Henryk Stanisław MIERZEJEWSKI

Henryk Stanisław MIERZEJEWSKI (ur. 21 grudnia 1948 w Warszawie, zm. 2 lutego 2012 tamże) – doktor inżynier mechanik w dziedzinie obrabiarek i urządzeń technologicznych, konstruktor układów sterowania elektronicznego i pneumonicznego do automatów montażowych, wykładowca Politechniki Warszawskiej, przedsiębiorca, taternik i alpinista.

Korzenie, młodość i wykształcenie[edytuj]

Pochodził z zasłużonej rodziny inżynierów mechaników. Jego pradziadek Czesław Mierzejewski (1854-1911) był inżynierem mechanikiem i dyrektorem warsztatów kolejowych w Radomiu, a dziadek Henryk Mierzejewski (1881-1929) [1, 2], wybitny specjalista w zakresie obróbki metali, profesorem Politechniki Warszawskiej i założycielem Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich. Ojciec Jerzy Mierzejewski (1922-1987) [3] i stryj Czesław Mierzejewski (1919-1977) [4] znani byli jako czołowi konstruktorzy obrabiarek w Polsce, o międzynarodowej renomie.

Po uzyskaniu matury w Liceum Ogólnokształcącym im. J. Słowackiego w Warszawie pracował pod okiem ojca jako praktykant w zakładzie doświadczalnym w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Obrabiarek w Pruszkowie. W roku 1969 rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Warszawskiej, obierając zgodnie z rodzinną tradycją specjalność – obrabiarki skrawające do metali. W trakcie studiów podejmował pracę zarobkową jako programista przygotowując programy użytkowe, m.in. dla Instytutu Hydrogeologii Uniwersytetu Warszawskiego i Przedsiębiorstwa Poszukiwań Geofizycznych w Warszawie. Pracę dyplomową obronił w 1976 u Witolda Szymanowskiego, uzyskując dyplom magistra inżyniera w dziedzinie obrabiarki i urządzenia technologiczne [5, 6].

Praca na Politechnice Warszawskiej[edytuj]

Pozostał na Politechnice projektując układy sterowania elektronicznego i pneumonicznego do automatów montażowych [7]. W latach 70. i 80. XX w. zajmował się głównie pracami badawczymi i konstrukcyjnymi na potrzeby przemysłu. Wielokrotnie pełnił funkcje kierownika tematów lub zespołów konstruktorów, a niektóre prace wykonywał samodzielnie. Był autorem, bądź współautorem ponad 20 realizacji w zakresie automatyzacji obrabiarek, kilkunastu patentów i wzorów użytkowych, laureatem nagród II stopnia w Konkursie „Mistrza Techniki” Życia Warszawy w latach 1979 i 1984 i wyróżnienia w roku 1986, nagród Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki: III stopnia w 1980 i II stopnia w 1985 oraz kilkakrotnie Nagrody Rektora Politechniki Warszawskiej [5].

W jego dorobku znaczącym był udział w pracach nad konstrukcją automatu do montażu dźwigni zaworowych samochodu Fiat 125, prace nad technologią produkcji filier włókienniczych dla Zakładów CHEMITEX WISTOM w Tomaszowie Mazowieckim i opracowanie koncepcji wysokowydajnej szlifierki-przecinarki do prętów wolframowych dla Zakładów POLAM w Warszawie [5]. Na wykładach i ćwiczeniach ze studentami często korzystał z przykładów własnych prac badawczych i konstruktorskich. Mierzejewski umiał jasno i ciekawie przedstawiać problemy i kierować dyskusją [8]. W roku 1993 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy „Zastosowanie serwonapędów obrabiarkowych do stabilizacji parametrów przepływu drutu w procesie wielokrotnego ciągnienia metali trudnotopliwych”, przygotowanej pod kierunkiem Wiesława Szejnacha (Dyplom doktorski 1993) i objął stanowisko adiunkta [5].

