Prześladowania Polaków na Białorusi
 |
Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie aktualizacje do tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji. |
Prześladowania Polaków na Białorusi - element prześladowań politycznych prowadzonych przez reżim Aleksandra Łukaszenki po sfałszowanych wyborach prezydenckich w 2020 roku i protestach społecznych.
Kontekst[edytuj]
Sytuacja polskiej mniejszości narodowej na Białorusi przed 2020 rokiem była dość trudna. Polacy niechętnie odnosili się do polityki Łukaszenki oraz linii ideologicznej władz. W 2005 roku dokonano próby rozbicia największej organizacji polskiej - Związku Polaków na Białorusi (ZPB), którego majątek i część struktury przejęli zainstalowani przez władze lojalni działacze i urzędnicy. Pomimo ograniczeń i przeszkód stawianych przez aparat reżimowy, działacze ZPB skupieni wokół Andżeliki Borys kontynuowali działalność nieformalnie[1]. Stabilną sytuację udało się zachować innej organizacji - Polskiej Macierzy Szkolnej, która była uznawana przez władze reżimowe jednocześnie współpracując z władzami i organizacjami polskimi.
Prześladowania[edytuj]
W marcu władze białoruskie postawiły zarzuty uczestnikom uroczystości upamiętniającej żołnierzy wyklętych w szkole prowadzonej przez Brzeskie Forum Inicjatyw Lokalnych pod przewodnictwem Anny Paniszewy. Według reżimu w trakcie uroczystości gloryfikowano postać Romulada Rajsa (partyzanta polskiego podziemia odpowiedzialnego za zbrodnie na cywilnej ludności białoruskiej). Ambasada RP w Mińsku, której przedstawiciel uczestniczył w uroczystości zaprzeczyła, by uczestnicy gloryfikowali (a nawet wspominali) postać Rajsa[2]. Działaczka została aresztowana, zaś prowadzoną przez nią szkołę - zamknięto. Następnie represje, pod zarzutem wzniecania nienawiści i rehabilitacji faszymu, spadły na działaczy ZPB: Andżelikę Borys, Andrzeja Poczobuta, Irenę Biernacką i Marię Tiszkowską.
W czerwcu 2020 roku Biernacka, Tiszkowska i Paniszewa zostały zwolnione i deportowane do Polski[3].
Równolegle reżim podjął działania przeciwko polskim szkołom społecznym[4]. Minister oświaty Białorusi uzasadniał[5]:Prywatne przedszkola i szkoły półlegalne pod auspicjami indywidualnych przedsiębiorców, stowarzyszeń publicznych lub wyznaniowych były w większości wykorzystywane do celów politycznych, stały się rozsadnikami kolorowej rewolucji. A ich pracownicy i liderzy znaleźli się w destrukcyjnych organizacjach na różnych poziomach. Pojawiły się naciski na polską młodzież i ich rodziców, a także na Polską Macierz Szkolną[6]. Zagrożone są także jedyne dwie szkoły państwowe z polskim językiem nauczania.
Kontrolowane przez władze media prowadzą agresywną antypolską propagandę[7].
W grudniu 2021 portal ZPB znadniemna.pl został uznany przez reżim za „ekstremistyczny”[8].
Stanowisko reżimu[edytuj]
Alaksandr Łukaszenka odnosząc do „kwestii polskiej” powiedział[9]. Jeszcze raz chcę powiedzieć władzom Polski: tak, niemało żyje u nas Polaków. Ale to są nasi Polacy. Ich ojczyzną jest Białoruś. Oni tu żyją, ich dzieci żyją i będą żyć. Kto chce wyjechać, tego nie zatrzymujemy i zatrzymywać nie będziemy. Ale ci, którzy mieszkają u nas to obywatele Białorusi, to nasi Polacy
Stanowisko polskiego parlamentu[edytuj]
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w przyjętej rezolucji posłowie potępili prześladowanie Polaków na Białorusi[10]: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża sprzeciw wobec brutalnej kampanii represji rozpętanej przez władze białoruskie przeciw obywatelom Białorusi narodowości polskiej pragnącym prowadzić działalność kulturalno-oświatową i pielęgnować tradycje narodowe.
Reakcje międzynarodowe[edytuj]
Unia Europejska:„Wzywamy Białoruś do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia pani Andżeliki Borys i pana Andrzeja Poczobuta oraz wszystkich obecnie przetrzymywanych więźniów politycznych” – napisał w oświadczeniu szef europejskiej dyplomacji Josep Borrell. Komisja Europejska w oświadczeniu napisała: „Oczekujemy, że Białoruś dotrzyma swoich międzynarodowych zobowiązań w zakresie ochrony mniejszości narodowych oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Wzywamy białoruskie władze do natychmiastowego uwolnienia pani Borys i pana Poczobuta”[11].
