Marek Andrzej Dębski
Marek Andrzej Dębski – polski inżynier, konstruktor lotniczy, poeta.
Życiorys[edytuj]
Urodził się w Radomsku i tu ukończył Szkołę Podstawową oraz I Liceum Ogólnokształcące. Po uzyskaniu tytułu mgr. inżyniera na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa (MEiL-u) Politechniki Warszawskiej w specjalności Budowa Samolotów rozpoczyna pracę w Zakładzie Wytrzymałości Instytutu Lotnictwa oraz Studia Doktoranckie u prof. dr hab. inż. Zbigniewa Brzoski. Jeszcze w czasie studiów podjął pracę konstruktora w biurze konstrukcyjnym WSK-Okęcie (dziś PZL „Warszawa-Okęcie”) oraz studia zaoczne matematyki na Uniwersytecie Warszawskim.
W związku z realizacją programu samolotu szkolno-bojowego PZL I-22 Iryda, ze względu na przewidywany zakres prac i badań tworzy Zakład Wytrzymałości Zmęczeniowej Instytutu Lotnictwa w Warszawie i zostaje jego kierownikiem. Obejmuje także obowiązki z-cy Gł. Konstruktora samolotu. Wraz z dr inż. Jerzym Kaniowskim i zespołem prowadzi rozbudowę bazy laboratoryjnej niezbędną dla realizacji badań zmęczeniowych samolotu PZL I-22 Iryda – największych jakie kiedykolwiek realizowano w Polsce w zakresie wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcji lotniczych. W roku 1998 broni pracę doktorską w Instytucie Podstaw Budowy Maszyn Politechniki Warszawskiej pt. „Metoda oceny trwałości zmęczeniowej struktur nośnych samolotów”. Jest autorem koncepcji Ciągłej Oceny Zużycia Zmęczeniowego konstrukcji (Continuous Fatigue Estimation of Structures). Dla realizacji tej koncepcji, wraz z dr. inż. Janem Kaźmierskim i zespołem opracował rodzinę autonomicznych rejestratorów obciążeń i zmęczenia konstrukcji: Autonomous Fatigue Recorder - AFR AROS, Autonomous Loads and Fatigue Recorder – ALFR oraz System Monitorowania Obciążeń Konstrukcji – SMOK do ciągłego monitorowania obciążeń m.in. torowisk, wiaduktów i mostów. Równolegle wraz z mgr inż. Krzysztofem Kotlińskim (DEKO – DEbskiKOtliński) oraz zespołem prowadzi prace konstrukcyjno-badawcze samolotów DEKO–6 Whisper i DEKO-9 Magic.
Na początku lat dziewięćdziesiątych ub.w. wraz z mgr. inż. Krzysztofem Kotlińskim (synem dr. inż. Jerzego Kotlińskiego) oraz mgr. inż. Tadeuszem Czechyrą opracował projekt koncepcyjny lekkiego dwuosobowego śmigłowca pod roboczą nazwą DEKO-6. Realizacji i rozwoju projektu pod oznaczeniem IS-2 podjął się Instytut Lotnictwa we współpracy z WSK „PZL Świdnik”. Głównym Konstruktorem śmigłowca został mgr inż. Tadeusz Czechyra. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych ub.w. wraz z mgr. inż. Danielem Dębskim i dr. inż. Andrzejem Świdrem opracował projekt koncepcyjny bezpilotowego samonaprowadzającego się lub naprowadzanego zdalnie pocisku latającego (drona bojowego) „Maczuga” z innowacyjnym systemem naprowadzania, przeznaczonego do zwalczania dużych celów stacjonarnych oraz projekt koncepcyjny mobilnego lub stacjonarnego systemu zwalczania celów naziemnych, powietrznych, ostrzegania i obserwacji „Kobra (Dragon)” z platformą bojową umieszczoną na długim wysięgniku i operatorem ukrytym w pojeździe lub w osłoniętym stanowisku.
Pod jego kierunkiem, na zmówienie włoskiej firmy skonstruowano, wykonano prototyp i przeprowadzono badania motospadochronu PARAFAN. Uzyskano także patent na wózek spadochronu, w tym na otunelowane śmigła przeciwbieżne.
Jest także autorem lub współautorem kilkudziesięciu opracowań wewnętrznych Instytutu Lotnictwa i publikacji naukowych obejmujących m.in. hipotezy i kryteria z zakresu podstaw wytrzymałości materiałów i konstrukcji. Jest współautorem najobszerniejszej monografii dotyczącej wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcji lotniczych, jaka dotychczas ukazała się w języku polskim [1] oraz monografii w języku angielskim, z obszaru obejmującego zagadnienia analiz zmęczeniowych konstrukcji lotniczych [2]. Jest także współautorem szeregu opatentowanych, innowacyjnych rozwiązań konstrukcyjnych. Bierze udział w realizacji kilku krajowych i europejskich projektów naukowo-badawczych np. projekt CESAR. Przez trzy kadencje członek Rady Naukowej Instytutu Lotnictwa. W roku 2017 wydał tomik wierszy poświęcony żonie pt. A może tego nie było … [3].