Nauczyciel akademicki i przedsiębiorca[edytuj]

W 1992 Mierzejewski wraz z Andrzejem Bacią założył spółkę H. Mierzejewski, A. Bacia, Biuro Techniczne s.c., nie rezygnując z pracy na Politechnice, gdzie nadal wykładał. W ramach spółki kontynuowali dotychczasową działalność. Zakres ich działalności był rozległy i zróżnicowany [9]. Spośród wielu realizacji należy wymienić opracowanie stabilizatorów prędkości do produkcji drutu wolframowego do żarówek dla POLAM-u, które omówione zostało w rozprawie doktorskiej Mierzejewskiego. Ważnym zadaniem było zaprojektowanie niszczarki do wycofywanych z obiegu banknotów podczas denominacji złotego w 1995. Spektakularny charakter miało opracowanie w 2003 projektu technicznego kuszy według pomysłu Marcina Dziekana, która stała się rewelacją wśród znawców przedmiotu. Wobec braku pozwoleń na produkcję w Polsce, jej realizacja nastąpiła w Szwajcarii (Swiss Crossbow Makers) pod nazwą Twinbow 1. Model ten wykorzystano w znanym filmie hollywoodzkim „Resident Evil” z Millą Jovovich (10, 11).

Opus magnum Mierzejewskiego jest jego udział w skonstruowaniu spektrometru promieniowania gamma EAGLE w Środowiskowym Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego do badań struktury jądra atomowego i mechanizmu reakcji jądrowych. W zadaniu uczestniczył od maja 2006, kiedy przedstawił założenia wstępnego projektu mechaniki urządzenia, aż do zakończenia dzieła w roku 2009. Urządzenie stanowi wielodetektorowy i wielokonfiguracyjny układ pomiarowy, w chwili uruchomienia najbardziej zaawansowany w Europie Środkowo-Wschodniej i jeden z najbardziej zaawansowanych w świecie, który można wykorzystywać do różnych badań w fizyce, a także na potrzeby biologii, medycyny i innych dziedzin (www.old.slcj.uw.edu.pl/pl/98.html; www.elektroonline.pl/news/5216,Polski-spektrometr-promieniowania-gamma) [12].

Taternik i alpinista, instruktor i rzeczoznawca sprzętu wspinaczkowego[edytuj]

W latach szkolnych i studenckich uprawiał taternictwo i alpinizm, w które wprowadził go ojciec oraz starszy brat, Jacek [13]. Najpoważniejsze osiągnięcia uzyskał w taternictwie zimowym, m.in. drugie zimowe przejście drogi Stanisławskiego na północnej ścianie Lodowego Zwornika [14] i zimowe wspinaczki w północnych urwiskach Małego Kieżmarskiego Szczytu, drogą Stanisławskiego, drogą Palenicka na Wielkiej Złotej Kazalnicy i starą drogą na Złotej Baszcie [15, 16]. Wspinał się także poza Tatrami, najpierw w Rile (1967), gdzie przeszedł m.in. Czerwoną Ścianę na Djawolskite Igli, najtrudniejszą w owym czasie drogę wspinaczkową w Bułgarii [17]. Podczas studiów działał w Akademickim Klubie Alpinistycznym Politechniki Warszawskiej, był współinicjatorem i organizatorem wyjazdów wspinaczkowych w Kaukaz (1970), Prokletije (1971), Alpy Julijskie (1972) i masyw Mont Blanc (1973) [18, 19, 8]. Obok Czerwonej Ściany, do jego największych osiągnięć poza Tatrami należało przejście trudnych dróg w górach Prokletije, m.in. wytyczenie nowej drogi na Karanfil Południowy przez zachodnią ścianę Prestołu oraz wspinaczki w masywie Mont Blanc: na Tour Ronde (północną ścianą), Dent du Geant, Petites Jorasses. Wszedł na Mont Blanc drogą Rochers du Mont Blanc [16, 8].

W latach następnych zajął się działalnością organizacyjną i szkoleniową w Klubie Wysokogórskim i Polskim Związku Alpinizmu. Jako starszy instruktor taternictwa uczestniczył w szkoleniu taternickim w Centralnym Ośrodku Szkoleniowym PZA w Betlejemce na Hali Gąsienicowej w Tatrach, a na kursach dla instruktorów PZA prowadził wykłady na temat wytrzymałości sprzętu asekuracyjnego. W latach 80. XX wieku był członkiem Komisji Bezpieczeństwa Górskiego i kierownikiem Zespołu Rzeczoznawców PZA. Korzystając z dostępu do specjalistycznych pracowni badawczych na Politechnice Warszawskiej zajmował się atestowaniem sprzętu wspinaczkowego według norm UIAA (Union Internationale des Associations d`Alpinisme). Atesty umożliwiły wprowadzenie na krajowy rynek wyrobów rodzimych producentów. Artykuły i komunikaty o badaniach sprzętu wspinaczkowego, bezpieczeństwie i zasadach asekuracji publikował w latach 1986-1991 w „Taterniku”, a w 1990 wraz z M. Pokszanem napisał poradnik „Fly by...Stanowisko” [20, 21].

