Dominika Lasota
.jpg)
Dominika Lasota (ur. 26 listopada 2001) – polska aktywistka klimatyczna. Związana z międzynarodowym ruchem społecznym Fridays For Future (Młodzieżowy Strajk Klimatyczny)[1][2]. Członkini Rady Konsultacyjnej, utworzonej 1 listopada 2020 przez Ogólnopolski Strajk Kobiet w wyniku polskich protestów z października 2020 r[3][4][5][6]. Współorganizatorka Strajku Kryzysowego przeciwko polityce polskiego rządu 28 październka 2022 roku[7]. Współpracowała z Gretą Thunberg (najbardziej rozpoznawalną liderką młodzieżowych aktywistów) w trakcie COP26 (26. Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) w Glasgow)[8]. Jedna z czterech inicjatorek (wraz z Gretą Thunberg) petycji „Zdrada”, wzywającej polityków i liderów obradujących na COP26 do podjęcia natychmiastowych działań mających na celu powstrzymanie katastrofy klimatycznej[9][10][11]. Według Gazety Wyborczej i The New York Times, wraz z Wiktorią Jędroszkowiak, Dominika Lasota stworzyła „nowy nurt aktywizmu”, który polega na łączeniu kwestii wojny na Ukrainie ze zmianami klimatu[12][13][14].
Edukacja[edytuj]
Dominika Lasota urodziła się 26 listopada 2001 roku[15]. Przez dwa lata (ok. 2018-2019) uczyła się w Anglii w Stonyhurst College dzięki stypendium Towarzystwa Szkół Zjednoczonego Świata (United World School Society) w ramach programu YYGS (Sustainable Development & Social Entrepreneurship)[16][12]. Wyjechała również do Stanów Zjednoczonych na międzynarodowe programy młodzieżowe Camp Rising Sun oraz Yale Young Global Scholars, gdzie dzięki stypendium mogła reprezentować Polskę w programie dotyczącym międzynarodowego przywództwa organizowanym przez Fundację Louisa Augusta Jonasa[17][18]. Zawiesiła studia, żeby skupić się na działalności aktywistycznej[12][19].
Działania na rzecz klimatu[edytuj]
Główne postulaty[edytuj]
Lasota domaga się by Polska natychmiast przestała korzystać z węgla i apeluje o rewolucję energetyczną poprzez rozwój odnawialnych źródeł energii[20][21]. Sama o sobie mówi, że walczy z niesprawiedliwością społeczną i i niedemokratyczną polityką[1]. Uważa, że pandemia pokazała istniejące dysproporcje społeczne związane ze zmianami klimatu[22].
Najważniejsze inicjatywy[edytuj]
Młodzieżowy Strajk Klimatyczny[edytuj]
Lasota jest związana z międzynarodowym ruchem społecznym Fridays For Future (Młodzieżowy Strajk Klimatyczny)[1][2]. W ramach aktywności Młodzieżowego Strajku Klimatycznego prowadziła kampanię przeciwko francuskiej firmie Total Energies, która w 2022 budowała w Ugandzie swój najdłuższy w historii rurociąg[23].
Inicjatywa Wschód[edytuj]
Lasota współtworzy inicjatywę Wschód, której celem jest pokazywanie związków między wojną a kryzysem klimatycznym[24][25]. Działa wraz z aktywistkami i aktywistami ze Wschodniej Europy od początków inwazji Rosji na Ukrainę (2022) na rzecz pełnego unijnego embargo na rosyjskie paliwa kopalne[26][1]. Poprzez łączenie kwestii wojny na Ukrainie ze zmianami klimatu Gazeta Wyborcza stwierdziła, że Lasota, wraz z Wiktorią Jędroszkowiak, stworzyła "nowy nurt aktywizmu"[12].
Wraz z trzema innymi aktywistkami spotkała się z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen, by zaapelować do niej o wprowadzenie przez Unię Europejską embarga na rosyjskie paliwa kopalne[27].
Szczyt COP26 w Glasgow[edytuj]
Na szczycie COP26 Lasota wraz z trzema aktywistkami zainicjowała podpisanie petycji do przywódców państw o "stawienie czoła klimatycznemu zagrożeniu"[28]. Petycja zawiera pięć postulatów, które powinny zostać zrealizowane przez rząd w walce ze zmianami klimatu[29]. Obejmowały one:
- ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5 °C,
- zakończenie wszystkich inwestycji w paliwa kopalne,
- zakończenie "kreatywnej" księgowości węglowej,
- dostarczenie obiecanych 100 mld dolarów dla najbardziej zagrożonych krajów oraz
- uchwalenie polityki klimatycznej, która chroni pracowników i najbardziej zagrożonych[29].
