Pandemia COVID-19 w Kirgistanie
| ||
 Mapa prezentująca zarażenia na COVID-19 w Kirgistanie 1–9 potwierdzonych przypadków 10–99 potwierdzonych przypadków 100-999 potwierdzonych przypadków 1000-9999 potwierdzonych przypadków 10000-99999 potwierdzonych przypadków | ||
| Choroba | COVID-19 | |
| Wirus | SARS-CoV-2 | |
| Lokalizacja |  Kirgistan
| |
| Pierwsze wystąpienie | Rejon Suzak | |
| Data wystąpienia | od 18 marca 2020 (1721 dni temu) | |
| Potwierdzone przypadki | 85 619[1] | |
| Ofiary śmiertelne | 1446[1] | |
| Strona internetowa | ||
Pandemia COVID-19 w Kirgistanie – pandemia zachorowań na ostrą zakaźną chorobę układu oddechowego COVID-19 wywoływaną przez wirusa SARS-CoV-2. Pierwsze trzy przypadki zachorowań na terenie Kirgistanu odnotowano 18 marca 2020 roku.
Rozwój zakażenia[edytuj]
Pierwsze trzy przypadki zostały potwierdzone 18 marca u trzech osób powracających z pielgrzymki z Arabii Saudyjskiej będących mieszkańcami rejonu Suzak. Informację tę ogłosił ówczesny minister zdrowia Kirgistanu Kosmosbek Czołponbajew na specjalnie ogłoszonej konferencji. Dodatkowo poinformował o wykryciu wirusa u Kirgiza przebywającego na terytorium Arabii[2].
30 marca wykryto pierwsze trzy przypadki osób wyleczonych z infekcji wirusem – byli to mieszkańcy obwodu dżalalabadzkiego (dwie kobiety oraz jeden mężczyzna)[3].
Pierwszy przypadek zgonu miał miejsce 2 kwietnia, kiedy umarł 61-letni mieszkaniec rejonu Nookat. Wcześniej przebywał za granicą i przed hospitalizacją odbywał samoizolację. Leczony był w szpitalu w Nookat. Denat obciążony był wieloma chorobami współistniejącymi - m.in. chorował na cukrzycę. Pochowany został tego samego dnia. Według zapewnień rzecznika prasowego komendantury rejonów Nookatskiego oraz Karasuujskiego Dżenisza Aszirbajewa ceremonia pogrzebowa spełniała wszystkie wymogi sanitarne oraz odbyła się pod nadzorem policji[4][5][6]. Kolejną ofiarą wirusa był 80-letni mężczyzna, który również powrócił z zagranicy. Zgon nastąpił 4 kwietnia w tym samym szpitalu. Bezpośrednią przyczyną zgonu był zawał mięśnia sercowego[7].
Pierwsze informacje dotyczące zarażeń wśród personelu medycznego zostały podane 4 kwietnia przez przedstawiciela ministerstwa ochrony zdrowia Kasymbjeka Mambjetowa - chorych było dziewięcioro lekarzy[8]. Liczba zarażonych pracowników ochrony zdrowia 19 kwietnia osiągnęła liczbę 134 osób (liczba potwierdzonych wszystkich przypadków na ten dzień do 554 osoby)[9].
Wpływ na życie religijne[edytuj]
14 marca w Biszkeku odbyło się zebranie rady ulemów, podczas którego zostały przyjęte ograniczenia skierowane do wyznawców islamu, m.in.: zakaz odbywania masowych zebrań w meczetach, ograniczyć daawat, a także unikanie pozdrawiania się poprzez podanie ręki[10]. Przeprowadzona została również w obrębie meczetów dezynfekcja[11]. Mufti Kirgistanu Maksat adży Toktomuszew wystosował odezwę w formie filmiku online, w której poprosił wszystkich muzułmanów o odmawianie Salatu w gronie rodziny, a w czasie Ramadanu spożywanie Iftaru w domu[12].
Od 22 marca podjęto decyzję o czasowym zawieszeniu sprawowania liturgii w katolickich parafiach na terytorium Kirgistanu[13]. Pierwsza Msza Święta została ponownie koncelebrowana 3 maja[14]. Wierni Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego mieli możliwość 18 kwietnia obejrzenia na kanale Piramida transmisji wielkanocnej liturgii z soboru Zmartwychwstania Pańskiego w Biszkeku[15]. W związku z ograniczeniem dostępu do świątyń patriarcha Cyryl I pozwolił na tradycyjne poświęcenie posiłków w warunkach domowych[16].
