Maria Emanuel Saski
| ||||
| ||||
| ||||
| Pretendent do tronu Saksonii | ||||
| Okres | od 9 sierpnia 1968 do 23 lipca 2012 | |||
| Poprzednik | Fryderyk Krystian Wettyn | |||
| Następca | Aleksander z Saksonii-Gessaphe | |||
| Dane biograficzne | ||||
| Dynastia | Wettynowie | |||
| Data i miejsce urodzenia | 31 stycznia 1926 Prüfening | |||
| Data i miejsce śmierci | 23 lipca 2012 La Tour-de-Peilz | |||
| Ojciec | Fryderyk Krystian Wettyn | |||
| Matka | Elżbieta Thurn und Taxis | |||
| Żona | Anastazja z Anhaltu | |||
| Dzieci | Aleksander z Saksonii-Gessaphe (adoptowany syn) | |||
| Odznaczenia | ||||
       
| ||||
Maria Emanuel Saski, właśc. Maria Emanuel Prinz von Sachsen Herzog zu Sachsen (ur. 31 stycznia 1926 w Prüfening, zm. 23 lipca 2012 w La Tour-de-Peilz) – książę saski z dynastii Wettynów (linii albertyńskiej), głowa saksońskiej rodziny królewskiej i jednocześnie pretendent do tronu Saksonii, używający tytułów margrabiego Miśni i księcia Saksonii, bankier.
Najstarszy syn księcia Fryderyka Krystiana i księżniczki Elżbiety Thurn und Taxis, a zarazem wnuk ostatniego króla Saksonii Fryderyka Augusta III, do którego przodków w prostej linii należą między innymi królowie polscy i wielcy książęta litewscy: August II Mocny oraz August III Sas, a także do którego rodziny należy książę warszawski Fryderyk August I[1].
Życiorys[edytuj]
Urodził się w zamku Prüfening
koło Ratyzbony, stanowiącym własność rodu Thurn und Taxis, jako najstarszy z piątki rodzeństwa. Dopiero po kilku latach rodzina przeniosła się do gniazda rodowego w Dreźnie. Książę uczył się w Episkopalnym Gimnazjum św. Benona w Dreźnie i kolegium jezuickim św. Błażeja w Schwarzwaldzie, a także w prywatnej szkole rodziny królewskiej w Dreźnie-Strehlen[2]. W 1933 roku towarzyszył rodzicom podczas prywatnej audiencji u papieża Piusa XI w Watykanie. Do wybuchu II wojny światowej razem z ojcem regularnie objeżdżał pociągiem rodzinne włości na Śląsku. Jak sam wspominał, często odwiedzali wtedy posiadłość Sibyllenort (obecnie Szczodre) pod Wrocławiem, w skład której wchodził wspaniały pałac z 400 komnatami, w którym zmarł jego dziadek, ostatni król Saksonii Fryderyk August III[3].
Ponieważ należał do rodziny, która nigdy nie poparła Adolfa Hitlera, w wieku 18 lat został aresztowany przez Gestapo[4], a następnie na mocy wyroku sądu w Berlinie[5] skazany na karę więzienia (za opór przeciwko Adolfowi Hitlerowi), którą odbywał do końca wojny. Po upadku III Rzeszy uciekł z radzieckiej strefy okupacyjnej. Ponieważ większość dóbr rodzinnych przepadła, aby móc utrzymać się na studiach, na Akademii Malarstwa w Düsseldorfie, wraz z kolegami rysował obrazki w angielskich i amerykańskich klubach oficerskich, by wreszcie w 1958 roku wyjechać z Niemiec do Szwajcarii, gdzie rozpoczął pracę w sektorze bankowym[3].