Petycja Lasoty, Grety Thunberg, Vanessy Nakate i Mitzi Tan została podpisana ponad 1,8 mln razy za pomocą adresów mailowych[30].
Szczyt COP27 w Egipcie[edytuj]
Na szczycie COP27 w Egipcie aktywistka skonfrontowała się z prezydentem Andrzejem Dudą. O przebiegu ich rozmowy pisało kilkanaście mediów głównego nurtu w Polsce[31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][14].
Konferencja na temat przyszłości Europy - rozmowa z Emmanuelem Macronem[edytuj]
Lasota swoje wypowiedzi kieruje do niektórych czołowych światowych przywódców. Komentując wypowiedź Emmanuela Macrona, że nie jest on odpowiedzialny za konsekwencje budowy rurociągu Total, gdyż on „nie jest przedsiębiorstwem państwowym”[41] stwierdziła, że "w systemie kapitalistycznym ludzie u władzy próbują zrzucać odpowiedzialność na spółki prywatne, które są z nimi w ciągłym kontakcie"[42].
Strajk Kryzysowy[edytuj]
Wraz z polskimi rolnikami Lasota zorganizowała Strajk Kryzysowy przeciwko polityce polskiego rządu prowadzącej do wysokich cen energii i uzależnieniu od paliw kopalnych z Rosji[43]. Do strajku przyłączył się m.in. szef AGROunii Michał Kołodziejczak[7]. Zorganizowany przez Lasotę strajk wyniknął z braku konkretnych politycznych działań mających uchronić ludzi przed kryzysem energetycznym, a także blokowania przez rząd rozwoju sektora OZE[44].
Polskie i międzynarodowe media[edytuj]
O działaniach aktywistki pisały międzynarodowe media, takie jak New York Times[45][13], CNN, Guardian[46], Financial Times[47], The Japan Times[48], Politico[49], Sky News[50]. Jej sylwetka została zaprezentowana także przez „Forbes Women”[51].
Przypisy[edytuj]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dominika Lasota • #nieczekam107lat, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ 2,0 2,1 Młodzież walcząca o klimat: Nie chcemy nikogo prowokować, ale tylko przekonać do walki o wspólne dobro, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Rada konsultacyjna Strajku Kobiet przedstawiła swój skład i pierwsze postulaty - Wiadomości, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Dominika Lasota | Heinrich Böll Stiftung | Biuro Regionalne Europa Centralna; Polska, Warszawa, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Strajk Kobiet przedstawił skład Rady Konsultacyjnej i ogłosił postulaty. Czego domagają się protestujący?, „Portal i.pl”, 3 listopada 2020 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Agata Czarnacka, 13 postulatów Strajku Kobiet. O co walczą?, www.polityka.pl, 2020 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ 7,0 7,1 "Całkowitą winę za brak węgla, inflację, drożyznę ponosi rząd PiS". W piątek protest młodych aktywistów klimatycznych, wyborcza.pl [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Greta Thunberg na COP26. "Możesz sobie wsadzić swój kryzys klimatyczny w d**ę", Ofeminin, 2 listopada 2021 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Aktywiści piszą o "zdradzie". Przedstawili żądania, wydarzenia.interia.pl [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Aktywistki apelują do polityków na COP26 do stawienia czoła kryzysowi, oko.press [dostęp 2022-11-01].
- ↑ Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2022-11-01].
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Zuzanna Kuffel, Rzuciły studia i stworzyły nowy nurt aktywizmu. Łączą kwestię wojny w Ukrainie ze zmianami klimatu, www.wysokieobcasy.pl, 5 września 2022 [dostęp 2022-11-01].
- ↑ 13,0 13,1 Jeffrey Gettleman, A new brand of activist takes aim at the Ukraine war and the climate crisis, together., „The New York Times”, 20 czerwca 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-11-07] (ang.).
- ↑ 14,0 14,1 Zaczepiła prezydenta Dudę podczas szczytu COP27. Kim jest Dominika Lasota?, www.tvp.info, 8 listopada 2022 [dostęp 2022-11-09] (pol.).
- ↑ archive.ph, archive.ph [dostęp 2022-11-01].
- ↑ Dominika Lasota | Polish Culture Forum, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Dominika Lasota – Vitalvoices [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Dominika Lasota, Million Minutes [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ Wypalenie aktywistyczne - dlaczego młodzi nie mają już siły na protest, oko.press [dostęp 2022-11-01].
