzowanych inscenizacji, przedstawiających decydujące momenty z życia Hitlera i jego świty, mające miejsce w tytułowych kwaterach Hitlera. W każdym odcinku prowadzący, Łukasz Kazek, spotyka się z osobami będącymi świadkami wydarzeń związanych z prowadzoną przez Hitlera polityką. Podczas rozmów przedstawiane są osobiste historie, wzbogacone pamiątkowymi przedmiotami, zdjęciami i innymi archiwaliami. Program pokazuje również Adolfa Hitlera jako niespełnionego architekta, którego ambicje wpływały na kształt, wystrój, architekturę oraz lokalizację danej kwatery[3]. Wódz III Rzeszy zaangażowany był w prace związane z budową kwater nie tylko strategicznie. Miał też wpływ na wszelkie detale, jak dobór szklanek i zastawy stołowej. Często sprytnie wykorzystywał sztukę wystroju wnętrz do manipulacji politycznych. Oprócz obrazów retrospekcyjnych, Widzowie zobaczyć mogą to, jak kwatery wyglądają dziś – po osiemdziesięciu latach od wybuchu II wojny światowej[4].
Obsada[edytuj]
Ciekawostki związane z kwaterami Hitlera odkrywa przed Widzami prowadzący serię, Łukasz Kazek – eksplorator, odkrywca i pasjonat historii. Wnuk jednego z pierwszych powojennych osadników w Górach Sowich. Swoją wiedzę czerpał nie tylko z książek, ale i od świadków historii, co pozwala mu spojrzeć świeżym okiem na wciąż niewyjaśnione zagadki przeszłości. Jest również autorem i współautorem reportaży telewizyjnych oraz filmów, takich jak "Tajemnica Riese” czy "Mała ojczyzna”. Napisał też książkę pt. "Faszystowska mać". W 2016 roku prowadził program dla stacji Discovery Channel "Na tropie złotego pociągu”[5].
Tematy odcinków[edytuj]
Wilczy Szaniec[edytuj]
Łukasz Kazek wyrusza na pojezierze mazurskie do Gierłoży. Eksploruje ruiny najsłynniejszej kwatery Adolfa Hitlera[6][7]. Z Wilczego Szańca pozostały do dziś wielkie, żelbetowe bloki znajdujące się na obszarze około 250 hektarów. W Gierłoży i jej okolicach usytuowana była cała generalicja Trzeciej Rzeszy, szykującej się do ataku na Związek Radziecki. Stamtąd też decydowano o losach wojny. Pierwszy odcinek serii odpowiada między innymi na pytania: Jak chroniono wodza nazistowskich Niemiec w jego kwaterze? Dlaczego spędził w niej ponad 3 lata? Jak uszedł z życiem z zamachu, którego nikt nie miał prawa przeżyć?[8]
Felsennest[edytuj]
W drugim odcinku Łukasz Kazek wybiera się na zachód Niemiec, do Rodert w Bad Münstereifel. To tam w lesie kryją się pozostałości po Skalnym Gnieździe (Felsennest), pierwszej stacjonarnej kwaterze wojennej Adolfa Hitlera. Felsennest miało być najładniej położoną kwaterą wodza Trzeciej Rzeszy. Jej budowa miała związek z realizacją planu ataku na Francję zwanego „Fall Gelb”. Kwatera podzielona była na dwie strefy bezpieczeństwa „Sperrkreis I” i „Sperrkreis II”. Pierwsza położona była w zagajniku pokrywającym wzgórze, wznoszące się około 300 metrów ponad wieś Rodert. Otoczono ją wysokim płotem oraz wieżami wartowniczymi. Największą budowlą „Felsennest” był betonowy bunkier wybudowany dla Führera. Natomiast budynki I strefy bezpieczeństwa, w której odbywały się wszelkie narady i odprawy oraz gdzie pracowały maszynistki, zbudowane były z drewna. W celu zakwaterowania ochrony Hitlera wraz z personelem pomocniczym, wysiedlono ludność wsi Rodert i umieszczono pracowników w tamtejszych zabudowach. Po zwycięstwie nad armią francuską, Hitler uznał, że kwaterę należy przekształcić w monumentalny pomnik, godny historii i chwały oręża niemieckiego. Budynek przekazano w styczniu 1941 roku, a jego przekształceniem miała się zająć Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Pracy. Kwater ta stała się symbolem sukcesu Niemiec z początku wojny: zwycięstwa nad Francją.
