You can edit almost every page by Creating an account. Otherwise, see the FAQ.

Wybór Rzecznika Praw Obywatelskich 2020

Z EverybodyWiki Bios & Wiki
Skocz do:nawigacja, szukaj

W dniu 9 września 2020 dobiegła końca 5-letnia kadencja Adama Bodnara na stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich[1].

Zasady wyboru RPO[edytuj]

Zasady wyboru RPO określa ustawa z dnia 15 lipca 1987 o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2020 r., poz. 627)[2].

  1. Kandydaturę RPO może zgłaszać Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej lub grupa 35 posłów.
  2. Sejm wybiera RPO bezwzględną większością głosów (bezwzględna większość głosów wynika z Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Art. 29.1 oraz Art. 31.1[3]).
  3. Senat, w ciągu miesiąca, udziela zgody na kandydata wybranego przez Sejm, zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów (zwykła większość oraz wymagana frekwencja wynika z Regulaminu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Art. 3.1[4]).
  4. Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody na kandydata wybranego przez Sejm.
  5. Jeżeli Senat odmawia wyrażenia zgody na powołanie RPO, Sejm powołuje na stanowisko RPO inną osobę.
  6. Przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków, RPO składa przed Sejmem ślubowanie określone w ustawie.
  7. Kadencja RPO trwa pięć lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem.
  8. Ta sama osoba nie może być RPO więcej niż przez dwie kadencje.

Koniec kadencji Adama Bodnara[edytuj]

Mimo upływu kadencji, Adam Bodnar nadal sprawował swój urząd ze względu na ustawę przedłużającą sprawowanie obowiązków RPO aż do wyboru jego następcy. Jednak w dniu 15 kwietnia 2021 został wpisany do Dziennika Ustaw wyrok Trybunału Konstytucyjnego z tego samego dnia, stwierdzający, że wykonywanie obowiązków RPO po upływie 5-letniej kadencji jest sprzeczne z Konstytucją[5]. TK ustalił również 3-miesięczny okres wygaśnięcia dotychczasowych przepisów. To oznacza, że Sejm i Senat mają czas do 16 lipca 2021 na dostosowanie ustawy do orzeczenia TK. Wyrok TK spowodował protest pod Sejmem, a następnie pod siedzibą RPO jeszcze w tym samym dniu (15 kwietnia 2021); policja zatrzymała 5 osób, z czego 4 osoby trafiły do aresztu[6]. W następnych dniach odbyły się kolejne protesty: 17 kwietnia 2021 w Gdańsku[7], 18 kwietnia 2021 w Opolu[8].

Poparcie dla kandydatów[edytuj]

Kandydatka Zuzanna Rudzińska-Bluszcz według strony promującej jej kandydaturę[9] została poparta przez 1223 organizacje, w tym:

Sondaże[edytuj]

Według sondażu IBRiS przeprowadzonego w dniach 9 i 10 kwietnia 2021[14]:

Posiedzenia Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka[edytuj]

18 listopada 2020 – Zuzanna Rudzińska-Bluszcz[edytuj]

W dniu 18 listopada 2020 odbyło się posiedzenie Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka[15] obradującej pod przewodnictwem posła Marka Asta w celu zaopiniowania wniosków w sprawie powołania na stanowisko RPO Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz.

Kandydatka Zuzanna Rudzińska-Bluszcz poruszyła m.in. następujące kwestie:

  • Nazwała brak publikacji ustawy covidowej w Dzienniku Ustaw bezprawiem konstytucyjnym.
  • Wspomniała, że dotychczasowy RPO Adam Bodnar wielokrotnie już od wczesnej wiosny 2020 zwracał uwagę na brak właściwej podstawy prawnej do nakładania nakazu noszenia maseczek oraz że rozporządzenie nie jest tą właściwą podstawą prawną.
  • Wspomniała o dramatycznej sytuacji w szpitalach.
  • Zauważyła, że brakuje testów covidowych dla mieszkańców schronisk dla bezdomnych.
  • Powołała się na Adrianę Porowską z Kamiliańskiej Misji Pomocy Społecznej, że rekordziści (wśród bezdomnych) czekają ponad rok na pochowanie, nawet niezależnie od pandemii.
  • Według niej ponad 50% seniorów nie ma dostępu do telefonu, więc przy teleporadach należy to uwzględniać.