Wprowadzone restrykcje prawne[edytuj]
Jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zakażonych z dniem 16 marca zamknięte zostały wszystkie szkoły oraz uczelnie wyższe na terytorium Kirgistanu[17]. Od 17 marca wprowadzono ograniczenia co do wydarzeń masowych – zabronione zostały te, w których uczestniczyłoby ponad 50 osób[18]. 18 marca, po wykryciu pierwszych zakażeń w rejonie Suzak wprowadzony został stan sytuacji nadzwyczajnej polegający m.in. na zakazie wjazdu oraz wyjazdu z regionu[19].
Od 19 marca zostały czasowo zamknięte granice republiki[20]. Podjęto również decyzję o przeniesieniu terminu planowanego spisu ludności o miesiąc – ma się on odbywać od 23 kwietnia do 1 maja[21]. Następnego dnia zamknięte zostały przedszkola[17] oraz wprowadzony został stan sytuacji nadzwyczajnej w rejonie Nookat[22]. 21 marca w godzinach przedpołudniowych stan sytuacji nadzwyczajnej wprowadzony został również w Rejonie Batkeńskim[23]. Pod koniec dnia pierwszy wice-premier Kubanbek Boronow poinformował o wprowadzeniu tego stanu na terenie całego kraju z dniem 22 marca[24].
24 marca prezydent Sooronbaj Dżeenbekow skierował do Rady Najwyższej ustawę o wprowadzeniu stanu wyjątkowego do 15 kwietnia w miastach: Biszkek, Osz oraz Dżalalabad, rejonie Nookat oraz Karasuu oszyńskiego obwodu, a także rejonie Suzak w dżalalabadzkim obwodzie[25]. Tego samego dnia ustawa została przegłosowana przez deputowanych[26]. Następnie zdecydowali o czasowym zawieszeniu działalności Rady Najwyższej i wyjechali do swoich wyborców, aby pomagać im w walce z chorobą[27]. Postanowienie to wywołało oskarżenia o złamanie 25 artykułu kirgiskiej konstytucji, który mówi, że w czasie trwania stanu wyjątkowego niedopuszczalne jest zawieszanie prac Rady (zbierała się jedynie w trybie nadzwyczajnym)[28][29].
30 marca zapowiedziano wprowadzenie od 8 kwietnia nauczania na odległość – miałoby ono odbywać się na dwóch kanałach telewizyjnych: Balastan dla uczniów klas 1–4 oraz przedszkolaków oraz Ilim Bilim dla uczniów klas 5–11. Lekcje wideo będą transmitowane w języku kirgiskim oraz rosyjskim. W projekcie ma wziąć udział ponad 200 nauczycieli[30].
Ostatniego dnia marca komendant Biszkeku Ałmazbjek Orozalijew wydał dekret, w którym znacząco ograniczył możliwości poruszania się mieszkańców stolicy. Zabronione zostało między innymi poruszanie się prywatnym transportem (z wyjątkiem m.in.: pracowników jadących do miejsc zatrudnienia, których działalność została wpisana do specjalnego spisu komendanta miasta) oraz zbieranie się w grupy liczące ponad trzy osoby (z wyjątkiem członków jednej rodziny)[31]
1 kwietnia zostali odwołani ze swoich stanowisk wice-premier Ałtynaj Omurbekow oraz minister ochrony zdrowia Kosmosbjek Czołponbajew. Miało to miejsce po tym jak dzień wcześniej Rada Bezpieczeństwa Kirgistanu zarekomendowała premierowi wyciągnięcie konsekwencji wobec członków rządu odpowiedzialnych za przedostanie się, a następnie rozprzestrzenianie się koronawirusa w Kirgistanie. Podobną krytykę wyraził na posiedzeniu Rady prezydent kraju[32][33]. Tego samego dnia powołani zostali: na stanowisko wice-premiera Ajdę Dżekszenbajewną (Respublika-Ata Dżurt), a na stanowisko ministra ochrony zdrowia Sabirdżana Abdikarimowa (ówczesny dyrektor Republikańskiego centrum podlegających kwarantannie i szczególnie niebezpiecznych infekcji)[34].