Stany Zjednoczone: „Odnotowaliśmy wzrost działań wymierzonych przeciwko polskim dyplomatom oraz szerzej polskiej mniejszości na Białorusi, co jest całkowicie nie do przyjęcia ” - oświadczył rzecznik Departamentu Stanu[12].- „Rewizje, przesłuchania i areszty to bezpodstawne represje, których ofiarą padli ostatnio nauczyciele polskich szkół, członkowie, działacze i sympatycy ZPB. Prześladowania i aresztowania stanowią ewidentny przejaw łamania praw człowieka oraz elementarnych norm prawa międzynarodowego. Wyrażamy swoją pełną solidarność z Polakami na Białorusi, potępiamy działania władz białoruskich wobec naszych Rodaków, apelujemy o natychmiastowe zaprzestanie represji i żądamy niezwłocznego uwolnienia działaczy ZPB.” - napisali we wspólnym oświadczeniu liderzy Związku Polaków na Ukrainie i Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie[13]. Solidarność z represjonowanymi wyraziły także m.in. Rada Polonii Świata[14] oraz organizacje polonijne z Danii[15] i Niemiec[16].
Źródła[edytuj]
- Rugowanie polskości - raport Ośrodka Studiów Wschodnich (pol.)
- Andżelika Borys w więzieniu (biał.)
- Andżelika Orechwo o prześladowaniach (pol.)
- Alexander Lukashenko plays the Poland card and ratchets up tensions with Warsaw (ang.)
- Związek Polaków na Białorusi głównym wrogiem reżimu (pol.)
- Rodzice bronią polskiej szkoły w Grodnie (biał.)
- Łukaszenka: Rzeczpospolita to okres polskiej okupacji Białorusi (biał.)
- Białoruś: polska mniejszość kozłem ofiarnym (pol.)
Przypisy[edytuj]
- ↑ Próżne obietnice Łukaszenki, naciski i wrogie przejęcie. Historia Związku Polaków na Białorusi. belsat.eu.
- ↑ Anna Paniszewa, znana w Białej Podlaskiej działaczka, nadal w areszcie na Białorusi. Polska dyplomacja interweniuje. dziennikwschodni.pl.
- ↑ MSZ: Biernacka, Tiszkowska i Paniszewa są w Polsce. rp.pl.
- ↑ Zmasowany nalot prokuratury na polskie szkoły na Białorusi. kresy24.pl.
- ↑ Łukaszenka likwiduje polskie szkoły społeczne na Białorusi. „To rozsadniki kolorowych rewolucji”. znadniemna.pl.
- ↑ Białoruskie władze nakładają haracz na największą na Białorusi niepubliczną polską szkołę. belsat.eu.
- ↑ Antypolska ofensywa propagandowa Białorusi. ies.lublin.pl. [dostęp 2022-01-09].
- ↑ Znadniemna.pl uznano za portal ekstremistyczny! Reżim boi się wolnego słowa Polaków w Internecie. znadniemna.pl.
- ↑ „To nasi Polacy”. Łukaszenka odpowiada Warszawie. znadniemna.pl.
- ↑ Uchwała Sejmu ws. prześladowania Polaków na Białorusi. sejm.gov.pl.
- ↑ Szef unijnej dyplomacji i Komisja Europejska wzywają Białoruś do uwolnienia Polaków. tvn24.pl.
- ↑ Departament Stanu USA wzywa Białoruś do uwolnienia Andżeliki Borys. radiozet.pl.
- ↑ WSPÓLNE OŚWIADCZENIE ZWIĄZKU POLAKÓW UKRAINY i FEDERACJI ORGANIZACJI POLSKICH NA UKRAINIE W ZWIĄZKU Z SYTUACJĄ NA BIAŁORUSI. z-p-u.org.
- ↑ OŚWIADCZENIE Rady Polonii Świata w sprawie aresztowania Andżeliki Borys. wspolnotapolska.org.pl.
- ↑ Federacja "Polonia" do Związku Polaków na Białorusi. federacja-polonia.dk.
- ↑ Niemiecka Polonia protestuje przeciwko aresztowaniu Prezesa i członków Związku Polaków na Bialorusiu. wspolnotapolska.org.
This article "Prześladowania Polaków na Białorusi" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Prześladowania Polaków na Białorusi.