19 stycznia 2021 – Robert Gwiazdowski, Zuzanna Rudzińska-Bluszcz oraz Piotr Wawrzyk[edytuj]

W dniu 19 stycznia 2021 odbyło się posiedzenie Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka[16] obradującej pod przewodnictwem posła Marka Asta w celu zaopiniowania wniosków w sprawie powołania na stanowisko RPO. W posiedzeniu udział wzięli: Robert Gwiazdowski, Zuzanna Rudzińska-Bluszcz oraz Piotr Wawrzyk – kandydaci na stanowisko RPO.

Kandydat Robert Gwiazdowski poruszył m.in. następujące kwestie:

  • Chce być rzecznikiem wszystkich: wierzących w Boga i niewierzących, chcących się szczepić i niechcących.
  • Wydaje mu się, że będzie dobrym RPO, gdyż jest liberałem, adwokatem i naukowcem.
  • Według niego, prokurator powinien odpowiadać karnie za postawienie rażąco bezzasadnych zarzutów.
  • Wspomniał o ofiarach ulgi meldunkowej.
  • Według niego, w idealnym państwie RPO byłby niepotrzebny.
  • Jest za prywatyzacją mediów publicznych.
  • Z projektu PiS zostawiłby zapis, który mówi, że można pójść do sądu już po przyjęciu mandatu.
  • Jest przeciwko zsyłkom prokuratorów.
  • Ma swój własny model Konstytucji, republikański, na wzór Konstytucji Stanów Zjednoczonych.
  • Według niego, można ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej jedynie w przypadku stanu nadzwyczajnego.
  • Według niego, budżet RPO powinien być określany według jakiegoś benchmarku np. budżetu państwa lub jakiejś instytucji państwowej.
  • Według niego, przepis o przedłużeniu kadencji RPO jest zgodny z Konstytucją.
  • Jest zwolennikiem komunikacji miejskiej finansowanej z budżetu, aby nie trzeba było wydawać pieniędzy na ściganie jadących bez biletu.
  • Według niego, w sytuacji epidemii, przewoźnik mógłby sam kształtować obostrzenia panujące w swoich pojazdach; zaś pasażerowie, którzy się zarażą w jednym z jego pojazdów, powinni mieć prawo domagać się odszkodowania od przewoźnika.

Kandydatka Zuzanna Rudzińska-Bluszcz poruszyła m.in. następujące kwestie:

  • Według niej, takie grupy jak prokuratorzy czy skarbówka nie powinny mieć pierwszeństwa do szczepień przed osobami przewlekle chorymi, w trakcie chemio- i radioterapii, przed osobami z niepełnosprawnościami, przed nauczycielami, opiekunami w żłobkach, przed pracownikami i pensjonariuszami noclegowni i schronisk dla bezdomnych.
  • Według niej, przymusowe delegacje grupy prokuratorów są szykaną polityczną.
  • Podzieliła zdanie Komisji weneckiej, że stanowiska Ministra sprawiedliwości oraz Prokuratora Generalnego nie powinny był łączone.
  • Opowiedziała się przeciw wypowiedzeniu Konwencji stambulskiej.
  • Powiedziała, że najczęstszą przyczyną śmierci dzieci w Polsce są samobójstwa. Odniosła się do raportu NIK, według którego w pięciu województwach nie funkcjonował żaden oddział psychiatrii dziecięcej.
  • Powiedziała, że obcięto o 15% budżet RPO na obecny rok, przy wzroście aktywności skarg wpływających do biura RPO o 20%.
  • Według niej, tradycja śląska oraz język śląski powinny być pod ochroną prawną.
  • Zwróciła uwagę na to, że Art. 22 Konstytucji mówi o ograniczaniu działalności gospodarczej jedynie w ustawie, podczas gdy rząd czynił to poprzez rozporządzenia.

