Stanisław Beksiński
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 28 lutego 1887 Nadwórna | |
| Data i miejsce śmierci | 20 października 1953 Sanok | |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Sanoku | |
| Zawód, zajęcie | inżynier geodeta, mierniczy przysięgły | |
| Alma Mater | Politechnika Lwowska | |
| Rodzice | Władysław, Helena | |
| Partnerka | Stanisława | |
| Dzieci | Zdzisław | |
| Krewni i powinowaci | Mateusz Beksiński (dziadek), Franciszek Orawiec (szwagier), Tadeusz Dworski (teść), Tomasz Beksiński (wnuk) | |
| [{{{www}}} Strona internetowa] | ||
Stanisław Mateusz Beksiński (ur. 28 lutego 1887 w Nadwórnej, zm. 20 października 1953 w Sanoku) – polski inżynier geometra, mierniczy przysięgły.
Życiorys[edytuj]
Stanisław Mateusz Beksiński[1] był wnukiem Mateusza Beksińskiego (1814–1886, powstaniec listopadowy, założyciel Zakładów Kotlarskich, które dały początek późniejszej fabryce wagonów i autobusów Autosan) i Karoliny z domu Machalskiej (1830–1891), synem Władysława Beksińskiego (1850–1929, inżynier architekt) i Heleny z domu Zajchowskiej[2]. Jego rodzeństwem byli: Zygmunt Jan (ur. 1888[3], zmarł w listopadzie 1905 w wieku 18 lat)[4][5][6], Władysława Helena (zm. 1 grudnia 1897 trzy dni po urodzeniu[7]), Maria Władysława (ur. 1899, żona mjr. Franciszka Orawca) i Karolina Zofia (ur. 1900).
Urodził się w 28 lutego 1887 w Nadwórnej[2][8][9][10]. Wychowywał się w Sanoku[9]. W 1905 zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem w C. K. Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli Józef Dwernicki, Franciszek Ksawery Kurkowski, Janusz Ostrowski)[11][12][13][9][10]. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej, uzyskując tytuł inżyniera geometry (geodety)[9][14][15]. Od 1904 był zatrudniony w kancelarii sądowego mierniczego przysięgłego w Sanoku, inż. Jana Kosiny[16]. W lipcu 1912 jako elew został przeniesiony do Krakowa[17], a we wrześniu 1912 w tym samym charakterze zrezygnował ze służby[18].
Po wybuchu I wojny światowej służył w szeregach C. K. Armii w stopniu kadeta odpowiadającego sierżantowi, na wiosnę 1918 chory na gruźlicę przebywał na leczeniu w sanatorum w Prowansji, latem tego roku został wzięty do niewoli na froncie włoskim i by osadzony w obozie w Casagiove, później wstąpił do Armii Polskiej we Francji gen. Józefa Hallera, służąc w stopniu podporucznika w oddziale strzelców[19]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i awansowany na stopień porucznika rezerwy piechoty[20]. W 1923 był oficerem rezerwowym 2 pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku[21].
W Sanoku wykonywał zawód mierniczego przysięgłego, złożył przysięgę 14 lutego 1922 i został wpisany na listę mierniczych przysięgłych[22][9][23]. Był zatrudniony w wydziale budowlanym Urzędu Miasta (magistratu) w Sanoku[9][15]. W drugim kwartale 1939, jako delegat wydziału powiatowego sanockiego i szerzej Izb Samorządu Gospodarczego i Samorządu Terytorialnego z Województwa Lwowskiego, został członkiem Komisji Regionalnego Planu Zabudowania Okręgu Sandomierskiego (miał objąć m.in. Koprzywnicę – rodzinną miejscowość Mateusza Beksińskiego)[24]. W latach 30. zasiadał w zarządzie Kasy Zaliczkowej w Sanoku[25].
Po zakończeniu działań II wojny światowej w Sanoku, 25 września 1944 z ramienia Koła Demokratycznego został wybrany delegatem do Tymczasowej Powiatowej Rady Narodowej w tym mieście[26]. Podczas pierwszego posiedzenia PRN w Sanoku 2 października 1944 był członkiem tejże[27]. W 1946 kierował pracami w zakresie przeprowadzenia zaplanowanej zabudowy miasta oraz ukierunkowanymi na poprawą estetyki tejże (w tym czasie stworzono plan zagospodarowania rejonu wokół sanockiego zamku, placu przy ul. Kazimierza Wielkiego oraz parku miejskiego)[28]. Na przełomie lat 40./50. był projektantem kładki na Sanie łączącej Sanok z osiedlem na Białej Górze (później w tym miejscu powstał most na Sanie)[29]. W okresie PRL nadal pracował jako mierniczy przysięgły[30]. Pod koniec 1948 był urzędowym likwidatorem stowarzyszenia „Ruski Narodny Dom” w Sanoku[31].
