Stefan Dorna

Stefan Dorna (ur. 1947) – żołnierz Wojska Polskiego, sprawca zbrodni w czeskim Jiczynie we wrześniu 1968.

Życiorys[edytuj]

Z zawodu ślusarz. Jako 21-letni szeregowiec 8 Drezdeńskiego pułku czołgów uczestniczył w interwencji zbrojnej państw członków Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. W późnych godzinach wieczornych 7 września 1968 w okolicy skrzyżowania Na Letné w centrum Jiczyna, będąc pod wpływem alkoholu, napastował młodą kobietę. Kiedy mieszkańcy miasteczka ruszyli na pomoc, w napadzie szału zaczął strzelać do nich z „kałasznikowa”. Zmieniając magazynki wystrzelił w sumie 74 pociski. Dwie osoby zginęły na miejscu: 24-letni Jaroslav Veselý oraz 56-letnia Zdenka Klimešová, a kilka lub kilkanaście innych zranił (w tym dwóch swoich kolegów z jednostki: Zdzisława Kowalskiego i Zygmunta Zapasę). Rozbrojony przez innych polskich żołnierzy, został zatrzymany i jeszcze tego samego dnia przewieziony przez granicę do aresztu w Kłodzku. Mimo próśb ze strony władz czechosłowackich nie został im wydany.

W akcie oskarżenia, oprócz morderstwa i usiłowania morderstwa, zarzucono mu także rabunek mienia. 19 października 1968 po procesie w trybie doraźnym przed Wojskowym Sądem Garnizonowym w Zielonej Górze na sesji wyjazdowej w Kłodzku został skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie. Przebywając w celi śmierci, wystąpił do włądz o ułaskawienie. Aktu łaski skazanemu udzieliła w 1969 Rada Państwa, zamieniając mu wyrok na dożywocie. Po wejściu w życie nowego kodeksu karnego w 1970 karę zamieniono na 25 lat pozbawienia wolności. Stefan Dorna za dobre sprawowanie wyszedł na wolność 17 listopada 1983, po 15 latach przebywania w zakładzie karnym. Wrócił do rodzinnej miejscowości, gdzie prowadzi gospodarstwo rolne.

Na miejscu zbrodni w Jiczynie po 1989 stanął pomnik upamiętniający ofiary.

W 1994 reżyser Grzegorz Braun zrealizował dla České televize film dokumentalny Cesta ke křižovatce o tragicznych wydarzeniach z 7 września 1968^[1]. W 2018 reportaż 1968 – tragedia w Jicinie ilustrowany m.in. archiwalnymi zdjęciami filmowymi i fotografiami oraz wypowiedzią Stefana Dorny zrealizowali Monika Mazanek-Wilczyńska i Sebastian Ligarski.