Kandydat Piotr Wawrzyk poruszył m.in. następujące kwestie:

  • Aby pokazać się jako kandydat apolityczny mimo bycia posłem PiS oraz ministrem, przyznał, że na początku lat 90. był członkiem PPS, w pierwszych latach XX w. członkiem PSL, a obecnie jest bezpartyjny.
  • Według niego, powinno się pracować nad tym, aby było jak najmniej przemocy.
  • Według niego, w temacie aborcji, powinien być konsensus społeczny.
  • Według niego, powinna wzrastać liczba biur terenowych RPO oraz budżet RPO powinien zostać zwiększony.
  • Według niego, RPO powinien się zwrócić do Prokuratora Generalnego o przedstawienie wyjaśnień w sprawie przeniesień prokuratorów.

Głosowania w Sejmie i Senacie[edytuj]

Koło poselskie Kukiz’15 podczas pierwszych głosowań jeszcze nie istniało (powstało w dniu 1 lutego 2021[17]), więc jeśli któryś z następujących posłów (należących do tego koła w dniu 15 kwietnia 2021) był niezrzeszony podczas danego głosowania lub należał do koalicyjnego klubu PSL-Kukiz15 (który następnie zmienił nazwę na Klub Parlamentarny Koalicja Polska – PSL, UED, Konserwatyści (KP)), jest liczony w ramach tego koła.

Natomiast klub parlamentarny KP jest liczony z wyłączeniem powyższych posłów Kukiz’15.

Koło poselskie Polska 2050 podczas pierwszych głosowań jeszcze nie istniało (powstało w dniu 16 lutego 2021[18]), więc jeśli któryś z następujących posłów (należących do tego koła w dniu 15 kwietnia 2021) był niezrzeszony podczas danego głosowania, jest liczony w ramach tego koła.

Oznaczenie kolorów tła w tabelce:

  • zielony oznacza za
  • czerwony oznacza przeciw
  • żółty oznacza wstrzymało się
  • jeśli któraś z opcji (za, przeciw, wstrzymało się) ma największą względną ilość głosów (angielskie plurality), dany kolor wygrywa
  • jeśli wszystkie opcje mają jednakową ilość głosów, wygrywa wstrzymało się
  • jeśli ex aequo za oraz wstrzymało się mają największą ilość głosów, wygrywa za
  • jeśli ex aequo przeciw oraz wstrzymało się mają największą ilość głosów, wygrywa przeciw
  • jeśli ex aequo za oraz przeciw mają największą ilość głosów, wygrywa wstrzymało się

Jeśli w danej komórce tabelki jest podany wynik głosowania bez adnotacji „w Senacie”, oznacza wynik głosowania w Sejmie.

Kandydat Zdjęcie Dotychczasowe stanowiska Data głosowania w Sejmie Data głosowania w Senacie Wynik głosowania PiS KO Lewica KP Konfederacja Kukiz’15 Polska 2050
Zuzanna Rudzińska-Bluszcz
Główna koordynatorka sądowych postępowań strategicznych w Biurze RPO (2015-2021)[19]. 22 października 2020[20] kandydatura odpadła w Sejmie 201 za