Był członkiem wspierającym Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku[32]. W latach 20. i 30. był działaczem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[33][34][35][36], zaangażował się także w próbę reaktywacji „Sokoła” w 1946[37][38]. Został sekretarzem założonego na przełomie 1944/1945 koła Stronnictwa Demokratycznego w Sanoku[39].
Zamieszkiwał w domu rodzinnym przy ul. Jagiellońskiej (w okresie PRL im. Karola Świerczewskiego). Został właścicielem oraz administratorem wybudowanej przez ojca kamienicy przy ul. Jana III Sobieskiego nr 4 i 6[40][41]. Hobbystycznie, jako jeden z pierwszych uprawiał tenis ziemny w Sanoku, grając na własnym korcie, istniejącym naprzeciw swojego domu, przy obecnej ul. Stanisława Konarskiego[42][23].
23 czerwca 1923 w Sanoku poślubił Stanisławę Dworską[2][43] (1899-1988, córka Tadeusza[44][45], nauczycielka[46], korepetytorka, tworzyła także rysunki i malowała akwarele[47])[9][48][49]. Mieli jedno dziecko, Zdzisława (1929–2005), późniejszego inżyniera i malarza[9][50]. Był spowinowacony z rodziną Potockich; siostrą jego żony była Maria, żona Stanisława Potockiego (Stanisław Beksiński był świadkiem na ich ślubie)[51][52].
Zmarł 20 października 1953 w Sanoku na serce, po wielomiesięcznej chorobie[8][9][53][10]. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 22 października 1953[8].
Przypisy[edytuj]
- ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Stanislaus Beksiński”.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 148 (poz. 41).
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 312.
- ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 99, s. 4, 19 listopada 1905.
- ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 100, s. 4, 26 listopada 1905.
- ↑ W informacjach prasowych „Gazeta Sanocka” z 19 listopada 1905 pierwotnie podała, że zmarły syn miał na imię Stanisław, a w wydaniu z 26 listopada 1905 wskazała po pogrzebie, iż był to Zygmunt. Historyk Andrzej Romaniak podał, iż syn Zygmunt Jan żył w latach 1888-1929. Zob. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 8, 490. ISBN 978-83-60380-26-0.
- ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 270 (poz. 168).
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 345 (poz. 79).
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 9,8 Edward Zając: Historia rodu Beksińskich. beksinski.com.pl. [dostęp 2017-09-09].
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Olga Ptak 2014 ↓, s. 219.
- ↑ 24. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1904/1905. Sanok: 1905, s. 48, 61.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2015-09-09].
- ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom III. Samorząd, oświata, organizacje, instytucje. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2018, s. 46. ISBN 978-83-60380-41-3.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 14, 35.
- ↑ 15,0 15,1 Olga Ptak 2014 ↓, s. 220.
- ↑ Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 47. ISBN 83-924210-0-0.
- ↑ Vereins- und Personalnachrischten. 3. Personalien. „Österreichische Zeitschrift für Vermessungswesen”. Nr 8, s. 271, 1 sierpnia 1912 (niem.).
- ↑ Vereins- und Personalnachrischten. 3. Personalien. „Österreichische Zeitschrift für Vermessungswesen”. Nr 10, s. 324, 1 października 1912 (niem.).
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 13, 34.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 506.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 380.
- ↑ Z Ministerstwa Robót Publicznych. „Przegląd Mierniczy”. Nr 1, s. 14, Sierpień 1924.
•Kalendarz powszechny „Haliczanin” na rok pański 1925. Lwów: 1925, s. 26.
•Wykaz mierniczych przysięgłych, upoważnionych w myśl ustawy z dnia 15 lipca 1925 r. do wykonywania prac mierniczych na terenie całego Państwa. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 1932, s. 10.
•Spis mierniczych przysięgłych. „Przegląd Mierniczy”. Nr 3, s. 57, 1934.
•Spis mierniczych przysięgłych w myśl ustawy z dn. 15 lipca 1925 r. do wykonywania prac mierniczych na terenie całego Państwa. „Przegląd Mierniczy”. Nr 5, s. 108, Maj 1936.
•Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka Oddział Sanok, 1938, s. 5. - ↑ 23,0 23,1 Beksińscy 2014 ↓, s. 14.
- ↑ 71. Obwieszczenie. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 10, s. 115, 117, 15 maja 1939.
- ↑ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 1934, s. 650.