Odznaczenia i nagrody[edytuj]
Brązowy Krzyż Zasługi (nr 4046-84-23) (1984 r.) za prace przy samolocie PZL I-22 Iryda. Srebrna Odznaka Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP) (nr 7676) (2002 r.). Nagrody Naukowe Politechniki Warszawskiej Stopnia I, w kategorii: za szczególne osiągnięcia uwieńczone transferem prac naukowych i technicznych na potrzeby gospodarki, odpowiednio w roku 2014 i w roku 2020. Nagrody Rady Naukowej Instytutu Lotnictwa w corocznym konkursie na najlepsze prace Instytutu Lotnictwa zakończone w danym roku.
Przypisy[edytuj]
- ↑ Marek Dębski, Daniel Dębski: Wybrane zagadnienia wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcji lotniczych, Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa 2014, ISBN 978-83-63539-06-1 i e-book ISBN 978-83-63539-81-8.
- ↑ Daniel Dębski, Marek Dębski, Krzysztof Gołoś, Jan Kaźmierski: Fatigue Analysis Tools of Aerostructures, Scientific Library of the Institute of Aviation no. 55, ISBN 978-83-63539-46-7 i e-book ISBN/ISSN: 978-83-63539-80-1.
- ↑ Marek Andrzej Dębski: A może tego nie było… , Psychoskok 2017, ISBN 978-83-8119-035-0 i e-book ISBN 978-83-8119-036-7.
Bibliografia[edytuj]
- Marek Andrzej Dębski w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska.
- Marek Andrzej Dębski w bazie ORCID.
- Krzyszto M. Gołoś, Daniel K. Dębski, Marek A. Dębski: A stress-based fatigue criterion to assess high-cycle fatigue under in-phase multiaxial loading conditions, Theoretical and Applied Fracture Mechanics, Vol. 73, October 2014, Pages 3-8.
- Jakub Kulecki: Wind Tunnel Spin Testing of DEKO-9 Magic Aircraft, Transactions of the Institute of Aviation no. 200, Pages 78-100, 2009.
- Marek Dębski, Daniel Dębski: Konstrukcje DEKO, Glassówka, Politechnika Warszawska 16-04-2016.
- Tomasz Makowski: Współczesne konstrukcje lotnicze Polski, Wydawca: ALTAIR Warszawa 1996, ISBN 83-86217-30-8, str.:70-71,178-179,184-186.
- Samoloty w Lotnictwie Polskim. Samolot DEKO-9 Magic.
- Pilotmix: Samoloty koncepcyjne DEKO.
- Google Scholar.
- Samoloty w Lotnictwie Polskim. Śmigłowiec IS-2.
- Andrzej Glass, Jerzy Kubalańca: Polskie Konstrukcje Lotnicze tom VII, ISBN 978-83-66549-13-5, str.: 46, 250-252.
- Marek Dębski, Daniel Dębski, Andrzej Świder: Bezpilotowy samonaprowadzający pocisk latający „Maczuga”, raport: Instytut Lotnictwa 1995.
- Marek Dębski, Daniel Dębski, Andrzej Świder: Ruchomy i stacjonarny system do zwalczania celów naziemnych, powietrznych, ostrzegania i obserwacji „Kobra”, Instytut Lotnictwa 2001, raport nr 151/SZ-AA/01.
- Marek Dębski, Jan Kaźmierski, Daniel Dębski: Fatigue Analysis Tool, Official Deliverable of Cost-Effective Small AiRcraft (CESAR) Integrated Project. Aeronautics Priority. CESAR-IoA-D2.4.2-1/2007.
- A może tego nie było … .
- Marek Dębski – m.in. wiersze wybrane.
- Jeszcze w drodze ...
Patenty[edytuj]
- Krzysztof Kotliński, Marek Dębski, UP RP Patent nr 173 997 na wynalazek pt. Połączenia konstrukcyjne.
- Marek Dębski, Janusz Krasnodębski, Jerzy Kaniowski, UP RP Patent nr 146 033 na wynalazek pt. Wózek spadochronu.
- Marek Dębski, Krzysztof Kotliński, UP RP Patent nr 160 203 na wynalazek pt. Żagiel wielokomorowy.
- Marek Dębski, Daniel Dębski, Wojciech Kania, UP RP Patent nr 202 385 na wynalazek pt. Urządzenie do zwiększania siły nośnej skrzydła.
- Marek Dębski, Daniel Dębski, UP RP Wniosek Patentowy nr 333 485 na wynalazek pt. Zespolony układ napędowy.
- Daniel Dębski, Marek Dębski, Krzysztof Gołoś, UP RP Wniosek Patentowy nr 438 693 pt. Skrzydło wielopasmowe.
- Daniel Dębski, Marek Dębski, Krzysztof Gołoś, UP RP Wniosek Patentowy nr 437 415 pt. Regulowana obudowa wentylatora lub śmigła silnika, w szczególności obiektu latającego.
This article "Marek Andrzej Dębski" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Marek Andrzej Dębski.
