Kolej Dahlmanna
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Kolej Dahlmanna – wąskotorowa bocznica kolejowa, wraz z młynem stanowiąca założenie przemysłowe funkcjonujące do lat 70. XX w. na terenie Obornik Wielkopolskich.
Informacje ogólne[edytuj]
Kolej wąskotorowa znajdowała się w lesie należącym do obornickiego przedsiębiorcy Dahlmanna, łącząc tamtejszy młyn z linią kolejową Oborniki – Wronki. Była jedną z dwóch linii wąskotorowych na terenie Obornik. Druga znajdowała się po przeciwnej (południowej) stronie Warty, za torami kolejowymi, przy drodze do Gołaszyna. Była to kolej cegielniana.
Młyn[edytuj]
Młyn Dahlmanna (istniejący do dziś) to stary młyn, tzw. Starościański, o którym pisze historia miasta już w XVI w. Został on w XVII w., przez ówczesnego starostę obornickiego, sprzedany rodzinie Busów, przechodził później w ręce rodziny Dittmar i ostatecznie przemysłowca E. Dahlmanna, który go znacząco rozbudował i przystosował do nowoczesnych zasad gospodarowania. Nie był to jedyny młyn nad Wełną w rejonie Obornik – funkcjonowały także podobne zakłady W. Barciszewskiego oraz Brunka w Kowanówku.
Historia kolei[edytuj]
Kolej przemysłowa w lesie Dahlmanna powstała prawdopodobnie w 1910, kiedy to do eksploatacji oddano wspomnianą wyżej linię kolejową Oborniki – Wronki. Rozstaw szyn kolei wynosił 600 mm. Tor o długości około 1 kilometra zaczynał się pod młynem Dahlmanna (w rejonie ul. Chłopskiej) a kończył przy rampie powyższej trasy kolejowej (opodal słupka kilometrowego 1,9). Po linii transportowano zboża, mąkę i półprodukty do młyna i zapewne wywożono gotowe produkty młynarskie. Obsługiwana była trakcją konną. W latach 40. XX w. konie zastąpiły niemieckie traktory, najpewniej marki Lanz Bulldog. W latach 60. obsługę kolei zapewniały traktory polskiej produkcji, Ursusy C-355. Służyły one kolejce jako namiastki lokomotyw już do końca jej istnienia. Wzrost znaczenia transportu samochodowego spowodował, że podjęto decyzję o likwidacji kolei. Nastąpiło to w 1974.
Tabor i zasady ruchu[edytuj]
Na początku funkcjonowania kolei jeździły dwuosiowe koleby. Wzrost przewozów towarów spowodował wprowadzenie do eksploatacji czteroosiowych wagonów z metalowym podwoziem i drewnianym pudłem. Ciekawy był sposób przetaczania wagonów z powrotem do młyna. Odbywał się on siłą grawitacji. Wagony samodzielnie toczyły się do młyna. Nad bezpieczeństwem czuwał pracownik, który siedział w pierwszym wagonie i operował hamulcem.
Pozostałości[edytuj]
Jedyną pozostałością po kolei Dahlmanna jest (2009) betonowa rampa przy linii kolejowej do Wronek. Można się też domyślić śladu przebiegu linii po ukształtowaniu terenu.
Zobacz też[edytuj]
Bibliografia[edytuj]
- Krzysztof Springer: Obornickie wąskie tory, w: Gazeta Powiatowa Ziemia Obornicka, Oborniki Wlkp., 2009
This article "Kolej Dahlmanna" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Kolej Dahlmanna.