Parlamentarny Komitet do spraw praworządności, walki z przestępczością i przeciwdziałania korupcji pod kierownictwem Natalii Nikitjenko 4 kwietnia ogłosił, że uruchamia specjalną elektroniczną pocztę, na którą obywatele będą mogli zgłaszać swoje zażalenia na działania organów państwowych, samorządów oraz osób zajmujących stanowiska kierownicze. Działania te miałby „zapewnić bardziej efektywny i nieprzerwany kontakt w obywatelami w czasie trwania nadzwyczajnej sytuacji”[35].
W celu zapobieżenia szerzenia się zakażenia w szeregach Sił Zbrojnych Kirgistanu Sooronbaj Dżeenbekow zdecydował o anulowaniu wcześniej wydanych dekretów o przeniesieniu w rezerwę obecnych rekrutów oraz o planowanym na marzec i maj poborze[36].
14 kwietnia z inicjatywy deputowanych Gjulszat Asyłbajewy (Önügüü-Progres), Natalii Nikitjenko (Ata Meken) oraz Alfii Samigułłinewy (SDPK) pod obrady Dżogorku Kengesz wniesiony został projekt ustawy wprowadzający zmiany w ustawie „O statusie pracownika ochrony zdrowia”, zakładający m.in.: zorganizowanie ze środków budżetu państwa darmowego transportu do pracy i z powrotem, obowiązek wyposażenia w środki ochrony osobistej, wprowadzenie dodatkowego sześciomiesięcznego urlopu po zakończeniu epidemii, a także szereg rekompensat wypłacanych w przypadku zakażenia oraz śmierci z powodu COVID-19[37].
Pierwszy wice-premier Kubatbek Boronow 13 kwietnia wystąpił do prezydenta z propozycją przedłużenia obowiązywania stanu wyjątkowego[38]. Następnego dnia poparcie dla tego wniosku wyrazili toraga Dastanbek Dżumabekow oraz premier Muchammetkałyj Abułgazijew[39]. Jeszcze tego samego dnia Dżeenbekow podpisał projekt ustawy o przedłużeniu stanu wyjątkowego do 30 kwietnia[40] oraz projekt ustawy o objęciu tym stanem Narynu oraz rejonu Atbaszy[41], które następnego dnia zostały przyjęte przez parlament[42][43].
Wpływ na gospodarkę[edytuj]
25 marca wprowadzono pierwsze ułatwienia podatkowe – przedłużono czas składania deklaracji podatkowych do 1 września 2020 roku, zaniechano przeprowadzanie kontroli skarbowych oraz zawieszono już trwające, a także wydłużono do 1 lipca termin obowiązkowego wystawiania elektronicznych faktur, elektronicznych listów przewozowych na produkty ropopochodne oraz pilotażu wdrażania wirtualnych kas fiskalnych[44].
31 marca Euroazjatycka Ekonomiczna Komisja działająca przy Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej wprowadziła do 30 czerwca zakaz wywozu szeregu produktów (m.in.: ryżu, prosa, mąki) z krajów będących jej członkami[45].
Wice-premier Erkin Asrandijew ogłosił 7 kwietnia wdrożenie krótkoterminowej tarczy antykryzysowej, której głównymi założeniami mają być: zapewnienie nieprzerywanych dostaw produktów spożywczych, wprowadzenie ulg dla przedsiębiorców (na trzy miesiące w zakresie podatków, opłat socjalnych oraz usług komunalnych) oraz gromadzenie środków na pomoc przedsiębiorcom. Zaznaczył jednocześnie, że państwo nie jest w stanie całkowicie zawiesić wszystkich opłat oraz oprocentowań kredytów. Zapowiedział również rozpoczęcie prac nad drugim oraz trzecim pakietem pomocowym, które miałby mieć charakter długoterminowy[46].
Skala międzynarodowej pomocy udzielonej Kirgistanowi została podsumowana 9 kwietnia przez pierwszego zastępcę ministra spraw wewnętrznych Nurłana Nijazalijewa. Wynosiła ona na ten dzień: 120 mln dolarów od Międzynarodowego Funduszu Walutowego, 550 tysięcy dolarów od rządu Niemiec, 11 milionów dolarów od Islamskiego Banku Rozwoju oraz 200 tysięcy dolarów od Azjatyckiego Banku Rozwoju[47].
