Góra Przeznaczenia
Góra Przeznaczenia (sind. Amon Amarth, Orodruina) – wulkan ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.
Geografia[edytuj]
Góra znajdowała się w Mordorze, w centrum płaskowyżu Gorgoroth, niemal w połowie drogi pomiędzy Cirith Ungol a Barad-dûr (stąd osoba dążąca do niej widziała Czarną Wieżę bezpośrednio przed sobą).
Góra Przeznaczenia została opisana jako rozłożyste wzniesienie o wysokości 4500 stóp (ok. 1400 metrów). Z racji gwałtownej natury i częstych erupcji wulkanu cały północny obszar Mordoru stał się terenem suchym i zdewastowanym.
Historia[edytuj]
Druga Era[edytuj]
Około 1000 r. Drugiej Ery Sauron, który pozostał w Śródziemiu po upadku Morgotha, obrał Mordor za swoją siedzibę. O wyborze zadecydowała właśnie obecność Góry Przeznaczenia, której ogień był w stanie wspomóc uprawianą przez niego sztukę kowalstwa[1]. Sauron wyżłobił (lub tylko przystosował do swoich celów) tunel w stoku góry prowadzący do głównego kanału wulkanu i w nim urządził swoją kuźnię. Spiął także górę ze swoją twierdzą Barad-dûr drogą. W tej sali, zwanej Komnatami Ognia (sind. Sammath Naur), powstał Jedyny Pierścień, najważniejsze dzieło Saurona.
Wspomniane jest, że Celebrimbor, twórca Trzech Pierścieni elfów, podsłuchał słowa Władcy tworzącego Pierścień, poznał jego prawdziwe intencje i nie dopuścił do przejęcia przez niego władzy nad swoimi dziełami. Nie wiadomo, czy faktycznie znajdował się on wówczas w Mordorze, czy też informacja dotarła do niego intuicyjnie z daleka[2].
W 3441 r. Drugiej Ery na stokach Góry Przeznaczenia została stoczona ostatnia bitwa wojny Ostatniego Sojuszu. Polegli w niej Elendil i Gil-galad, a Sauron został pokonany. Isildur, syn Elendila, mógł wówczas unicestwić Pierścień, który można zniszczyć było jedynie w miejscu jego utworzenia, lecz obecnym na miejscu Powiernikom Pierścieni Elfów nie udało się go do tego przekonać i klejnot udał się wraz z Isildurem na północ.
Trzecia Era[edytuj]
W 3019 r. Trzeciej Ery hobbit Frodo Baggins w towarzystwie Sama Gamgee dotarł do góry z zamiarem zniszczenia Pierścienia. Zamierzenie zostało spełnione i Pierścień wraz z całą krainą Saurona został ostatecznie zniszczony.
Aktywność wulkaniczna[edytuj]
Stan góry stale odzwierciedlał siłę Saurona, jej właściciela. W początkach Trzeciej Ery góra była okryta popiołami i uśpiona. W czasach poprzedzających Wojnę o Pierścień ludzie z sąsiadującego z Mordorem Gondoru obserwowali dym unoszący się ze stożka wulkanu. W czasie podróży Froda i Sama, Orodruina wykazywała wzmożoną aktywność, następowały też często gwałtowne wypływy lawy.
Po zniszczeniu Jedynego Pierścienia w górze nastąpiła najpotężniejsza ze wszystkich erupcja, a jej stożek uległ zniszczeniu.
W utworach Tolkiena wszelkie wzmianki o wulkanach zdają się być powiązane z działaniami Nieprzyjaciela. W Silmarillionie podziemne ognie są dziedziną Morgotha, dawnego pana Saurona, i wyrzucane są z Gór Żelaznych otaczających jego siedzibę Angband. Morgoth używał ich także, by niweczyć pracę Valarów podczas kształtowania Ardy.
Nazwa[edytuj]
Obydwie znane nazwy Góry Przeznaczenia pochodzą z języka sindarin. Orodruina (w orygiale Orodruin) oznacza Góra Czerwonego Płomienia. Amon Amarth pochodzi z języka sindarin i oznacza dosłownie Góra Przeznaczenia (w angielskim oryginale „Mount Doom”). W przekładzie Jerzego Łozińskiego nosiła nazwę Góry Przeklętej.
Adaptacje[edytuj]
W adaptacji autorstwa Petera Jacksona pierwowzór góry w niektórych scenach stanowi nowozelandzki wulkan Ngauruhoe[3]. W ujęciach z daleka używano także modelu lub obrazu generowanego komputerowo (bądź połączenia obu technik).
Orodruina pojawia się także w serialu Władca Pierścieni: Pierścienie Władzy - w pierwszym sezonie następuje jej erupcja[4].
Upamiętnienie[edytuj]
Góry Przeznaczenia (Mount Doom) upamiętnia nazwa łańcucha górskiego Doom Montes na Tytanie, księżycu Saturna[5].
Przypisy[edytuj]
- ↑ Cytat z Silmarillionu: „[Sauron] used the fire that welled here from the heart of the earth in his sorceries and in his forging”
- ↑ Porównaj słowa Galadrieli w rozdziale Zwierciadło Galadrieli drugiej części Władcy Pierścieni: „nawet w tej chwili (...) widzę Czarnego Władcę i przenikam jego zamysły, jeśli dotyczą elfów”
- ↑ TheOneRing.net™| Movies | Locations | Mt. Doom
- ↑ Andrew Anderson: How Is Mount Doom Formed in 'The Rings of Power'?. collider.com, 2022-09-30. [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Doom Montes. USGS Gazetteer of Planetary Nomenclature. [dostęp 2023-09-07].
Bibliografia[edytuj]
- John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni.
- John Ronald Reuel Tolkien: Silmarillion.
Linki zewnętrzne[edytuj]
| ||||||||||||||||||||||||||||||
This article "Góra Przeznaczenia" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:Góra Przeznaczenia.
