Cardolan

Cardolan – kraina ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia. Informacje na jej temat znajdują się w Dodatkach do Władcy Pierścieni. Na mapie Śródziemia dołączonej do Niedokończonych opowieści obszar Cardolanu podpisany został przez Christophera Tolkiena.

W angielskim oryginale – Cardolan
Przekład Marii Skibniewskiej – Cardolan (Kardolan)^[1]
Przekład Jerzego Łozińskiego – Kardolan
Przekład Marii i Cezarego Frąców – Cardolan

Cardolan był jednym trzech królestw powstałych w wyniku podziału Arnoru w 861 roku Trzeciej Ery. Położone było w środkowej części Eriadoru. Granice jego wyznacza Brandywina na zachodzie, rzeka Mitheithel na wschodzie, rzeka Gwathló na południowym wschodzie, Wschodni Gościniec na północy, a na południu morze. W Cardolanie panowała boczna gałąź Linii Północnej (dynastii Isildura), wywodząca się od jednego z synów króla Arnoru Eärendura (średniego?). Cardolan przez kolejne lata rywalizował z pozostałymi państwami, Arthedainem i Rhudaurem. Dochodziło do kolejnych sporów i wojen, toczonych głównie o Wichrowe Wzgórza i wieżę Amon Sûl, w której przechowywano najważniejszy z palantírów Arnoru (Kryształ Amon Sûl).

Stan ten trwał do XIV wieku Trzeciej Ery. Wówczas to ród władców Cardolanu, potomków Isildura, wygasł. Stało się to prawdopodobnie za czasów panowania w sąsiednim Arthedainie Malvegila lub Argeleba I. Władzę objął w państwie nowy władca, zapewne wywodzący się spośród Dúnedainów, który nosił tytuł księcia^[2]. Gdy Argeleb I zaczął rościć sobie pretensje do panowania nad całym Arnorem, Cardolan nie sprzeciwił się temu tak gwałtownie jak Rhudaur i być może nawet uznał zwierzchnictwo Argeleba. Gdy wybuchła wojna Arthedainu z Angmarem (1356 rok) wojska Cardolanu zaczęły wspierać siły pierwszego z tych państw. Przez dłuższy czas oba królestwa wspólnie strzegły granic przed wrogimi najazdami. Jednak w 1409 roku wielka armia Angmaru rozgromiła wojska Arthedainu. Ostatni książę Cardolanu zginął też w tej wojnie, a wróg najechał i straszliwie spustoszył jego państwo. Resztki tamtejszych Dúnedainów ukryły się bądź broniły jeszcze Tyrn Gorthad. Ostatecznie wojska Angmaru zostały zmuszone do odwrotu, lecz Cardolan był bardzo zniszczony i zapewne nie udzielał zbyt wielkiej pomocy Arthedainowi. W końcu państwo to upadło całkowicie i przestało istnieć po Wielkim Morze (1636 – 1637), kiedy to większość tamtejszej ludności zmarła podczas zarazy. Od tego czasu terytorium dawnego królestwa było wyludnione, choć być może nadal istniały tam rozproszone osady. Złe moce Angmaru opanowały zaś obszar Kurhanów i były aktywne aż do końca Trzeciej Ery, a może nawet dłużej.

Podczas Wojny o Pierścień Frodo Baggins wędrując wraz z towarzyszami przez Stary Las i Kurhany przemierzał dawne ziemie Cardolanu. W Czwartej Erze, gdy król Elessar odnowił królestwo Arnoru, tereny cardolańskie zostały włączone pod jego berło i na nowo zasiedlone.

Nazwa Cardolan pochodzi z języka sindarin i być może znaczy Kraj czerwonych wzgórz.

Przypisy[edytuj]

↑ Ta forma występuje w starych wydaniach Władcy pierścieni.
↑ Kwestia kiedy dokładnie wygasła ta dynastia w Cardolanie nie jest do końca jasna. Tematowi temu jest poświęcona krótka dyskusja na forum dyskusyjnym Hobbiton [1]