Zobacz też[edytuj]
Przypisy[edytuj]
- ↑ 1,0 1,1 COVID-19 Map (ang.). Johns Hopkins Coronavirus Resource Center.
- ↑ Екатерина Улитина, В Кыргызстане выявили три случая заражения коронавирусом, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 18 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Коронавирустан сакайган алгачкы бейтаптар, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги, 30 marca 2020 [dostęp 2020-03-30] (kirg.).
- ↑ Екатерина Улитина, В Кыргызстане умер первый пациент с коронавирусом, ЗАО "Издательский дом "Вечерний Бишкек", 3 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-04] (ros.).
- ↑ Дастан Үмөтбай, Ноокаттагы өлүмдүн чоо-жайы толук айтыла элек, Азаттык үналгысы, 3 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-04] (kirg.).
- ↑ Первая смерть от коронавируса в Кыргызстане — умер пациент в Ноокате, Sputnik, 3 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-04] (ros.).
- ↑ Бакыт Басарбек, В Кыргызстане скончался еще один пациент с коронавирусом, ЗАО "Издательский дом "Вечерний Бишкек", 4 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-13] (ros.).
- ↑ В Кыргызстане коронавирусом заразились 9 врачей, Радио Азаттык, 4 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-04] (ros.).
- ↑ В Кыргызстане количество медиков, заразившихся COVID-19, достигло 134 человек, Радио Азаттык, 19 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (ros.).
- ↑ В Кыргызстане ввели запрет на массовые мероприятия в мечетях, Кабар, Biszkek , 14 marca 2020 [dostęp 2020-05-04] (ros.).
- ↑ Бүгүндөн тарта республикадагы бардык мечиттерди, диний окуу жайларды дезинфекциялоо иштери башталды, Кыргызстан Мусулмандарынын дин башкармалыгынын расмий Интернет баракчасы, 11 marca 2020 [dostęp 2020-05-04] (kirg.).
- ↑ Екатерина Улитина, Муфтий КР призвал мусульман во время поста Орозо соблюдать карантин (видео), ЗАО "Издательский дом "Вечерний Бишкек", 16 kwietnia 2020 [dostęp 2020-05-04] (ros.).
- ↑ Anthony James Corcoran, Слава Иисусу Христу!, Католическая Церковь Кыргызстана, 22 marca 2020 [dostęp 2020-05-02] (ros.).
- ↑ Воскресная, Св. Месса, 03.05.2020, Католическая Церковь Кыргызстана, 2 maja 2020 [dostęp 2020-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-02] (ros.).
- ↑ 18 апреля в 23:30 начнется прямая трансляция Пасхального богослужения из Свято-Воскресенского кафедрального собора города Бишкек, Русская Православная Церковь. Бишкекская и Кыргызстанская епархия, 18 kwietnia 2020 [dostęp 2020-05-02] (ros.).
- ↑ О благословении куличей и пасх в домашних условиях, Русская Православная Церковь. Бишкекская и Кыргызстанская епархия, 18 kwietnia 2020 [dostęp 2020-05-02] (ros.).
- ↑ 17,0 17,1 Оксана Гут, Завтра, 20 марта, детсады Кыргызстана закрываются на карантин, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 18 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, В Кыргызстане закроют крупные кафе и рестораны из-за коронавируса, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 17 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ В Сузакском районе Джалал-Абадской области вводится режим ЧС из-за коронавируса, 18 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Оксана Гут, Временный запрет на въезд иностранцев в Кыргызстан вводится с 19 марта, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 8 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ В Кыргызстане переносят сроки переписи населения и жилищного фонда, Радио Азаттык, 19 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Оксана Гут, Объявлен режим ЧС в Ноокатском районе: Въезд и выезд для граждан ограничен, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 20 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, В Баткенском районе введен режим ЧС, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 21 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ В Кыргызстане 22 марта начинает действовать режим ЧС, Радио Азаттык, 21 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Бакыт Басарбек, В Бишкеке, Оше и ряде районов КР вводится чрезвычайное положение, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 24 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Жогорку Кенеш утвердил указы президента о введении чрезвычайного положения, Радио Азаттык, 24 marca 2020 [dostęp 2020-03-24] (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, Работа ЖК приостановлена. Депутаты будут „встречаться с избирателями”, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 24 marca 2020 [dostęp 2020-03-26] (ros.).