Berghof[edytuj]
W Berchtesgaden w Alpach Salzburskich mieściła się najbardziej luksusowa rezydencja Adolfa Hitlera. W latach 1936-1945 była również jego domem - miejscem, w którym spędził łącznie 387 dni. W ślad za Hitlerem przybyli w ten region także inni prominenci III Rzeszy. W możliwie bliskim sąsiedztwie Berghofu wybudowali swoje wille Hermann Göring, Martin Bormann i Albert Speer. Historie mające źródła w Berchtesgaden stanowią obraz jednego z najskuteczniejszych mechanizmów propagandy. Oczami Evy Braun przyjrzeć się można jak pozornie sielankowe życie wiedli Hitler i jego goście w alpejskiej rezydencji[9]. Była to jedyna siedziba Hitlera, do której wstęp miały dzieci jego współpracowników. ”Wujek Hitler” zapraszał je z otwartymi ramionami i spędzał z nimi wśród zabaw słoneczne popołudnia[10].
Zamek Książ[edytuj]
Adolf Hitler zamarzył sobie Zamek Książ na jedną z głównych kwater[11]. W 1941 władze III Rzeszy przejęły zamek, a Organizacja Todt przystąpiła do działania. 50 metrów w głąb ziemi wydrążono sieć ogromnych tuneli. Służyć miały one jako fabryka sprzętu wojskowego, depozyt tajnych dokumentów, a także, podobnie jak cała okolica, miejsce badań nad bronią atomową. Niektórzy twierdzą, że to w nich ukryte są Bursztynowa Komnata i Złoty Pociąg[12].
Anlage Süd[edytuj]
Łukasz Kazek udaje się na południe Polski by odwiedzić zachowane do dziś potężne, długie na 400 metrów tunele schronowe, do których budowy wykorzystywano ciężką pracę tysięcy osób. To właśnie w tej kwaterze, w lipcu 1941 roku stacjonowały pociągi sztabowe z Adolfem Hitlerem oraz Benito Mussolinim, ojcem faszyzmu. W dniach 27–28 sierpnia 1941 roku odbyło się spotkanie, podczas którego omawiali oni trwający atak Niemiec na ZSRR[13].
Pociąg Amerika[edytuj]
Pociąg Amerika był pierwszą wojenną kwaterą wodza III Rzeszy w czasie działań wojennych na początku II wojny światowej. We wrześniu 1939 roku potężny, opancerzony pociąg przemierzał północną część Polski zmierzając ku mazurskiej Gierłoży. Składał się z kilkunastu wagonów, uzbrojony w działa przeciwlotnicze[14]. Ale nie tylko Hitler miał swoją własną kwaterę mobilną, podobne pociągi posiadali inni dygnitarze III Rzeszy. Hermann Göring na przykład podróżował pociągiem Azja[15]. W odcinku autor stara się odpowiedzieć na pytania: jak dbano o bezpieczeństwo wodza III Rzeszy, kiedy nie chroniły go już tony zbrojonego betonu? Jak wyglądało życie w pociągu z perspektywy żołnierzy i sekretarek? Jak urządzony był pociąg najważniejszej osobistości III Rzeszy?
Kompleksy bunkrów Maybach i Zeppelin[edytuj]
Kompleksy Maybach mieszczące się w Zossen to z pozoru zwykłe domy ze spadzistymi dachami i kwiatami w oknach, w których na pierwszy rzut oka toczy się zwyczajne życie. Ale domy te, w rzeczywistości zbrojone betonem i połączone z siecią podziemnych korytarzy, stanowiły centrum dowodzenia drugą wojną światową i kwaterę dowództwa niemieckiej armii[16]. Pracowało tam tysiące osób, za pomocą których naziści sterowali wojną. Działała tam centrala telefoniczna AMT-500 w systemie kodowym Zeppelin. Przez 24 godziny na dobę działało 35 dalekopisów, także stacje przesyłowe dużej mocy oraz odizolowane od innych linie telefoniczne i telegraficzne. Znajdowała się tam nawet winda dla ciężarówek oraz poczta pneumatyczna, umożliwiająca szybki przesył informacji. Podziemne korytarze, którymi przechodziło się do różnych części budowli, miały długość nawet 150m. Jedno z pomieszczeń, gdzie działało centrum nadawcze, miało wielkość sali gimnastycznej. W sejfie bunkru Maybach II znaleziono dokumenty związane z przygotowywaniem nieudanego zamachu na Hitlera z 20 lipca 1944 roku[17]. Później także fragmenty pamiętnika Wilhelma Canarisa, szefa Abwehry, które stały się podstawowym dowodem jego działań przeciwko Hitlerowi i III Rzeszy.
Riese[edytuj]
Riese, (pol. olbrzym), nie bez powodu stało się kryptonimem największego projektu górniczo-budowlanego nazistowskich Niemiec. W latach 1943-1945 dziesiątki tysięcy więźniów drążyło w Górach Sowich kilometry podziemnych sztolni. Plany obejmowały potężne prace adaptacyjne na Zamku Książ, utworzenie konstrukcji olbrzymich tuneli i sal podziemnych w kilku miejscach w Górach Sowich oraz reorganizacji całej siatki okolicznych dróg i połączeń kolejowych. W odcinku padają pytania: Jakie tajemnice kryją kilometry podziemnych tuneli? Czemu miała służyć największa inwestycja III Rzeszy? Na podstawie dokumentów III Rzeszy można sądzić, że około połowa podziemnych korytarzy wciąż nie została odnaleziona.
