Józef Cierpioł
Józef Jakub Cierpioł (ur. 22 maja 1873 w Chwostku koło Lublińca, zm. 15 listopada 1941 w KL Buchenwald) – uczestnik powstań śląskich, więzień KL Buchenwald[1].
Rodzina i życie prywatne[edytuj]
Rodzina Józefa Cierpioła była i jest związana z Chwostkiem od pokoleń. Józef był żonaty z Anną zd. Zierbock (1874-1937), córką leśniczego w pobliskim Lisowie, ich synem był m.in. Paweł Cierpioł, (1904-1947).
.jpg)
Zaangażowanie w Powstania Śląskie[edytuj]
W niektórych opracowaniach mowa jest o powstańczym zaangażowaniu Józefa Cierpioła wraz z najstarszymi synami Józefem i Janem[2]. Okoliczność ta jest spójna z rodzinnym wspomnieniem Cierpiołów o tym, jak Józef (ur. 1899) i Jan (ur. 1900) instruowani przez swojego ojca mieli leżąc w polu ostrzeliwać stację kolejową w Chwostku, kiedy przyjeżdżali tam Niemcy, aby zagłosować na Plebiscycie (1921). Józef Cierpioł miał być komendantem powstań w rejonie wsi Chwostek, Hadra, Mochała. Za zaangażowanie w czasie Powstań Śląskich był przynajmniej dwukrotnie odznaczony: Krzyżem na Śląskiej Wstędze Wolności i Zasługi w maju 1929 r. z okazji rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego[3] oraz Gwiazdą Górnośląską w dniu 3 maja 1931 r. Podczas Plebiscytu (1921) w domu Cierpiołów w Chwostku miało odbywać się głosowanie dla mieszkańców miejscowości. W okresie międzywojennym Józef Cierpioł był komendantem Związku Powstańców Śląskich w Chwostku[4].
Więzień Buchenwaldu[edytuj]
W dniu 12 września 1939 r. został aresztowany[1], a 15 października[1] wraz z grupą ok. 2100 więźniów z Górnego Śląska, Pomorza Gdańskiego i Poznania[5] trafił do KL Buchenwald, gdzie został zarejestrowany pod numerem 8769[1], nieco później otrzymał numer 6153[1]. Na obozowej karcie personalnej Józefa Cierpioła widnieje adnotacja „Pole” (Polak). W innym miejscu widnieje adnotacja „Schonung”[1] (pol. „ochrona”). W czerwcu 1940 r. został przydzielony do pracy w magazynie odzieży[1]. W październiku 1940 r. został wysłany do obozu koncentracyjnego w Dachau[6], gdzie nadano mu numer 8392[1]. W lipcu 1941 r. wrócił do Buchenwaldu, gdzie kolejny raz otrzymał nowy numer 8379[1]. Został wówczas przydzielony do pracy polegającej na usuwaniu korzeni ściętych drzew[1]. Po jakimś czasie został zarejestrowany (brak daty) do lekarza[1]. Zmarł w obozowej izbie chorych 15 listopada 1941 r. Jako przyczynę śmierci wskazano „nieleczone zapalenie płuc”[1]. Jego zwłoki zostały najprawdopodobniej spopielone w KL Buchenwald, gdzie od połowy 1940 r. funkcjonowało krematorium[7]. Rzeczy osobiste, Józefa Cierpioła zostały wysłane jego synowi Walentemu do Chwostka w grudniu 1941 r. Przekazem pieniężnym przesłano także rodzinie kwotę 47 marek zarobionych przez zmarłego w związku z pracą wykonywaną w obozie. Od podanej kwoty odliczono koszt wysłania paczki z rzeczami osobistymi oraz koszt przekazu pocztowego[1].
Józef Cierpioł nie został objęty śledztwem IPN – Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach Sygn. S14/13/Zn, zakończonym postanowieniem o umorzeniu śledztwa z dnia 8 listopada 2013 r[8]. Jego nazwisko zostało upamiętnione w Lublińcu, gdzie obok nazwiska jego syna Jana, widnieje ono na tablicy przed wejściem głównym na cmentarz wojskowy[9].
Przypisy[edytuj]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Informacje o pobycie Józefa Cierpioła w obozie KL Buchenwald, począwszy od aresztowania aż do śmierci, oparte są zasadniczo na treści oryginalnych dokumentów obozowych udostępnionych w internecie w ramach projektu Arolsen Archives https://collections.arolsen-archives.org/search/?s=Cierpiol,%20josef (dostęp: 30.07.2021)
- ↑ Jan F. Lewandowski, Zaginiony. Zagadka porucznika Cierpioła, Śląsk, 3/17/1997, s. 17-19 https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/19634/edition/17167/content (dostęp: 30.07.2021)
- ↑ Polska Zachodnia, rok 1929, nr 122, s.9 https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/8644/edition/16372/content (dostęp: 30.07.2021)
- ↑ Jerzy Jaros, Lubliniec – zarys rozwoju powiatu, Katowice 1972, s. 213
- ↑ Zob. Magdalena I. Sacha, „Gdybyście w obóz przybyć już raczyli…” Obraz kultury lagrowej w świadectwach więźniów z Buchenwaldu 1937-1945, Gdańsk 2014, s. 111, https://www.academia.edu/36603573 (dostęp: 29.07.2021)
- ↑ Fakt ten potwierdza również ogólnodostępna lista więźniów KL Dachau https://stevemorse.org/dachau/dachau.php?=&offset=40001 (dostęp: 31.07.2021), gdzie zniekształcono nazwę miejscowości urodzenia Józefa Cierpioła - zamiast "Chwostek" jest "Chwastek".
- ↑ Zob. Magdalena I. Sacha, „Gdybyście w obóz przybyć już raczyli…” Obraz kultury lagrowej w świadectwach więźniów z Buchenwaldu 1937-1945, Gdańsk 2014, s. 55 i 65, https://www.academia.edu/36603573 (dostęp: 29.07.2021)
- ↑ Zob. Zbrodnie nazistowskie w Lublińcu: https://ipn.gov.pl/pl/sledztwa/postanowienia-konczace/24215,Postanowienia-konczace-sledztwa.html (dostęp: 29.07.2021)
- ↑ Zob. https://fotopolska.eu/Lubliniec/b206862,Cmentarz_wojskowy.html?f=867891-foto (dostęp: 30.07.2021)
This article "Józef Cierpioł" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Józef Cierpioł.
