Czarny charakter

Karykatura stereotypowego czarnego charakteru

Czarny charakter – przewrotny i zły bohater utworu literackiego, komiksowego, scenicznego lub filmowego, często będący kołem zamachowym intrygi.

Można wskazać trzy podstawowe typy schematycznych czarnych charakterów:

Czarny charakter jawny – zarówno widz, jak i główny bohater wiedzą doskonale, kto nim jest.
Czarny charakter niejawny – jedynie widz wie (tzn. jest to jasno ukazane), kto nim jest, ale główny bohater już nie.
Czarny charakter ukryty – widz nie wie (choć czasem może się domyślać), kto nim jest.

Motywy czarnych charakterów są różnorodne. Najczęściej kieruje nimi chęć wzbogacenia się, żądza władzy lub zemsty. Motywem może być również szaleństwo spowodowane traumatycznym wydarzeniem (większość przeciwników Batmana podlega pod ten schemat fabularny), bądź brak wyboru.

W różnych utworach antagoniści głównych bohaterów bardzo różnią się między sobą, jednak niemal zawsze ich wizytówką jest sarkastyczny humor. Bardzo często towarzyszą im pomocnicy, czasem mało inteligentni, innym razem będący groźniejszymi przeciwnikami niż ich szefowie. W kilku filmach (np. w pierwszej i trzeciej części Indiany Jonesa i drugiej i trzeciej części Piratów z Karaibów) jest kilku czarnych charakterów, współpracujących ze sobą i równych sobie. Rzadko są dwa czarne charaktery nie współpracujące ze sobą.

Czasem te same czarne charaktery i ci sami bohaterowie spotykają się częściej niż w jednym utworze. Noszą wtedy miano arcywroga (np. Batman – Joker, Superman – Lex Luthor).