Muzykanci (opowiadanie)
Muzykanci – opowiadanie grozy autorstwa Andrzeja Sapkowskiego. Opowiadanie ukazało się w antologiach.
Historia[edytuj]
Powstało w 1989 roku, gdy Wojtek Sedeńko zaproponował Sapkowskiemu publikację w antologii fantastyki polskiej pod roboczym tytułem Zagrożenia, zastrzegając jednak, że nie powinno to być opowiadanie fantasy. Sapkowski, ze względu na temat antologii zdecydował się napisać swój pierwszy horror. Ostatecznie antologia ukazała się w 1990 roku pod tytułem Wizje alternatywne[1].
Samo opowiadanie zostało zainspirowane historią, którą Sapkowski opowiedział Stanisławowi Beresiowi: Kot należący do sąsiada Sapkowskiego spadł z balkonu, jednak jego właściciel przez kilka dni nie wykazał zainteresowania umierającym zwierzęciem[2].
Edycje[edytuj]
Opowiadanie zadebiutowało w antologii Wizje alternatywne w 1990 roku; następnie było następnie wznawiane w tomach:
- Trzynaście kotów (1997)[1]
- Coś się kończy, coś się zaczyna (2000)
- Maladie i inne opowiadania (2012)
Fabuła[edytuj]
Akcja rozgrywa się w latach dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku. Andrzej Nejman prowadzi śledztwo w sprawie dziwnych morderstw. Na miejscu zbrodni brakuje jakichkolwiek śladów, czy świadków, jedynym tropem okazuje się to, że motywem zabójstwa może być męczenie przez ofiary zwierząt. Nejman szykuje prowokację…
Historia ukazana została z perspektywy zarówno ludzi, jak i zwierząt – to właśnie one okazują się zdolne zapobiec katastrofie, jaka ma spaść na ludzi jako kara za okrucieństwo. Przemoc ludzi wobec zwierząt prowadzi do przedarcia się do naszej rzeczywstości sił ponadnaturalnych, negatywnie wpływających na ludzi; tylko ludzi żyjący w przyjaźni ze zwierzętami mogą się uratować w tej nowej rzeczywistości, z pomocą tych zwierząt, które są pozytywnie do nich nastawione[3].
Odbiór[edytuj]
Sapkowski otrzymał za to opowiadanie nagrodę Fundacji Literackiej im. Natalii Gall[4]
Analiza[edytuj]
Opowiadanie zaliczane jest do fantastyki grozy (horroru)[2] i jest jednym z najbliższych, jeśli nie najbliższym, temu gatunkowi utwórów Sapkowskiego[3]. Opowiadanie ma także pewne drugorzędne cechy gatunku fantasy; sam Sapkowski zwrócił uwagę na swoją inspirację Wodnikowym Wzgórzem i „zwierzęcym... genre’m fantasy”[3].
Jan Ratuszniak zwrócił uwagę na motywy krytyki ery PRL-u, a także nieefektywnych i skorumpowanych ośrodków władzy (specyficznie, policji). Sam Sapkowski opisał opowiadanie jako koncentrujące się na motywie degeneracji jednostek, widocznych w każdym systemie – tutaj, w Polsce zarówno przed jak i po transformacji ustrojowej[2].
Opowiadanie nawiązuję do baśni braci Grimm, Muzykanci z Bremy[3]. Według Ucherek, motywem przewodnim opowiadania są prawa zwierząt, czy prościej, złe traktowanie zwierząt przez ludzi (taki epizod, zaobserwaony przez Sapkowskiego w rzeczywistości, był także inspiracją do powstania samego utworu[2]). W przypadku struktury utworu, wedlug Ucherek Sapkowski wykorzystuję tradycjną „strukturę odkrywania” – czytelnik stopniowo wprowadzany jest w świat grozy, przechodząc do niego ze świata codziennego; a bohaterowie są traktowani brutalnie i w większości skazani na porażkę, udrękę i śmierć.
Przypisy[edytuj]
- ↑ 1,0 1,1 Muzykanci. W: Andrzej Sapkowski Zone by John MacKanacky [on-line]. 2017-03-11. [dostęp 2024-11-10].
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Jan Ratuszniak, Ocena przemian społecznych i ekonomicznych lat 90. XX w. w twórczości Kira Bułyczowa oraz Andrzeja Sapkowskiego [w:] Elżbieta Tomasi-Kapral, Dorota Utracka, Stowarzyszenie Mosty Europy (red.), Między nostalgią a ironią: pamięć reżimu komunistycznego w dialogu międzykulturowym, Łódź: Ibidem, 2018, s. 180, ISBN 978-83-62331-33-8 [dostęp 2024-11-14].
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Dorota Ucherek, Ile horroru w fantasy, ile fantasy w horrorze? Groza w twórczości Andrzeja Sapkowskiego [w:] Groza w kulturze polskiej, Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej Trickster, 7 lutego 2016, s. 171-193, ISBN 978-83-64863-04-2 [dostęp 2024-11-14] (pol.).
- ↑ Nagroda Fundacji Literackiej im. Natalii Gall. „Dekada Literacka”, s. 3, 1991-11-16.
This article "Muzykanci (opowiadanie)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Muzykanci (opowiadanie).