237 przeciw

9 wstrzymało się

230 przeciw 131 za 46 za 22 za

1 wstrzymało się

6 przeciw

4 wstrzymało się

1 przeciw

4 wstrzymało się

1 za
20 listopada 2020[21] kandydatura odpadła w Sejmie 204 za

244 przeciw

3 wstrzymało się

1 za

232 przeciw

130 za 48 za 22 za

1 przeciw

10 przeciw

1 wstrzymało się

1 za

1 przeciw

2 wstrzymało się

1 za
21 stycznia 2021[22] kandydatura odpadła w Sejmie 204 za

247 przeciw

3 wstrzymało się

232 przeciw

1 wstrzymało się

132 za 47 za 21 za

1 przeciw

11 przeciw 2 przeciw

2 wstrzymało się

2 za
Piotr Wawrzyk[23]
Sekretarz stanu ds. prawnych, prawno-traktatowych, Narodów Zjednoczonych oraz konsularnych i parlamentarnych;

poseł IX kadencji[24].

21 stycznia 2021 18 lutego 2021[25] 233 za (48 w Senacie)

219 przeciw (51 w Senacie)

1 wstrzymało się (1 w Senacie)

231 za (48 w Senacie)

1 przeciw

1 za

130 przeciw (42 w Senacie)

1 wstrzymało się

47 przeciw (2 w Senacie) 22 przeciw (3 w Senacie) 11 przeciw 4 przeciw 2 przeciw
Robert Gwiazdowski[26]
Profesor prawa na Uczelni Łazarskiego w Warszawie[27];

prezydent Centrum im. Adama Smitha (2004-2014);

przewodniczący rady Centrum im. Adama Smitha (od 2014)[28];

przewodniczący Rady Nadzorczej ZUS (2006-2007)[29];

członek Rady Nadzorczej ZUS (z ramienia Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, od 2017);

lider Polski Fair Play (2019)[30][31].

21 stycznia 2021 kandydatura odpadła w Sejmie 38 za

383 przeciw

27 wstrzymało się

2 za

213 przeciw

13 wstrzymało się

121 przeciw

11 wstrzymało się

46 przeciw 22 za 10 za

1 wstrzymało się

3 za

1 wstrzymało się

2 przeciw
Bartłomiej Wróblewski[32]
Poseł IX kadencji[33]. 15 kwietnia 2021 240 za

201 przeciw

11 wstrzymało się

231 za

3 wstrzymało się

129 przeciw 47 przeciw 21 przeciw

1 wstrzymało się

6 za

3 wstrzymało się

2 za

2 wstrzymało się

4 przeciw
Sławomir Patyra[34] Profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej[35]. 15 kwietnia 2021 kandydatura odpadła w Sejmie 204 za

232 przeciw

16 wstrzymało się

232 przeciw

2 wstrzymało się

129 za 45 za

2 wstrzymało się

22 za 3 za

6 wstrzymało się

4 wstrzymało się

4 za
Piotr Ikonowicz[36]
Lider Polskiej Partii Socjalistycznej (1992-2001);

lider Ruchu Sprawiedliwości Społecznej (od 2014);

poseł II kadencji i III kadencji (1993-2001)[37].

15 kwietnia 2021 kandydatura odpadła w Sejmie 80 za

250 przeciw

114 wstrzymało się

229 przeciw

3 wstrzymało się

12 za

9 przeciw

102 wstrzymało się

47 za 20 za

2 przeciw

1 wstrzymało się

9 przeciw 1 przeciw

3 wstrzymało się

1 za

3 wstrzymało się

Przypisy[edytuj]

