Ratownik obywatelski

Ratownik obywatelski - to każdy obywatel, który w miarę posiadanych kompetencji i umiejętności, wyraża gotowość i podejmuje działanie zmierzające do uratowania życia i zdrowia ludzkiego.

Ratownicy obywatelscy w Polsce[edytuj]

Informacje podstawowe[edytuj]

Działające na terenie całego kraju różnego rodzaju jednostki poszukiwawczo-ratownicze, jednostki ratownictwa specjalistycznego, jednostki operacyjno-techniczne czy jednostki ratowniczo-gaśnicze skupiają osoby, które dobrowolnie i zazwyczaj w formie wolontariatu interweniują w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia, tworząc tym samym sieć ratownictwa obywatelskiego. Ratownikami obywatelskimi są również m.in. strażacy OSP, którzy na co dzień dobrowolnie podejmują akcje ratownicze w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, są nimi członkowie licznych organizacji ratowniczych, jak i każdy obywatel, który udziela pierwszej pomocy człowiekowi znajdującemu się w stanie zagrożenia zdrowia i życia.

Rys historyczny[edytuj]

Pojęcie ratownika obywatelskiego zostało po raz pierwszy użyte przez dr. n. med. Jacka Siewierę podczas podsumowania wniosków z katastrofy zawalenia się dachu Hali Międzynarodowych Targów Katowickich w 2006 roku, gdzie ratownicy obywatelscy wraz z ratownikami medycznymi udzielali pierwszej pomocy. Ratownicy obywatelscy udzielali pomocy również podczas katastrofy kolejowej pod Szczekocinami w 2012 roku, po nawałnicy, która zniszczyła obóz harcerski w Suszku i w wielu innych zdarzeniach masowych. Termin Ratownik Obywatelski był również wielokrotnie używany przez dr. n. med. Jacka Siewierę podczas konferencji Safe Tech Forum 2021.

Ratownicy obywatelscy w Polsce[edytuj]

Aktualnie w Polsce ratownicy obywatelscy nie są zarejestrowani w żadnej wspólnej bazie, natomiast stanowią ogromną grupę ludzi chętnych i przygotowanych do udzielania pierwszej pomocy.

Według raportu NIK^[1] w I połowie 2020 roku w jednostkach ochrony przeciwpożarowej włączonych do KSRG w dyspozycji systemu było ogółem 134 299 ratowników, w tym:

PSP – 29 678 zawodowych strażaków,
OSP – 103 848 członków OSP spełniających wymagania bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych.

W polskiej Policji według stanu na dzień 1 maja 2021 roku służyło 97 921^[2] policjantów.

Podobnie jak w wielu innych krajach europejskich, ratownictwo górskie w Polsce oparte jest głównie na ochotnikach.

Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe składa się z ośmiu grup^[3]:

Bieszczadzkiej,
Podhalańskiej,
Jurajskiej,
Beskidzkiej,
Krynickiej,
Sudeckiej,
Karkonoskiej,

W których łącznie służbę ratowniczą pełni 824 ratowników ochotników i 123 ratowników zawodowych.

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe ma 281 ratowników, w tym 240 to ochotnicy (dane z 2020 r.). Liczba ratowników wodnych jest trudna do oszacowania. Oprócz ratowników będących członkami jednostek współpracujących z systemem PRM, istnieje duża liczba osób posiadających umiejętności z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy KPP, ale nie związanych z żadną organizacją, bądź też realizujących swoje uprawnienia w ramach zakładów pracy czy stowarzyszeń, nie wpisanych do rejestru jednostek współpracujących.