Jako jedyny wnuk Fryderyka Augusta III dnia 31 stycznia 1963 roku w Vevey zawarł równoprawne małżeństwo z księżniczką anhalcką Anastazją Luizą z dynastii Ascania (ur. 22 grudnia 1940 w Ratyzbonie), córką księcia Eugeniusza (1903–1980) i Anastazji Jungmeier (1901–1970). Para nie miała dzieci[1]. Wraz ze śmiercią ojca, Fryderyka Krystiana 9 sierpnia 1968 roku został głową saksońskiej rodziny królewskiej z tytułem margrabiego Miśni. W związku z tą funkcją redagował książki o historii rodziny i Saksonii, udzielał się charytatywnie, uczestniczył w zjazdach rodzinnych, fundował stypendia młodym historykom. Jednym z jego głównych obowiązków było spisywanie protokołów ze ślubów członków rodziny królewskiej i czuwanie by nikt nie zszargał dobrego imienia rodziny[3].
W 1997 roku odwiedził Polskę, biorąc udział w konferencji naukowej pt. Trzysta lat od początku unii polsko-saskiej. Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje, zorganizowanej w dniach 15–17 września na Wawelu. Wygłaszając przemówienie podczas uroczystego otwarcia obrad w Sali Poselskiej Zamku Królewskiego na Wawelu, wyraził przekonanie, że – wiążąc swój los z Polską w trudnych chwilach XVIII i XIX stulecia – jego sascy przodkowie próbowali służyć jej najlepiej, jak umieli. Z radością przyjął fakt, że postanowiono uczcić to w Krakowie, gdzie Polska nigdy nie zginęła[6].
Był stroną układu o przeżycie, w myśl którego po jego śmierci głową saksońskiej rodziny królewskiej z tytułem margrabiego Miśni miał zostać jego siostrzeniec Aleksander z Saksonii-Gessaphe, w związku z tym układem adoptował tegoż siostrzeńca w 1999 roku, na co wyrazili zgodę wszyscy członkowie saksońskiej rodziny królewskiej[7]. Po zmianie zdania przez młodszego brata Alberta Józefa w 2002 roku stwierdził, że cała sytuacja jest „bolesna” i postanowił pozostać przy swojej regulacji sukcesji[8]. Podobnie jak jego ojciec, nigdy nie uznał Rüdigera von Sachsen (jako urodzonego z małżeństwa morganatycznego) za członka saksońskiej rodziny królewskiej[9].
W 2005 roku udzielił w Dreźnie wywiadu Grzegorzowi Rzeczkowskiemu dla „Przekroju”. Wbrew krążącym informacjom na jego temat, nie był bezpaństwowcem, miał obywatelstwo niemieckie i szwajcarskie. Znał kilka słów i zwrotów po polsku. Zapytany, czy chciałby zostać królem Polski, odpowiedział dyplomatycznie – Jestem bardzo wzruszony, gdy ludzie mnie o to pytają. To dla mnie wielki zaszczyt[3].
Działał w Übersicht Mitglieder des Kuratoriums UNESCO-Welterbe Dresdner Elbtal[10].
Zmarł 23 lipca 2012 roku w swojej posiadłości, w La Tour-de-Peilz koło Vevey i został pochowany obok rodziców w królewskiej kaplicy Brennbichl w austriackim Tyrolu[11]. W ramach uroczystości żałobnych między innymi została odprawiona uroczysta msza Requiem za zmarłego w dawnym Kościele Dworskim w Dreźnie, w której wzięli udział członkowie saksońskiej rodziny królewskiej[12]. Po jego śmierci pretensje do tytułu Margrabiego Miśni zgłosili adoptowany syn Aleksander z Saksonii-Gessaphe oraz młodszy brat Albert Józef.
Rodzeństwo[edytuj]
- Maria Józefa (1928-2018);
- Maria Anna (1929-2012) – żona Roberta de Afif; matka Aleksandra z Saksonii-Gessaphe;
- Albert Józef (1934-2012) – mąż Elmiry Henke;
- Matylda Maria (1936-2018) – w latach 1968–1993 żona księcia Jana z Saksonii-Coburg und Gotha-Kohary.