- ↑ Fale upałów w Polsce. Eksperci o problemie suszy hydrologicznej w Polsce, TVN24 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Jeśli chcemy postawić się Putinowi, musimy dokonać rewolucji energetycznej [KOMENTARZ], Onet Wiadomości, 23 maja 2022 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Trzydzieści polskich miast w obronie sprawiedliwości klimatycznej. Jak było w Bydgoszczy? [zdjęcia] | Express Bydgoski, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Gdzie się podziała Greta Thunberg? "Nie będziemy czekać, aż coś powie", Noizz, 24 maja 2022 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ "Całkowitą winę za brak węgla, inflację, drożyznę ponosi rząd PiS". W piątek protest młodych aktywistów klimatycznych, wyborcza.pl [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Wiatrak dla Morawieckiego, czyli co dziś robią aktywiści? Dominika Lasota, Inicjatywa Wschód - Zielony Podcast - Podcast en iVoox, iVoox [dostęp 2022-11-01] (hiszp.).
- ↑ Aktywistki klimatyczne z Polski i Ukrainy w Nowym Jorku - Artykuł - ngo.pl, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Von der Leyen rozmawiała z aktywistkami klimatycznymi. Padły mocne słowa, zielona.interia.pl [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ Aktywistka klimatyczna walczy o przyszłość młodych ludzi. "To jest problem globalny", „Dzień Dobry TVN” [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01] (pol.).
- ↑ 29,0 29,1 More than one million sign viral open letter from Greta Thunberg asking leaders to ‘face climate emergency’, uk.movies.yahoo.com [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ Avaaz - Sign the emergency appeal for climate action!, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Starcie aktywistki klimatycznej z Dudą. Niebywałe, co usłyszała z ust prezydenta, naTemat.pl [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ WPROST.pl, Andrzej Duda kontra aktywistka. „To niech mi pani wytłumaczy…”, Wprost, 8 listopada 2022 [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ Zaczepiła prezydenta Dudę podczas szczytu COP27. Kim jest Dominika Lasota?, www.tvp.info, 8 listopada 2022 [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ Młoda aktywistka zatrzymała prezydenta. Wymiana zdań ws. klimatu, www.tvp.info, 8 listopada 2022 [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ "Chciałbym, żeby w górach był śnieg, a na nizinach ciepło", "A ja żeby nie było kryzysu klimatycznego". Pytania aktywistki do prezydenta, TVN24 [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ Duda do aktywistki: A ja bym chciał, żeby w górach był śnieg, a na nizinach było ciepło, wydarzenia.interia.pl [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ Prezydent zaczepiony przez aktywistkę na COP27. WIDEO, wpolityce.pl [dostęp 2022-11-08].
- ↑ Andrzej Duda chce, żeby "w górach był śnieg, a na nizinach ciepło". Aktywistka klimatyczna: Patrzy na młodych z góry, TOK FM [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ Aktywistka żąda czystej energii. Duda odparł, że "chce śniegu w górach", Businessinsider, 8 listopada 2022 [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ Aktywistka do Dudy: Chcę czystej energii. Duda: Chcę śniegu w górach, Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-08] (pol.).
- ↑ The Polish activist spoke to Macron: He thought we wanted photos, and we came for specific details - 247 News Agency, 247newsagency.com [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ Młodzi do Macrona i von der Leyen: „Nie rozczarujcie nas”, oko.press [dostęp 2022-11-01].
- ↑ d, Dlaczego organizujemy Strajk Kryzysowy z rolnikami?, KrytykaPolityczna.pl, 28 października 2022 [dostęp 2022-11-01] (pol.).
- ↑ 6, Lasota: Mierzymy się z kryzysem, a nasi politycy uciekają (ROZMOWA), BiznesAlert.pl, 20 października 2022 [dostęp 2022-11-01].
- ↑ New Brand of Activist Takes Aim at Ukraine War and Climate Crisis, Together - The New York Times, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
- ↑ Screening and debate, Green European Foundation [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ ‘After Greta’: young activists harness social media to fire up global campaigns, „Financial Times”, 5 listopada 2021 [dostęp 2022-11-01].
- ↑ Jeffrey Gettleman, New brand of activist takes aim at Ukraine war and climate crisis, together, The Japan Times, 20 czerwca 2022 [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ Ukrainian climate activists and Polish conservatives find common cause in fighting Russian oil, POLITICO, 24 marca 2022 [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ Greta Thunberg: Youth activist demands COP26 world leaders 'face up to climate emergency', Sky News [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ Kobiety, których karier nie możecie przegapić - Forbes Women, web.archive.org, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-01].
Błąd Lua w module „Moduł:Kontrola_autorytatywna”, w linii 571: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
This article "Dominika Lasota" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Dominika Lasota.