Adlerhorst[edytuj]
Ofensywa w Ardenach była ostatnią dużą operacją wojsk niemieckich na froncie zachodnim drugiej wojny światowej. Na czas jej przeprowadzenia, wódz III Rzeszy musiał przenieść się blisko frontu. W tym celu wykorzystał wybudowaną dla niego już w 1940 roku twierdzę w Górach Taunus. Kwatera Adlerhorst składała się z trzech głównych obiektów – bunkrów ukrytych głęboko w lesie, pałacu oraz zamku. 14 października 1944 roku, kiedy ofensywa wojsk alianckich zbliżała się do granic Rzeszy, w kwaterze usytuowano Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych Zachód. Adolf Hitler przebywał w niej od 10 grudnia 1944 do 16 stycznia 1945 roku. Była to jego ostatnia wojenna kwatera przed przeniesieniem się do Berlina, gdzie pozostał aż do śmierci.
Bunkier pod Kancelarią Rzeszy w Berlinie[edytuj]
Wiosną 1945 roku w sercu bombardowanego przez aliantów Berlina, w betonowym schronie pod Starą Kancelarią Rzeszy, Adolf Hitler wraz z Evą Braun spędzają ostatnie tygodnie swojego życia. Führerbunker był ostatnim z miejsc pełniących rolę FHQ – Głównej Kwatery Wodza. Gabinet Hitlera wyposażony był spartańsko: znajdowały się tam małe biurko, kanapka, stół i 3 fotele. Oprócz pomieszczeń mieszkalnych, w obiekcie były także centrala telefoniczna z dalekopisem, urządzenia wentylacyjne i grzewcze, agregat z pompą wody z własnej studni, podręczny magazyn, ubikacje i łazienki. Bunkry te nie były budowane z przeznaczeniem na FHQ – stanowiły dobrze wyposażone schrony przeciwlotnicze. W ostatnich dniach życia Hitler polecił niektórym ze swoich współpracowników w tym; osobistemu adiutantowi Schaubowi, lekarzowi Morellowi, kamerdynerowi Arndtowi, sekretarkom Schroeder i Wolf, opuszczenie bunkra i ucieczkę z Berlina. 30 kwietnia, wraz z Evą Braun, popełnił samobójstwo.
Przypisy[edytuj]
- ↑ PROJEKTY - Kwatery Hitlera - Tvworking, www.tvworking.pl [dostęp 2019-12-29].
- ↑ FilmPolski.pl, FilmPolski [dostęp 2020-03-31] (pol.).
- ↑ Adolf Hitler – niespełniony architekt i urbanista - Histmag.org, histmag.org [dostęp 2019-03-28].
- ↑ Hitler miał być dla Niemców dobrym człowiekiem. Kluczem skutecznej propagandy były domy dyktatora, gazetapl [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ FilmPolski.pl, FilmPolski [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Gierłoż, Wilczy Szaniec - Wolfschanze - tajna Kwatera Hitlera - Gierloz, Kętrzyn MAZURY INFO PL, www.mazury.info.pl [dostęp 2019-03-28].
- ↑ Wilczy Szaniec | Wolfsschanze | Wolf's Lair, wolfsschanze.pl [dostęp 2019-03-28].
- ↑ Wilczy Szaniec. Zamach, który miał ocalić Niemcy, www.rp.pl [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Ewa Braun - tak się kocha Hitlera, PolskieRadio.pl [dostęp 2019-03-28].
- ↑ „Kasza jaglana z grzybami, raz!”. Horror kucharki Hitlera, www.tvp.info [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Tu miała powstać kwatera Hitlera. Zamek Książ otworzy podziemia, www.focus.pl [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Siedziba Hitlera, tajne laboratoria, Bursztynowa Komnata... Jakie tajemnice skrywa Zamek Książ?, TVN24.pl [dostęp 2019-03-28].
- ↑ Operacja "Barbarossa" - starcie tyranów, PolskieRadio.pl [dostęp 2019-03-28].
- ↑ Pociągi sztabowe | Schrony [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Historia: Kolej w powiecie gołdapskim w okresie II wojny światowej - Gołdap - goldap.org.pl [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Tomasz Hołownia, Kompleksy Zeppelin oraz Maybach - Zossen - Wünsdorf, Bunkrowo.pl, 9 kwietnia 2017 [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Bunkry i schrony dla niemieckiej generalicji, ECHOGORZOWA.PL [dostęp 2019-03-28] (pol.).
This article "Kwatery Hitlera (serial dokumentalny)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Kwatery Hitlera (serial dokumentalny).