Odznaczenia[edytuj]
- Wielki Mistrz Orderu Korony Rucianej,
- Wielki Mistrz Orderu Świętego Henryka[13],
- Wielki Mistrz Orderu Zasługi Cywilnej,
- Wielki Mistrz Orderu Albrechta,
- Wielki Mistrz Orderu Sydonii,
- Wielki Mistrz Orderu Marii Anny,
- Kawaler Orderu Złotego Runa,
- Kawaler Orderu Książęcego Domowego Hohenzollernów.
Genealogia[edytuj]
Powiązania dynastyczne z innymi pretendentami do tronu[edytuj]
| Fryderyk August III 1865–1932 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fryderyk Krystian 1893–1968 | Ernest Henryk 1896–1971 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Maria Emanuel 1926-2012 | Maria Anna 1929-2012 | Albert Józef 1934-2012 | Dedo 1922-2009 | Timo 1923–1982 | Gero 1925-2003 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aleksander z Saksonii-Gessaphe 1953- | Rüdiger von Sachsen 1953- | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj]
- ↑ 1,0 1,1 An Online Gotha.
- ↑ Ein Leben für Sachsen: Zur Erinnerung an Maria Emanuel Markgraf von Meißen (1926-2012)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Grzegorz Rzeczkowski, Król Maria Pierwszy, [w:] „Przekrój” Nr 25 z 16 czerwca 2005, s. 48–49.
- ↑ „Not long after the raid, Prince Maria Emanuel, then 18, sent a letter to... Before reaching its destination, the letter fell into the hands of a Nazi spy, and the Gestapo arrested the young prince at Haus Wachnitz. He was cast into prison and given a death sentence...”, [w:] Olga S. Opfell. Royalty who wait. 2001. s. 108. ISBN 978-0-7864-0901-3.
- ↑ Űbersendung der Führerinformation 191 der Reichsjustizministers: Anklage gegen den Schüler Maria Emanuel Herzog zu Sachsen (Dresden) wegen Wehrkraftzersetzung und Rundfunkverbrechens, [w:] Helmut Heiber, Peter Longerich, Institut für Zeitgeschichte (Munich, Germany). Akten der Partei-Kanzlei der NSDAP: Rekonstruktion eines verlorengegangenen. 1983. s. 1034.
- ↑ Przywołując dewizę Augusta II „Tantum quantum possum”, [w:] „Studia historyczne”. Polskie Towarzystwo Historyczne. Polska Akademia Nauk. Komisja Nauk Historycznych. t. 41, 1998. s. 311 (ks. Maria Emanuel Saski, Mowa wygłoszona na Wawelu w dniu 15 września 1997 roku, s. 13–14); Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje Materiały z konferencji „Trzysta lat od początku unii polsko-saskiej. Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje”, Kraków 15–17 IX 1997 r., pod redakcją Andrzeja Krzysztofa Link-Lenczowskiego i Mariusza Markiewicza. 1999 ISBN 83-909177-8-5.
- ↑ Umowa o dziedziczenie z 14 maja 1997 roku.
- ↑ artykuł w czasopiśmie Der Spiegel.
- ↑ Adam Biliński, Kto ma prawo do tytułu Margrabiego Miśni? w: „Verbum Nobile” Nr 19 z 2015, s. 8–17.
- ↑ Dresdner Amtsblatt. dresden.de, 2005. [dostęp 2023-10-04].
- ↑ Jakub Pytel, Zmarł książę Maria Emanuel, margrabia Miśni i głowa rodu Wettynów, Wiadomości Tradycji Katolickiej.
- ↑ Król Maria Emanuel nie żyje – informacja na stronie Organizacji Monarchistów Polskich.
- ↑ Dynastic orders. W: Register of orders of chivalry. Report of the International Commission for Orders of Chivalry (2002) [on-line]. en. [dostęp 2016-05-24].
Błąd Lua w module „Moduł:Kontrola_autorytatywna”, w linii 571: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
This article "Maria Emanuel Saski" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Maria Emanuel Saski.
