Zofia Stępień (Ratyńska, Bator)
.jpg)
Była więźniarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Artystka malarka.
Urodziła się w 1920 roku w Radomiu. Tam też spędziła dzieciństwo i lata szkolne. Dalszą edukację przerwał jej wybuch wojny. Bardzo szybko zaangażowała się w ruch oporu. Podczas okupacji była łączniczką w podziemnej organizacji Szare Szeregi, która to współpracowała z Armią Krajową i z tego powodu została aresztowana i przez parę miesięcy przesłuchiwano ją i bito na Gestapo w Radomiu, żądając wydania kolegów z organizacji. Nie zdradziła nikogo. W efekcie 3 marca 1943 roku została wywieziona do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie przeżyła prawdziwe piekło będąc tam więziona przez niemal 3 lata. W styczniu 1945 roku razem z tysiącami więźniów w Marszu Śmierci została wyprowadzona pieszo do obozu koncentracyjnego Ravensbrück oraz Neustadt-Glewe na terenie Niemiec.
Tam po kilku tygodniach zastał ja koniec wojny i rozpoczął się znowu długotrwały i bardzo niebezpieczny powrót do Polski. Po prawie 3-letnim okresie gehenny, chorób, głodu i poniżenia znalazła się w końcu w domu w Radomiu, gdzie czekała na nią matka i brat. Bardzo szybko musiała podjąć pracę zarobkową, ponieważ miała na utrzymaniu swoją matkę, która bardzo młodo owdowiała. Po wyjściu za mąż i urodzeniu syna razem z rodziną musiała przeprowadzić się do Krakowa, ponieważ jej mąż dostał tam pracę. I reszta jej życia była związana z Krakowem.
Od dziecka wykazywała wielkie zdolności plastyczne, głównie w dziedzinie rysunku i malarstwa. Od początku pobytu w obozie Auschwitz-Birkenau rysowała portrety współwięźniów, z trudem zdobywając ołówek i papier. Obozowe rysunki i szkice Zofii Stępień są szczególne i wyróżniają się na tle wszystkich innych prac obozowych. Kobiety na jej portretach posiadają bujne fryzury, piękne ubrania, makijaż, czyli to wszystko czego brakowało w obozie i o czym więźniowie marzyli. Jej prace znajdują się w Muzeum Pamięci Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Są świadectwem i dokumentem tamtych złych lat, pamiątką po ludziach, którzy zginęli w tych tragicznych czasach zamordowani bestialsko przez hitlerowców. Jest autorką między innymi słynnego portretu Mali Zimetbaum.
Po wojnie dorobiła się kolejnych dwóch nazwisk po mężach: Ratyńska oraz Bator. Przez cały czas żywo zajmowała się malarstwem należąc do różnych klubów i organizacji artystycznych, jak np. krakowska grupa Charaktery. Brała udział w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych i indywidualnych zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Przez lata swojej aktywności artystycznej namalowała kilkaset obrazów, z których wiele znajduje się w różnych instytucjach, np. w Centrum Zdrowia Dziecka, bądź w rękach prywatnych w kraju i za granicą, nie wspominając o mieszkaniach bliższej i dalszej rodziny.
Nie lubiła publicznie opowiadać o przeżyciach obozowych. Natomiast w gronie rodziny i najbliższych często wspominała te lata grozy. Nie jeździła też do dawnego obozu, natomiast w 1976 roku pojechała wraz z synem i synową do Oświęcimia-Brzezinki aby pokazać im barak, w którym spędziła te lata. Zwiedzać całego obozu nie chciała.
W 1970 roku napisała pamiętnik, którego treść postanowiła jednak udostępnić wyłącznie rodzinie. Zastrzegła, że można go opublikować dopiero po jej śmierci.
Na 2 lata przed śmiercią - w 2017 roku - za namową wnuka, razem z rodziną pojechała jednak do Oświęcimia. Zgodziła się na obecność kamer podczas tej wizyty. Tym razem również pokazywała barak, który już z trudem odnalazła i koję, na której spędziła wiele tragicznych nocy i chwil. Zwiedziła też cały obóz, przypominając sobie tamte czasy i opowiadając wiele tragicznych historii z tamtych czasów.
Po tej wizycie, również na prośbę wnuka, zdecydowała się opowiedzieć przed kamerą o swoich przeżyciach. Z tych opowieści oraz nagrań zrealizowanych podczas wizyty w byłym obozie powstała 3-częściowa seria filmów dokumentalnych.
Zmarła w grudniu 2019 roku, zaledwie pół roku przez setnymi urodzinami.
This article "Zofia Stępień (Ratyńska, Bator)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Zofia Stępień (Ratyńska, Bator).