  1. dr hab. Adam Bodnar – RPO VII kadencji, Rzecznik Praw Obywatelskich, 4 lipca 2017 [dostęp 2021-04-17] (pol.).
  2. Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Obywatelskich, 9 marca 2021 [dostęp 2021-04-17] (pol.).
  3. Regulamin Sejmu – tekst jednolity, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-18].
  4. REGULAMIN SENATU.
  5. Wyrok TK ws. kadencji RPO już jest w Dzienniku Ustaw, www.rp.pl [dostęp 2021-04-17] (pol.).
  6. Protest w obronie Bodnara: demonstracja siły władzy, policja pałuje aktywistów [ZDJĘCIA], oko.press [dostęp 2021-04-18].
  7. Hejt i mowa nienawiści za pieniądze gdańszczan. Co zostało z „paktu” Dulkiewicz?, www.tvp.info, 17 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  8. Mateusz Majnusz, Opole. "Murem za Bodnarem i niezależnymi sędziami". Niedzielny protest przed Sądem Okręgowym, Nowa Trybuna Opolska, 18 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  9. Nasz Rzecznik – Wybieramy Rzecznika Praw Obywatelskich, naszrzecznik.pl [dostęp 2021-04-18].
  10. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz – Rzeczniczka naszych praw, dzialaj.akcjademokracja.pl [dostęp 2021-04-18] (pol.).
  11. Fundacja Avalon popiera społeczną kandydatkę na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich, biuroprasowe.fundacjaavalon.pl [dostęp 2021-04-18] (pol.).
  12. https://twitter.com/tokarczuk_olga/status/1347643688596496397, Twitter [dostęp 2021-04-18] (pol.).
  13. Helsińska Fundacja Praw Człowieka » Zuzanna Rudzińska-Bluszcz kandydatem organizacji społecznych na Rzecznika Praw Obywatelskich, www.hfhr.pl [dostęp 2021-04-18].
  14. Sondaż: Kto ma być nowym RPO? Najlepszy Ikonowicz, www.rp.pl [dostęp 2021-04-18] (pol.).
  15. PEŁNY ZAPIS PRZEBIEGU POSIEDZENIA Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (nr 41) z dnia 18 listopada 2020 r.
  16. PEŁNY ZAPIS PRZEBIEGU POSIEDZENIA.
  17. Aktualne kluby i koła, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  18. Aktualne kluby i koła, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  19. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, Rzecznik Praw Obywatelskich, 13 lipca 2017 [dostęp 2021-04-17] (pol.).
  20. Głosowanie nr 76 na 19. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  21. Głosowanie nr 149 na 21. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  22. Głosowanie nr 197 na 25. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  23. Głosowanie nr 198 na 25. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  24. Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
  25. Senatorowie / Sylwetki / Senat Rzeczypospolitej Polskiej, www.senat.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  26. Głosowanie nr 196 na 25. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  27. Robert Gwiazdowski | WEI [dostęp 2021-04-17] (pol.).
  28. O centrum | Centrum im. Adama Smitha, smith.pl [dostęp 2021-04-19].
  29. Grupa Wirtualna Polska, Robert Gwiazdowski wraca do Rady Nadzorczej ZUS, www.money.pl [dostęp 2021-04-19] (pol.).
  30. Czego chce Polska Fair Play Roberta Gwiazdowskiego?, Ideologia.pl [dostęp 2021-04-19] (pol.).
  31. P.A.P. Business Insider Polska, 4 Cze 19 14:07, Robert Gwiazdowski zwija sztandar Polski Fair Play. Nie weźmie udziału w kolejnych wyborach, Business Insider, 4 czerwca 2019 [dostęp 2021-04-19] (pol.).
  32. Głosowanie nr 70 na 28. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  33. Aktualni posłowie, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  34. Głosowanie nr 69 na 28. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  35. dr hab. Sławomir Patyra – Jednostki i pracownicy – Strona główna UMCS, www.umcs.pl [dostęp 2021-04-17].
  36. Głosowanie nr 68 na 28. posiedzeniu Sejmu, www.sejm.gov.pl [dostęp 2021-04-17].
  37. Bronią najbiedniejszych, eksmitowanych, bezdomnych. Agata Nosal-Ikonowicz i Piotr Ikonowicz z Odznakami Honorowymi RPO, Rzecznik Praw Obywatelskich, 27 stycznia 2021 [dostęp 2021-04-17] (pol.).


This article "Wybór Rzecznika Praw Obywatelskich 2020" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Wybór Rzecznika Praw Obywatelskich 2020.



Read or create/edit this page in another language[edytuj]