- ↑ Александр Тузов, Все должны заниматься своими прямыми обязанностями. Кроме депутатов ЖК?, ЗАО "Издательский дом "Вечерний Бишкек", 8 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-13] (ros.).
- ↑ Өзгөчө абалдын шартында колдонулуучу чаралар [w:] Konstytucja Kirgistanu, 25-статья, Улуктук маалыматтардын борборлоштурулган банкы Кыргыз Республикасынын Юстиция Министрлиги [dostęp 2020-04-13], Cytat: Өзгөчө абалдын убагында Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин заседаниелерин токтотууга жол берилбейт (kirg.).
- ↑ Билим берүү жана илим министрлиги видеосабактарды тартууну улантып жатат, Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги, 30 marca 2020 [dostęp 2020-04-01] (kirg.).
- ↑ Екатерина Улитина, В Бишкеке запретили пользоваться личным транспортом, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 31 marca 2020 [dostęp 2020-04-04] (ros.).
- ↑ Совбез предложил наказать отдельных членов кабмина за недостаточную работу по борьбе с коронавирусом, Радио Азаттык, 31 marca 2020 [dostęp 2020-04-01] (ros.).
- ↑ Алтынай Омурбекова и Космосбек Чолпонбаев освобождены от министерских должностей, Радио Азаттык, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-01] (ros.).
- ↑ Жогорку Кеңеш Аида Исмаилова менен Сабиржан Абдикаримовдун талапкерлерлигин колдоду, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-04] (kirg.).
- ↑ Жогорку Кеңештин тармактык комитети даттанууларды кабыл алуу үчүн атайын электрондук почта ачты, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши, 4 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-04] (kirg.).
- ↑ Запаска бошотуу жана жазгы мөөнөөттүү аскердик жана альтернативдик кызматтарга чакыруу токтотулду, Кыргыз Республикасынын Президентинин расмий Интернет сайты, 6 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-13] (kirg.).
- ↑ Гюльшат Асылбаева, Наталья Никитенко, Альфия Самигуллина, «Медицина кызматкеринин статусу жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамына өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу» Мыйзамдын долбоору, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши, 14 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-28] (kirg.).
- ↑ Президенту предложили рассмотреть вопрос о продлении чрезвычайного положения, Радио Азаттык, 13 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (ros.).
- ↑ Оксана Гут, Премьер-министр и торага ЖК выступили за продление режима ЧП, ЗАО "Издательский дом "Вечерний Бишкек", 14 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (ros.).
- ↑ Екатерина Улитина, Президент подписал указ о продлении режима ЧП до 30 апреля, ЗАО "Издательский дом "Вечерний Бишкек", 14 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (ros.).
- ↑ Сооронбай Жээнбеков, Подписан Указ «О введении чрезвычайного положения на территории города Нарын и Ат-Башинского района Нарынской области Кыргызской Республики», 14 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (ros.).
- ↑ Дастанбек Джумабеков, 2020-жылдын 15-апрелиндегы № 3666-VI “Кыргыз Республикасынын Президентинин айрым чечимдерине өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Президентинин 2020-жылдын 14-апрелиндеги № 71 Жарлыгын бекитүү тууралуу, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (kirg.).
- ↑ Дастанбек Джумабеков, 2020-жылдын 15-апрелиндегы № 3667-VI “Кыргыз Республикасынын Нарын облусунун Нарын шаарынын жана Ат-Башы районунун аймагында өзгөчө абал киргизүү жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Президентинин 2020-жылдын 14-апрелиндеги № 72 Жарлыгын бекитүү тууралуу, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-19] (kirg.).
- ↑ Екатерина Улитина, Важная новость для бизнеса! Приостановлены все налоговые проверки, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 25 marca 2020 [dostęp 2020-03-26] (ros.).
- ↑ Евгений Денисенко, Из ЕАЭС запретили вывоз муки, риса и других продуктов, ЗАО „Издательский дом „Вечерний Бишкек”, 1 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-01] (ros.).
- ↑ Мария Орлова, Правительство утвердило антикризисный план и ищет средства для поддержки бизнеса, 7 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-13] (ros.).
- ↑ МИД отчитался о помощи, выделенной Кыргызстану международными донорами, 9 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-13] (ros.).
| ||||||||||||||||||||||||||||
This article "Pandemia COVID-19 w Kirgistanie" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Pandemia COVID-19 w Kirgistanie.