- ↑ Janina Zborowska (oprac.): Z dziejów kształtowania się władzy ludowej i życia społeczno-politycznego na Podkarpaciu w latach 1944-1947. Wybór źródeł. Rzeszów – Krosno: 1984, s. 30. ISBN 83-03-00732-7.
- ↑ Janina Zborowska (oprac.): Z dziejów kształtowania się władzy ludowej i życia społeczno-politycznego na Podkarpaciu w latach 1944-1947. Wybór źródeł. Rzeszów – Krosno: 1984, s. 32. ISBN 83-03-00732-7.
- ↑ Władysław Stachowicz: Życie gospodarcze. Pierwsze lata powojenne. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 818. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Władysław Stachowicz: Życie gospodarcze. Czasy industrializacji 1949–1956. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 826. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 34.
- ↑ Ogłoszenie o likwidacji stowarzyszenia p. n. Ruski Narodny Dom w Sanoku. „Dziennik Polski”. Nr 339, s. 5, 11 grudnia 1948.
- ↑ Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923-1934. Jednodniówka. Sanok: Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku, 1934, s. 33.
- ↑ Tadeusz Miękisz: Zarys historii Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w 50-tą rocznicę jego istnienia. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1939, s. 39.
- ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2009. [dostęp 2014-07-24].
- ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 152, 155. ISBN 978-83-939031-1-5.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 13.
- ↑ Historia 1889 – 1918 – 1945 – 1999. sokolsanok.pl, 31 maja 2009. [dostęp 2014-07-24].
- ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 157. ISBN 978-83-939031-1-5.
- ↑ Andrzej Brygidyn: W latach powojennych. Życie polityczne. Kształtowanie się lokalnych struktur polityczno-administracyjnych w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 766.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 16.
- ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 93.
- ↑ Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 46. ISBN 83-924210-0-0.
- ↑ Indeks do Ksiąg Zaślubionych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku od roku 1911. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 139 (Tom J, poz. 41).
- ↑ Ciekawe zdjęcia archiwalne. Tadeusz Dworski. sokolsanok.pl, 2015-09-11. [dostęp 2016-07-17].
- ↑ Olga Ptak 2014 ↓, s. 631.
- ↑ Seweryn Lehnert: Spis nauczycieli publicznych szkół powszechnych i państwowych seminarjów nauczycielskich oraz spis szkół w okręgu szkolnym lwowskim obejmującym województwa lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie. Lwów: Wydawnictwo Książek Szkolnych w Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego, 1924, s. 63.
- ↑ Muzeum Historyczne przejmuje prace Beksińskiego (pol.). epodkarpacie.com. [dostęp 2012-07-12].
- ↑ Historia rodu Beksińskich. beksinski.com.pl, 2012-07-12. [dostęp 2012-07-12].
- ↑ Olga Ptak 2014 ↓, s. 100.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 10.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 19.
- ↑ Olga Ptak 2014 ↓, s. 150.
- ↑ Beksińscy 2014 ↓, s. 46.
Bibliografia[edytuj]
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Stanisław Dobrowolski: Kamienica. Edelheitowie – Trendotowie – Jankowscy w Sanoku. Krosno – Sanok: Ruthenus, 2013. ISBN 978-83-7530-234-9.
- Magdalena Grzebałkowska: Beksińscy. Portret podwójny. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2014. ISBN 978-83-240-2874-0.
- Olga Ptak (oprac.): Zdzisław Beksiński. Listy do Jerzego Lewczyńskiego. Gliwice: Muzeum w Gliwicach, 2014, s. 1-742. ISBN 978-83-89856-71-5.
{{#set:Technical tag=Article from Wikipedia}}{{#set:priority= }} {{#set:PageName=Stanis%C5%82aw_Beksi%C5%84ski }}
This article "Stanisław Beksiński" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Stanisław Beksiński.{{#set:Article=true}}
Read or create/edit this page in another language[edytuj]
- Absolwenci Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Absolwenci i studenci Szkoły Politechnicznej we Lwowie
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (II Rzeczpospolita)
- Ludzie urodzeni w Nadwórnej
- Ludzie sportu związani z Sanokiem
- Oficerowie Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Oficerowie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Pochowani na Cmentarzu Centralnym w Sanoku
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Politycy Stronnictwa Demokratycznego (1944–1989)
- Polscy geodeci
- Polscy inżynierowie geometrzy
- Polscy mierniczy przysięgli
- Porucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Radni Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku
- Urodzeni w 1887
- Urzędnicy zarządów miast II Rzeczypospolitej
- Urzędnicy związani z Sanokiem (zabór austriacki)
- Urzędnicy związani z Sanokiem (II Rzeczpospolita)
- Zmarli w 1953