Zmarł nagle (zawał serca), pochowany został w rodzinnym grobie na Starych Powązkach w Warszawie.

Odznaczenia[edytuj]

Srebrny Krzyż Zasługi (1990)

Życie prywatne[edytuj]

Żona Anna (Hanna) z domu Szymanko, nauczycielka matematyki, dzieci: Julia - socjolog, Paweł - inżynier mechanik, Jan - dr fizyki, nauczyciel.

Przypisy[edytuj]

1. Olszewska B. 1976 – Mierzejewski Henryk (1881-1929). PSB, s. 7-9
2. Schabowska K. 2015 – Mierzejewski Henryk. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki. T. III. Inst. Hist. Nauki PAN, IPN, Warszawa, s. 96-97
3. Zych W. 2015 – Mierzejewski Jerzy. Tamże, s. 98-99
4. Mazurkiewicz A. 2015 – Mierzejewski Czesław. Tamże, s. 94-96
5. Mierzejewski H. 1993 – Życiorys. Przebieg pracy zawodowej. Teczka osobowa H. Mierzejewskiego, sygn. 10710. Arch. Politechniki Warszawskiej, s. 6
6. Dyplom doktora nauk technicznych. Tamże, s. 1
7. Wniosek awansowy z 1977 r. Tamże, s. 1
8. Dąbrowska J. 2017 – informacje ustne
9. Bacia A. 2017 – informacje ustne
10. Mierzejewski P. 2017 – informacje ustne
11. Kruczek J. 2013 – Kusze i ich twórcy. Wyd. Muzeum Zamkowego w Pszczynie, s. 180
12. Mierzejewski J. 2018 – informacje ustne
13. Blauth K. 1964 – Frezarka i Miguszowiecki. Taternik, 40, 3-4, s. 90-92
14. Paryski W.H. 1974 – Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. T. 18. Sport i Turystyka, Warszawa, s. 96 i 123
15. Paryski W.H. 1979 – Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. T. 22. Sport i Turystyka, Warszawa, s. 150 i 167
16. Dąbrowski M. 2017 – Zestawienie dróg wspinaczkowych przebytych przez Henryka Mierzejewskiego z Mirosławem Dąbrowskim. List elektroniczny, s. 2
17. Mierzejewscy J. i H. 1971 – Riła, sierpień 1967. Taternik, 47, 4, s.175
18. Malatyński M. 1971 – Akademicy w Kaukazie Centralnym. Taternik, 47, 1, s. 34-35
19. Fijałkowski M. 1972 – Prokletje, lato 1971. Taternik, 48, 2, 55-56
20. Nyka J. 2012 – Henryk Mierzejewski. Głos Seniora, www.nyka.home.pl
21. Wspinaczkę wysokogórską uprawiali jego rodzice Jerzy i Maria M., stryj Czesław M., brat Jacek M. i siostra Janina Dąbrowska, brat stryjeczny Andrzej (Jembas) M. oraz żona Anna M. i synowie Paweł i Jan.

Bibliografia[edytuj]

*Paulo A. 1974 – W górach Jugosławii i Bułgarii. W: Himalaje-Karakorum. Wiedza Powszechna, s. 295-303, 412-413
*[Dąbrowska J.] Siostra Janka 2012 – Henryk Mierzejewski (1948-2012). Gazeta Stołeczna, 17.02.2012
*Nyka J. 2012 – Henryk Mierzejewski. Głos Seniora www.nyka.home.pl
*Kiełkowscy M. i J. 2013 – Wielka encyklopedia gór i alpinizmu. T. VI Ludzie gór. Wyd. Stapis, Katowice, s. 515

This article "Henryk Stanisław MIERZEJEWSKI" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Henryk Stanisław MIERZEJEWSKI.